Lauburu: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
tNo edit summary |
||
51. lerroa:
''La fantasia de nuestros etimologistas ha visto en esta palabra, que literalmente significa "cuatro-cabezas", la cruz, el lábaro.''
''La fantaisie de nos étymologistes a vu dans ce mot, qui signifie littéralement "quatre-têtes", la croix, le labarum.''</ref>, eta Campionek, 1907an labaroarekiko lotura hori
=== Esbastika eta lauburua ===
58. lerroa:
XX. mendeko lehen hamarkadetan, lauburua edo "euskal esbastika" askotan erabili zen euskaldunak edo euskal abertzaleak identifikatzeko. EAJk lauburua ezezik, esbastika ere erabili zuen askotan. Hala egin zuen Euskal Unibertsitatea sortzeko kanpainan, 1931ean<ref name=":1" />. Izan ere, garai haietan esbastika eta lauburuaren arteko mugak lausoak ziren oso.[[Fitxategi:Logotipo de Acción Nacionalista Vasca.svg|thumb|280px|EAE-ANV alderdiak lauburua du ikur gisa aspalditik.]]Esbastika edo lauburu, ikurrak indarra hartu zuen; 1930ean sortu zen lehen abertzale ezkertiarren alderdiak, [[Eusko Abertzale Ekintza|EAE-ANV]]<nowiki/>k, adibidez, halako bat zuen bere banderan. Aldi berean, Ipar Euskal Herrian, lauburua gero eta erabiliagoa zen, kutxu politikoa hain nabarmena ez bazen ere. Iparraldean, gainera, "lauburu" zen ikurra izendatzeko gehien erabiltzen zen izena, hegoaldeko zirkulu politikoetan indarra zuen "euskal esbastika" horren ordez.
1930ko hamarkadan [[Alemania|Alemanian]] [[Alemaniako Langile Alderdi Nazionalsozialista|Alderdi Nazia]] boterera heltzean eztabaida sutsua piztu zen akademia eta politikarien zirkuluetan. Naziak ikur esbastika erabiltzen zen tokiekiko interes bizia zuten, eta lauburua esbastikaren oso antzekoa zen. Naziek ez zuten begirune handirik sortzen, eta ondorioz lauburuaren erabilera apaldu egin zen politikaren eta kulturaren munduan, munduko beste hainbat txokotan esbastikarena bezalaxe. Espainiako gerra zibila eta II. mundu gerraren ostean alboratu zen esbastikaren erabilera behin betiko. Edonola ere, 1944 alemaniarrek euskal herrian grabaturiko ''[[Im Lande der Basken]]'' dokumentalean esbastika batzuk ikus daitezke<ref>{{Cite web|url=https://www.diariovasco.com/v/20130106/cultura/lande-basken-euskadi-segun-20130106.html|izenburua='Im Lande der Basken', Euskadi según los arios|sartze-data=2019-11-18|egunkaria=el diario vasco|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=es|formatua=}}</ref>.
=== Lauburua gerra-ostean ===
|