Sodankylä: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
36. lerroa:
Sodankylä [[Finlandia]] iparraldeko [[Lappi]] eskualdearen erdigunean dago, [[Ipar Lappi]] izeneko lurraldean. Udalerriak [[Errusia]]rekin egiten du muga ekialdean, eta bizilagunak [[Inari]] iparraldean, [[Verkhnetulomski]] errusiar udalerria ipar-ekialdean, [[Savukoski]] eta [[Pelkosenniemi]] ekialdean, [[Kittilä]] mendebaldean, eta [[Kemijärvi]] eta [[Rovaniemi]] hiriak hegoaldean dira; eskualdeko hiriburuko erdigunetik 100 bat km iparraldera dago<ref>[https://www.distancefromto.net/ "Rovaniemi-Sodankylä"]. ''Distance From To''. 2019.10.31</ref>. Sodankyläk, guztira, 12.415,40 km²-ko azalera du eta, hain zuzen ere, azalera handiena duen herrialde osoko bigarren udalerria da<ref name=Bibliografia1/>. Lurralde zabal honetan, hainbat eremu bereizten dira. Lautada zabaletan [[klima azpiartiko]]a eta [[taiga]] edo baso boreala nagusitzen dira, eta zuhaizti ohikoenak [[izei gorri|izeidiak]], [[sahats|sahastiak]], [[haltz]]adiak, [[urki]]diak, [[makal]]diak eta [[pinu]]diak dira. [[Luosto]] eta [[Sokosti]] mendien inguruko altuera gutxiko eremuan, aldiz, klima [[klima polar|polar]] bihurtzen da eta zuhaitzik gabeko [[tundra]] eremu bakanak daude.
Udalerria [[
Lehen esan bezala, Sodankyläko klima nagusia [[klima azpiartiko|azpiartikoa]] da eta, ondorioz, tenperaturak leunak izaten dira udan, baina neguak hotzak eta luzeak izan ohi dira. Orokorrean, elurrak udalerriko lurzorua estaltzen du urri amaiera eta maiatza bitartean, gutxi gorabehera, 185 bat egunez; eta izotzak ere aintzira eta ibaien gaina hartzen du beste horrenbeste egunetan. Hilabete euritsuenak udakoak dira, uztaila bereziki, eta lehorrena, aldiz, apirila. Eremu muinotsuetan, bestalde, [[klima polar]]ra nagusitzen da, eta horrekin batera, zero azpiko tenperaturak. [[Sami etnia|Samiek]] antzinean eta gaur egun oraindik ere erabiltzen duten egutegiaren arabera, Lappiko eta udalerriko klima ulertzeko lagungarri diren zortzi garai bereizten dira: ''Giđđadálvi'' (udaberri-negua), ''Giđđa'' (udaberria), ''Giđđageassi'' (udaberri-uda), ''Geassi'' (uda), ''Čakčageassi'' (udazken-uda), ''Čakča'' (udazkena), ''Čakčadálvi'' (udazken-negua) eta ''Dálvi'' (negua).
{{Sodankyläko klimograma}}
Ipar Lappi lurraldea ez da oso eremu menditsua. Sodankyläko muino gehienak ipar- eta hego-ekialdean daude, babestutako eremuetan, eta udalerriko sabaia eta Finlandiako bosgarren goragune altuena [[Sokosti]] mendia da, 718 metrora iristen dena; tontor honen ondoan dago udalerriko Lampivaara Amatista Meatze ezaguna. Sodankyläko beste muino garrantzitsu batzuk, Sokosti goraguneko Ukselmapää gainaz aparte, 700-600 metro bitartean dauden Vuomapää, Kuikkapää, Reututunturi eta Hirvaspää, eta hegoaldeko 514 metroko [[Luosto]] eski muinoa dira.
| |||