Txikipedia:Erlijio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orri berria: «Erlijioa jainko bat edo nolabaiteko izakiren bat gizakiaren gainetik dagoela uste duten pertsonen sinesmen eta zeremonia multzoa da. Izaki edo Jainko hura ikusezin...»
 
No edit summary
1. lerroa:
Erlijioa [[jainko]] bat edo nolabaiteko izakiren bat [[Gizaki|gizakiaren]] gainetik dagoela uste duten pertsonen sinesmen eta zeremonia multzoa da. Izaki edo Jainko hura ikusezina da, eta ezin da bere existentzia frogatu, baina harengan sinesten duten pertsonek existitzen dela uste dute. Horri [[Fede|fedea]] esaten zaio.
 
Kasu batzuetan, fededunek Jainkoa bizitzaren eta [[Unibertsoa|unibertsoan]] dagoen guztiaren sortzailea dela uste dute. Fededun batzuentzat Jainkoak guztia daki, edozer gauza egin dezake, eta gertatzen den guztiaren erantzule da. Batzuek uste dute Jainkoa beti ona dela. Beste batzuek, berriz, dituzten arazoak konpontzerakonpontzen lagundu diezakeeladezakeela uste dute, eta horretarako [[otoitz]] egiten dute. Jainkoarekin komunikatzeko modua da. Hala ere, jainkorik ez duten erlijioak daude.
 
Erlijio guztiek helburu berdinabera dute: jarraitzaileei bizitzaren zentzua aurkitzen laguntzea. Jende askok [[Mundu|mundua]] nondik datorren jakin nahi du. Beste askok, berriz, [[Heriotza|hil]] ondoren gertatuko dena jakin nahi dute. Erlijio gehienek nolabaiteko erantzuna eskaintzen diete galdera horiei.
 
Fededun askok uste dute fedeak haien bizitza eta kezkak hobeto kudeatzeko kemena eta itxaropena ematen diela. Hala ere, fededun batzuek beste pertsonakpertsona batzuekin eztabaidatzen dute haien erlijioa desberdina delako. Historian zehar [[Erlijio-gerra|erlijio-gerrak]] egon dira askotan, haienberen jainkoa soilik benetakoa dela uste duten herrien artean.
 
Erlijioek oso paper garrantzitsua izan dute mundu osoko herrien historian. Jendearen bizitzaren alderdi gehienetan izan dute eragina. Adibidez, erlijioek zerikusi handia izan dute gobernuak eta familiak eratzeko eta seme-alabei irakasteko moduarekin.
12. lerroa:
Historian zehar, gaur egun bezala, bi erlijio mota nagusi egon dira. Alde batetik, jainko bakarra eta ahalguztiduna duen erlijio mota. [[Judaismo|Judaismoa]], [[Kristautasun|kristautasuna]] eta [[Islam|islama]] jainko bakarra dagoela esaten duten erlijio nagusiak dira. Hiru erlijio horiei erlijio [[Monoteismo|monoteistak]] esaten zaie. Jainko bakarra duten beste erlijioak [[Sikhismo|sikhismoa]] eta [[Bahaismo|Bahaʾi fedea]] dira.
 
Bestetik, jainko bat baino gehiago duen erlijio mota dago. Erlijio [[Politeismo|politeista]] esaten zaio. Horien artean [[Hinduismo|hinduismoa]], [[Jainismo|jainismoa]], [[Xintoismo|sintoismoa]], [[Zoroastrismo|zoroastrismoa]], bertakojatorrizko amerikar erlijioak eta Afrikako erlijio tradizionalak daude.
 
Baina badira jainkorik ez duten beste erlijio batzuk ere. Adibidez, [[Budismo|budismoaren]] jarraitzaileek izatearen egoera maila altuago batera iristea bilatzen dute, sufrimendutik askatzeko.
 
Era berean, munduan erlijiorik ez duten eta jainkoengan sinesten ez duten pertsonak daude. Pertsona horiei [[Ateismo|ateo]] esaten zaie.
 
== '''Erlijioen ezaugarriak''' ==
Erlijioetan, normalean, fededunek egiten dituzten erritu edo zeremoniak egon ohi dira. Otoitz egiteaz gain, erlijioek normalean jainkoari eskainitako jaiegunak izaten dituzte. Bestalde, zenbait erlijiok sakratutzat jotzen dituzten obrak dituzte, hala nola [[Biblia]] edo [[Korana]]. Erlijio askotan eraikinak dituzte, elizak edo tenpluak adibidez, non jarraitzaileak erlijio errituetarako biltzen diren.
 
Erlijioek arauak izaten dituzte, jarraitzaileek nola bizi behar duten esaten dietenak. Erlijio bakoitzak bere arauak ditu, baina, ia beti, fededunek gainerako pertsonak ondo tratatzea edo gauza zuzena egitea bilatzen dute. Jarraitzaileek egia gisa onartzen dituzten sinesmen multzoak izaten dituzte ere, adibidez, jainko batengan eta heriotza ondorengo bizitzan sinestea.