05:03, 23 martxoa 2019ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak ← Aurreko ezberdintasuna		13:12, 14 azaroa 2019ko berrikusketa aldatu desegin EAE-WIKI7 (eztabaida \| ekarpenak) 45 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
4. lerroa: [[Fitxategi:Clock-pendulum.gif\|thumb\|Pendulu erloju baten eskema.]] '''Segundoa''' (sinboloa: '''s''') [[Nazioarteko Unitate Sistema\|Nazioarteko Unitate Sisteman]] (SI) [[Denbora\|denboraren]] [[Neurri-unitate\|unitatea]] da. Sistema horretako zazpi oinarrizko [[Magnitude fisiko\|magnitudeetako]] bat da. Beste neurketa unitate batzuen parte ere bada, hala nola metro segundoko [[Abiadura\|abiadurarena]], metro segundo karratuko [[Azelerazio\|azelerazioarena]] edo segundoko [[Maiztasun\|maiztasunarena]]. '''Segundoa''' 9 192 631 770 [[zesio]]-133 atomoaren [[oinarrizko egoera]]ren [[maila hiperfino]] bien arteko trantsizioari dagokion [[Erradiazio elektromagnetiko\|erradiazioaren]] periodoaren iraupena da (13. CGPMa (1967-1968) 1. erabakia, CR 103). Definizio berri horren aurretik segundoa batez besteko eguzki egunaren 1/86400 gisa definitzen zen. [[Minutu]]aren hirurogeirena da. Historikoki egunaren 1/86400 bezala ulertu izan da, eguna 24 ordutan zatituz lehenik, [[ordu]] bakoitza 60 minututan ondoren eta, [[minutu]] bakoitza 60 zatitan, horietako bakoitza '''segundo''' bezala hartuz. ~~Unitate honen ikurra '''s''' da.~~ Formalki, aurreko metodoaren zehaztasun-eza konpontzeko, era askoz zehatzago batean definitzen da: Perturbatu gabeko [[zesio]]-133 [[Atomo\|atomoaren]] oinarrizko egoeraren maila hipermehe biren arteko 9 192 631 770 trantsizio gauzatzeko denbora 0[[Kelvin (unitatea)\|K]] [[Tenperatura\|tenperaturan]]. Beste modu batean esanda, segundoa formalki finkatzeko, <math>\Delta\nu_{Cs}</math> zesio frekuentziaren balioa, <math>Hz (s^{-1})</math> unitatetan adieraztean, 9 162 631 770 bezala finkatzen da. ~~{{Denbora unitate aurkibidea}}~~ Definizio formala, [[Lurra\|Lurraren]] [[Errotazio\|errotazioa]] baino askoz egonkorragoa denez, periodikoki segundu bat gehitzen zaie Lurreko erlojuei Lurraren errotazioarekin [[Sinkronia eta diakronia\|sinkroniza]] daitezen. == Etimologia == Segundo hitza latineko ''sequire'' (jarraitu) hitzetik dator; hala ere, bere denbora neurtzeko erabileraren jatorria minutu terminoaren antzekoa da. Berau latineko ''minuta'' (zati txikia) hitzetik dator, hau da <<orduaren ''minuta'' bat>> orduaren zati txiki bat zen. Ordua 60 zatitan banatzen zen ''pars minuta prima'' (lehen zati txikia), eta era berean zati horietako bakoitza beste 60 zatitan banatzen zen ''pars minuta secunda'' (bigarren zati txikia) deituak.{{Denbora unitate aurkibidea}} {{Nazioarteko Unitate Sistema}} {{cgs unitateak}}

Segundo: berrikuspenen arteko aldeak