01:26, 5 martxoa 2019ko berrikusketa aldatu Zorion (eztabaida \| ekarpenak) 15.095 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		23:13, 12 azaroa 2019ko berrikusketa aldatu desegin Gartxoak (eztabaida \| ekarpenak) 100.070 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{geografia fisiko infotaula}} [[Fitxategi:Urriellu.JPG\|right\|300px\|thumb\|[[Europako mendiak\|Europako medietako]] paisaia, urrunean [[Urriellu]] (Naranjo de Bulnes) tontor ezaguna.]] '''Kantauriar mendikatea'''<ref>{{Web erref\|izenburua=159. araua\|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0159.pdf\|argitaletxea=Euskaltzaindia\|sartze-data=2010-10-21}}</ref> [[Espainia]]ko iparraldean eta [[Euskal Herria\|Euskal Herriko]] mendebaldean dagoen [[mendikate]]aren izena da. [[Kantauri\|Kantauri itsasoarekiko]] paralelo doa eta 480 [[kilometro]]ko luzera du. == Kokapen geografikoa == [[Galizia]] ([[Lugoko probintzia]]), [[Asturiasko Printzerria\|Asturias]], [[Gaztela eta León]] ([[Leóngo probintzia\|León]], [[Burgosko probintzia\|Burgos]] eta [[Palentziako probintzia\|Palentzia]]ko probintziak), [[Kantabria]], [[Euskal Herria]] eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa\|Errioxa]] hartzen ditu. Azken hauetan Pirinioekin trantsizio eremua eratzen du eta [[Euskal Herriko arkua]] deitzen zaio. Bi atal nagusi ditu: * [[Europako mendiak]] * [[Kantabriako mendiak]] * [[Euskal Herriko arkua]] == Ezaugarriak == === Erliebea === Mendi asimetrikoak dira, hegoaldean [[ordoki]]a dagoenez altuera gutxi hartzen dute eta ~~iparraldean~~higadurak ergin txikiagoa du. Iparraldean itsasoarekin topo egiten du azkar. ~~[[Asturiasko~~eta ~~Printzerria\|Asturias]],~~malda ~~[[Leóngo~~handia ~~probintzia\|Leon]]~~denez ibaiek V itxurako haran sakonak eratzen dituzte eta ~~[[Palentziako~~itsasoak ere kostaldea higatzen du. Asturias, León eta ~~probintzia\|~~Palentzian]] 2.000 metroko altuera hartzen duten mendiak daude. [[Torre de Cerredo]] mendiak 2.648 metroko altuera du.▼ === Klimatologia === [[Foehn efektu]]aren eragina nabarmena da. Kantauri itsasotik datozen aire masa hezeek mendilerroarekin topo egiten dute eta haizealdean prezipitazioak ugariak izaten dira. Hainbat puntutan 2.500 mm-taraino iristen da urteko prezipitazio maila. Hegoaldera igarotzen diren aire masek hezetasun handia bidean utz dute eta haizebean klima kontinentala da, legorra eta udan beroa eta neguan oso hotza. == Orogenia == Kantauriar mendikatea [[Orogeno Alpetar-Himalaioa\|orogeno Alpetarrak]] altxatu zuen paleozoikoan eta mesozoikoan sorturiko materialak tolesterakoan. Arroka sedimentarioez osaturik dago, ekialdean material detritikoen proportzioa handiagoa da eta mendebaldean ([[Europako mendiak]]) material karbonatatuak nagusitzen dira. Material geruzak oso tolestuak aurkitzen dira eta zamalkadurak oso ohikoak dira. Antzinako glaziarren zantzuak aurkitzen dira eta eremu oso karstikoa da. == Mendirik altuenen zerrenda == Mendirik garaienak [[Europako mendiak\|Europako mendietan]] daude. {\| class="wikitable" \|- ! Mendia !! Altuera<br/>(m) !! Probintzia \|- \| [[Torre Cerredo]] / ''La Torre Cerredu'' \|\| align=center\|2.650 \|\| align=center\|León eta Asturias artean \|- \| [[Torre del Llambrión]] \|\| align=center\|2.642 \|\| align=center\|León eta Asturias artean \|- \| [[Torre del Tiro Tirso]] \|\| align=center\|2.641 \|\| align=center\|León \|- \| [[Torre sin Nombre]] \|\| align=center\|2.638 \|\| align=center\|León \|- \| [[Torre Blanca]] \|\| align=center\|2.619 \|\| align=center\|León eta Kantabria artean \|} == Bizidunak == === Flora === Baso hostozabalek estaltzen dute Kantauriar mendikatea, pagadiak eta hariztiak batez ere. Espezie nagusiak ''Fagus sylvatica'' ([[Pago arrunt\|pagoa]]), ''Quercus robur'' ([[Haritz kandudun\|haritza]]), ''Quercus petrea'' ([[haritz kandugabea]]), ''Quercus pyrenaica'' ([[ametz]]a) dira. Jatorrizko konifera basorik ez dago, baina hegoaldean [[pinu gorri]]aren baso txiki batzuk aurkitzen dira. Garaiera altuko eremuetan [[urki]]ak, sasiak eta [[Poaceae\|graminea]] belardiak aurkitzen dira, abeltzantzarako oso aproposak direnak. Kareharrietan [[Hagin (zuhaitza)\|haginak]] ere azaltzen dira tarteka. === Fauna === ~~Ekialdean, [[Euskal Herriko arkua]]rekin egiten du muga; geologiaren aldetik, Kantabriar mendikatearen partetzat jotzen da arku hori.~~ Animalia espezie ugari aurkitzen dira, baina mendilerroko ikurra [[Europar hartz arre\|hartz arrea]] da. 300 ale inguru aurkitzen dira, ia bereizita dauden bi eremu zabaletan. Ugaztun aipagarri ugari ere badaude; [[Pirinioetako sarrio]]a, [[Orein arrunt\|oreina]], [[orkatz]]a, [[basurde]]a, [[Iberiar otso\|otsoa]], [[Igaraba arrunt\|igaraba]], [[lepahori]]a, [[Azkonar arrunt\|azkonarra]], [[Pirinioetako desman\|muturluzea]]... Hegaztien artean aipatzekoak dira [[sai arre]]a eta [[basoilar]]ra. == Iruditegia == ▲Mendi asimetrikoak dira, hegoaldean [[ordoki]]a dagoenez altuera gutxi hartzen dute eta iparraldean itsasoarekin topo egiten du azkar. [[Asturiasko Printzerria\|Asturias]], [[Leóngo probintzia\|Leon]] eta [[Palentziako probintzia\|Palentzian]] 2.000 metroko altuera hartzen duten mendiak daude. [[Torre de Cerredo]] mendiak 2.648 metroko altuera du. <gallery> Irudi:El Cornión.jpg\|[[Europako mendiak]]. Irudi:Torrecerredo.jpg\|[[Torre Cerredo]] (2.650m) da mendirik altuena. Irudi:El área del Llambrión.jpg\|[[Torre del Llambrión]] (2.642m) ingurua. Irudi:Look left (14305358932).jpg\|[[Europar hartz arre\|Hartz arrea]]. Irudi:Iberian Wolf AdF 001 (cropped).jpg\|[[Iberiar otso]]a. Irudi:\|. </gallery> == Erreferentziak ==

Kantauriar mendikatea: berrikuspenen arteko aldeak