Zazpiak Bat: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
11. lerroa:
==== Goiburua ====
[[Fitxategi:Donibane Lohitzuneko Lore Jokoak 1892.jpg|thumb|230 px|Armarria eta goiburua elkarrekin lehen aldiz, 1892ko ''Congrès et Fêtes...'' ospakizunerako.]]
Goiburu edo leloaren jatorri zehatza zaila da argitzea, baina badakigu [[Agosti Xaho|Agosti Xahok]] bere ''Etudes grammaticales sur la langue euskarienne'' liburua "Zazpi Uskal Herrietako Uskalduner" eskeini zien 1836an.
1891ean Felipe Casalen poema batean (Ama euskarari akrostikoa: zazpiak beti bat) aurki dezakegu behin betiko formara hurbilpena. Hurrengo urtean, [[Anton Abadia|Anton Abadiak]] Lore Jokoetan "Zazpiak bat" leloa erabili zuen<ref>{{Cite web|url=https://rhpst.huma-num.fr/items/show/171|izenburua=Papiers d'Antoine-Th. d'Abbadie (1810-1897)|sartze-data=2019-11-0|egunkaria=RHPST|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=fr|formatua=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.archives-abbadia.fr/notice_document_172.htm|izenburua=Affiche illustrée des fêtes internationales de Saint-Jean-de-Luz (1892)|sartze-data=2019-11-10|egunkaria=Chateau Abbadia Obserbatoire|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=fr|formatua=}}</ref><ref name=":4" />. Bestalde, 1877an Nafarroako Euskal Elkargoak goiburu bezala erabili zuen<ref name=":1">{{Cite book|hizkuntza=es|izenburua=Navarra: historia del euskera|urtea=1997|abizena=Jimeno Jurio|izena=Jose Maria|orrialdeak=|orrialdea=|argitaletxea=Txalaparta|ISBN=}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.yumpu.com/es/document/read/23187396/zazpiak-bat-jakin|izenburua=Zazpiak Bat|sartze-data=2019-11-10|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=Zabaltza|izena=Xabier|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>.
1893an, [[Grazian Adema|Grazian Adema ''Zaldubi'']] Lapurtarrak "[[Zazpi euskal herriek bat egin dezagun]]" bertsoa kantatu zuen [[Azpeitia|Azpeitiako]] Euskal Jaietan, hau ere azkar zabaldu zelarik<ref name=":2" />.▼
▲1893an, [[Grazian Adema|Grazian Adema ''Zaldubi'']] Lapurtarrak "[[Zazpi euskal herriek bat egin dezagun]]" bertsoa kantatu zuen [[Azpeitia|Azpeitiako]] Euskal Jaietan, hau ere azkar zabaldu zelarik<ref name=":2" /><ref name=":4" />.
{{aipu|Zazpi Eskual Herriek bat egin dezagun
Guziak beti, beti, gauden gu Eskualdun|Bertsoaren errepika}}
34 ⟶ 36 lerroa:
[[Fitxategi:Zazpiak Bat.svg|eskuinera|thumb|150 px|Zazpiak Bat, jatorrizko armarriak zituen lurraldeen ikur eta posizioekin.]]
[[Fitxategi:Bizkaya'ren Edestija ta Izkera Pizkundia, 1896.jpg|thumb|150 px|Sabino Aranaren 1896ko gramatika liburuan agertu zen armarria<ref name=":3">{{Cite book|hizkuntza=es|izenburua=Lecciones de ortografia del euskera bizkaino|urtea=1896-1897|abizena=Arana|izena=Sabin|orrialdeak=|orrialdea=308|argitaletxea=|ISBN=}}</ref>.]]
Goiburuaren arrakasta ia berehalakoa izan zen. Azken forman bota eta berehala hasi zen agertzen euskaldunen ekitaldi kultural zein politikoetan. Kantugintza eta hitzaldietan ere maiz ageri zen.
[[Sabin Arana]]k Donibaneko jaialdiaren eskuorrietan ikusi zituen bai goiburua baita armarria ere. Honela zioen [[Euskalzale]] aldizkarian, 1897an argitaraturiko artikulu batean<ref>{{Cite web|url=http://www.bizkaia.eus/fitxategiak/04/Euskara/euskalzale/pdf/18970819.pdf?hash=fb5e11ebcb04211e593d31847ae9b3e4|izenburua=Zazpirak bat|sartze-data=2019-11-10|egunkaria=Euskaltzale|aldizkaria=|abizena=Arana|izena=Sabin|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref><ref name=":2" />:
39 ⟶ 43 lerroa:
{{aipu|Lengo egunean ''Donibaneko iaialdia'' deritson irakurkizuna eginda gero, Donibanetik bertatik onetarako bialdu euskuen liburuan irakurri genduan gaurko irakurburu au: "'Zazpiak Bat'". Lapurtarren arteko 'zazpiak'-en ordez guk 'zazpirak' esaten dogu.|Sabin Arana}}
Sabinek berak ere
* Goian: Araba, Bizkaia, Gipuzkoa.
| |||