Ama Teresa Kalkutakoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t 150.241.162.240 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Marklar2007 wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
Etiketa: lehengoratzea
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Teresa Kalkutakoa''', jaiotzez '''Agnes Gonxha Bojaxhiu'''<ref>"[http://www.britannica.com/eb/article-9071751/Blessed-Mother-Teresa Blessed Mother Teresa]". (2007). ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Eskuratze data: 2011-04-07.</ref> (Uskub, egun [[Skopje]], [[Otomandar Inperioa]], [[1910]]eko [[abuztuaren 26]]a - [[Kalkuta]], [[India]], [[1997]]ko [[irailaren 5]]a), [[albaniar etnia]]ko eta [[india]]r nazionalitateko<ref name="va">{{en}} [http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_20031019_madre-teresa_en.html «Mother Teresa of Calcutta (1910-1997)»,] Vatikanoaren webguneko artikulua.</ref> monjamoja [[katolizismo|katolikoa]] izan zen, Karitateko Misiolarien kongregazioa sortu zuena. 40 urte baino gehiago egin zituen [[Kalkuta]]n ([[India]]) "behartsuen artean behartsuenak" zirenei laguntzen. Horretarako, hainbat harrera etxe, ospitale eta abar antolatu zituen, kaleetan hiltzen ari ziren behartsuak jaso eta zaintzeko. [[1979]]an [[Bakearen Nobel Saria]] jaso zuen. [[Joan Paulo II.a]]k dohatsu izendatu zuen [[2003]]an, eta [[Frantzisko (aita santua)|Frantziskok]] kanonizatu zuen [[2016]]an.
 
== Bizitza ==
=== Gaztaroa ===
[[Albania]]r jatorriko familia batean jaio zen [[Skopje]]n (gaur egun [[Ipar Mazedoniako Errepublika]]ko hiriburua).<ref name="va" /> Haren aita, [[Nikollë Bojaxhiu]], politikaria zen, eta albaniarren eskubideen alde lan egiten zuen; Teresak zortzi urte zituela ezhil zen hil, 1919an. Teresaren amak bere seme-alabak erlijio [[katolizismo|katolikoan]] hezi zituen. Gaztetatik misiolarien historiak entzutea gustatzen zitzaion, eta 12 urte zituenerako beraietakoa izatea erabaki zuen.
 
18 urte zituela, Loretoko Ahizpen kongregazioan sartu zen [[Irlanda]]ko komentu batean. Ordutik ez zituen gehiago bere ama eta ahizpak ikusiko. Komentu hartan [[ingeles]]a ikasten aritu zen buru belarri, monjamoja horiek misio lurraldeetan zituzten ikastetxeetan hizkuntza horretan ematen baitziren klaseak.
 
[[1929]]an Darjeelingera ([[India]]) bidali zuten andereño. Bertan egin zituen lehen botoak, eta bere jatorrizko izena utzi eta ''Teresa'' izena hartu zuen, misioen zaindari zen [[Teresa Lisieuxekoa]]ren omenez. [[1937]]an [[Kalkuta]]ko ikastetxe batera bidali zuten. Irakasle izatea gustatzen zitzaion arren, gero eta gehiago arduratzen zen bere inguruan nagusi zen pobreziaz. Bereziki, [[1943]]ko goseteak eragin zuen aldaketa sozialak bere ikuskera aldatu zuen.
14. lerroa:
[[1946]]ko [[irailaren 10]]ean Teresak argi ikusi zuen pobreziaren aurrean zerbait egin behar zuela. [[1948]]an Loretoko Ahizpen kongregazioko habitu luze ederra utzi eta beste zuri bat jantzi zuen, marra urdinekin, geroago bizitza osoan zehar erabiliko zuena. Medikuntzako oinarriak ikasi zituen eta gaixoak eta hil zorian zeudenak laguntzen hasi zen.
 
[[1950]]ean [[Egoitza Santua|Aulki Santuak]] Karitateko Misiolariak izeneko kongregazioa osatzeko baimena eman zion. Kongregazioaren helburua gosetiak, [[etxegabe]]ak, [[legenar]]dunak eta gizarteak baztertuta zituenak jasotzea zen. 13 monjekinmojekin hasi zen kongregazio hau gaur egun mundu guztian zabaldu da, eta 4000 moja baino gehiago ditu. [[1952]]an Teresak "hiltzen zeudenentzako lehen egoitza" zabaldu zuen. Bertan, kalean hiltzen ari zirenak jasotzen zituzten heriotza duina emateko, bakoitzaren erlijioaren arabera.
 
[[1960]]tik aurrera, Karitateko Misiolariek mundu mailako arreta bereganatu zuten. Ordena mundu zabalean hedatu zen, eta aberats askok dohaintzak eskaintzen zituzten. Teresak bere bizitza osoan zehar sekulako ospea izan zuen egiten zuen karitate lanagatik, baina bere egoitzetan erabiltzen zituen zenbait metodok kritika gogorrak sortu zituen; besteak beste, zenbaitzuek hilzorian zeudenak bere egoitzetara eramatea salatzen zioten, gero han ere bertan behera hiltzen uzteko.