Xabier Gereño: berrikuspenen arteko aldeak

Bilboko [[Ledesma kalea|Ledesma]] kalean jaio zen,<ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Xabier Gereño: "La muerte se presenta cuando más sabios somos"|hizkuntza=es-ES|data=2011-04-08|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/20110408/mas-actualidad/cultura/muerte-presenta-cuando-sabios-201104081629.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2019-10-28}}</ref> familia abertzale batean; bere aita, Lorenzo Lopez de Gereño Larrabe, arabar euskaldunberria zen; ama, Ines Arrarte Martinez.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://www.ehu.eus/ojs/index.php/Bidebarrieta/article/view/18201/15782|izenburua=Xabier Gereño, euskal idazle eta kulturaren bultzatzaile bilbotarra|sartze-data=2019ko urriaren 28a|egunkaria=https://www.ehu.eus/|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref> [[1936ko gerra]] hasi zenean, aita lanetik bota zuten, eta familiak [[Kanariak|Kanarietako]] [[Las Palmas Kanaria Handikoa|Las Palmas]] hirira alde egin zuen. Hiri horretako goi mailako Merkataritza Eskolan ikasi zuen,. eta,Familia Bilbora itzuli zenean, Merkataritza intendente ikasketak amaitu zituen.<ref name=":2" /> 1945etik aurrera<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=López de Gereño Arrate, Xabier - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=es|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/lopez-de-gereno-arrate-xabier/ar-78028/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2019-10-28}}</ref> [[ekonomista]] bezala, 33 urtean Erandioko "La Aeronáutica S.A." enpresan lan egin zuen<ref name=":0" /> harik eta 1980an [[Euskaltzaindia]]<nowiki/>n egun erdiz hasi zen arte (erakunde horretako kontabilitatea euskaratu eta antolatu zuen, gero hainbat enpresatan erabili izan zen eredua garatuz<ref name=":7" />); beste egun erdia idazten aritzen zen. 1988an bertan jubilatu zen.<ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/plazaberri/2012/otsaila/jllizundia_gereno.pdf|izenburua=Xabier Gereño eta Euskaltzaindia|sartze-data=2019ko urriaren 28a|egunkaria=https://www.euskaltzaindia.eus/|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref> "La Aeronáutica"n Manuel Landaluze ezagutu zuen, eta bere eskutik [[txistu]]<nowiki/>a jotzen ikasi zuen. Harrezkero euskal munduan murgildu zen (euskara amarengandik jasoa zuen)<ref name=":1" /> eta dantza taldeen ekintzak eta bidaiak antolatzeari ekin zion. Euskal kulturaren dinamizatzaile eta ekintzaile izan zen [[frankismo]] garairik minenean; hainbestekoa zen Gereñoren aktibitatea, ezen [[Gabriel Aresti]] adiskideak ''Inurritxo'' ezizena ipini baitzion.<ref name=":27" />

1961ean,<ref name=":2" /> bere anaiaanai Sabin eta Josebarekin batera<ref name=":57" /> [[CINSA]] liburu eta disko [[argitaletxe]]<nowiki/>a sortu zuen, eta zigilu honekin 42 disko atera zituen, tartean Benito Lertxundi hasiberriarenak.<ref name=":0" /> Merkataritza enpresen egitura erabilita euskal kulturaren aldeko ekintzak zabaltzea zuen helburu argitaletxe horrek; musika, bereziki. Jaialdi asko antolatu zituen Gereñok, eta honen kontura hainbat alditan atxilotua izan zen. 1968an, [[Julen Lekuona]]<nowiki/>ren "Ez, ez dut nahi" kantuak behar zuen baimenik ez zuen eskuratu, eta beste hamabost egun eman behar izan zituen espetxean.<ref name=":2" />

Hizkuntzazalea zen eta ingelesa, frantsesa eta alemana estudiatu zituen; baina emazteak bidaiatzea gustuko ez zuenez, jakituria hori lanean eta filatelian -hamar urte zituenetik praktikatzen zuena<ref name=":7" />- erabili zuen.<ref name=":6" />