Olinpiar Jokoak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
89. lerroa:
[[1976]]<nowiki/>an, Afrikako 24 herrialdek [[1976ko Udako Olinpiar Jokoak|Montrealgo Jokoak]] protesta moduan boikotatu zituzten, [[Zeelanda Berria]] kanporatzea eskatu baitzuten, arrakastarik gabe, [[Hegoafrika]]<nowiki/>ko taldeen aurka errugbi partidak egiteagatik, euren politika [[Arrazismo|arrazistengatik]] baztertua izan zena<ref>{{Erreferentzia|izena=Ediciones El|abizena=País|izenburua=Reportaje {{!}} Comaneci vuela sobre el boicot|hizkuntza=es|data=2008-08-17|url=https://elpais.com/diario/2008/08/17/deportes/1218924026_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2019-10-17}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Juegos Olímpicos ::: elmundodeporte.com|url=https://www.elmundo.es/jjoo/2004/html/historia/1976/|aldizkaria=www.elmundo.es|sartze-data=2019-10-17}}</ref>. Euren mehatxua betez, Afrikako herrialdeek [[Guyana]] eta Irak batu zituzten [[Tanzania]]<nowiki/>k zuzendutako erretiroan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=African nations boycott costly Montreal Games - CBC Sports|data=2012-08-15|url=https://web.archive.org/web/20120815130412/http://www.cbc.ca/olympics/history/story/2008/05/09/f-olympics-history-1976.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-10-17}}</ref>. Taiwanek ere Jokoak boikotatzea erabaki zuen, Txinako Herri Errepublikak Txinako Errepublikaren izenaren inguruan Batzorde Antolatzaileari egindako presioaren ondorioz. Txinako Errepublikak Taiwango bandera eta ereserkia erabiltzea ahalbidetuko zion proposamen bat baztertu zuen, betiere parte hartuko zuen izena aldatuko bazen. Taiwanek ez zuen berriro Olinpiar Jokoetan parte hartu 1984ra arte, [[Txina Taipei]] izenarekin eta bandera eta ereserki berezi batekin itzuli zenean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CONTENTdm|url=https://digital.la84.org/digital/collection/p17103coll1|aldizkaria=digital.la84.org|sartze-data=2019-10-17}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=China : China - Olympic History|data=2008-05-31|url=https://web.archive.org/web/20080531233555/http://www.chinaorbit.com/2008-olympics-china/olympic-games-history.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-10-17}}</ref>.
1980an eta 1984an, [[Gerra Hotza]]<nowiki/>ren aurkariek boikot handiak egin zituzten. 65 herrialdek uko egin zioten [[1980ko Udako Olinpiar Jokoak|1980ko Moskuko Olinpiar Jokoetan]] lehiatzeari. Boikot horrek 81 herrialdetara murriztu zuen parte-hartzaileen kopurua, [[1956]]<nowiki/>tik izandako kopururik txikiena<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Moscow 1980 Summer Olympics - results & video highlights|hizkuntza=en|data=2018-07-19|url=https://www.olympic.org/moscow-1980|aldizkaria=International Olympic Committee|sartze-data=2019-10-17}}</ref>. [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasunak]] eta [[Ekialdeko Blokea|Ekialdeko bloke]]<nowiki/>ko 14 aliatuk ([[Errumania]] izan ezik) hurrengo edizioa boikotatu zuten: [[1984ko Udako Olinpiar Jokoak|1984ko Los Angelesko Olinpiar Jokoak]], euren atleten segurtasuna bermatu ezin zutela argudiatuz.
=== Politika ===
[[Fitxategi:John Carlos, Tommie Smith, Peter Norman 1968cr.jpg|thumb|263x263px|[[Tommie Smith]] eta [[John Carlos]] [[1968ko Udako Joko Olinpiko]]<nowiki/>etan, [[Botere Beltza|Botere Beltzaren agurra]] egiten]]
Olinpiar Jokoak [[Ideologia|ideologiak]] sustatzeko plataforma gisa erabili izan dira. [[Alemania nazi]]<nowiki/>ak [[Alemaniako Langile Alderdi Nazionalsozialista|Alderdi Nazional Sozialista]] onbera eta bakearen maitale bezala erretratatu nahi izan zuen, Berlin [[1936ko Udako Olinpiar Jokoak|1936ko Jokoen]] egoitza izan zenean, nagusitasuna erakusteko erabili zituzten arren. Alemania izan zen herrialde arrakastatsuena edizio horretan, eta horrek asko egin zuen aria nagusitasunaren bere alegazioak babesteko, baina [[Jesse Owens]] bezalako afroamerikarren garaipen nabarmenek, urrezko lau domina irabazi zituena, eta [[Ibolya Csák]] hungariarra bezalako [[judu]]<nowiki/>ek, mezua zapuztu zuten<ref>{{Erreferentzia|izena=John E.|abizena=Findling|izenburua=Encyclopedia of the Modern Olympic Movement|argitaletxea=Greenwood Publishing Group|hizkuntza=en|abizena2=Pelle|izena2=Kimberly D.|data=2004|url=https://books.google.es/books?id=QmXi_-Jujj0C&pg=PA283&redir_esc=y&hl=es#v=onepage&q&f=false|isbn=9780313322785|sartze-data=2019-10-17}}</ref>.
[[1928]]<nowiki/>tik aurrera sobietarrek nazioarteko kirol ekitaldi bat antolatu zuten, [[Eskribaua]] izenekoa. [[1920]] eta [[1930]]<nowiki/>eko gerren arteko aldian, hainbat herrialdetako erakunde komunista eta sozialistak "''burgesen olinpiadak''" deitu zutena indargabetzen saiatu ziren, [[Langile olinpiada]]<nowiki/>k sortuz. [[1952ko Udako Olinpiar Jokoak|1952ko Helsinkiko Olinpiar Jokoetan]], [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuna]]<nowiki/>k lehen aldiz parte hartu zuen Olinpiar Joko batzuetan<ref>{{Erreferentzia|izena=Maurice|abizena=Roche|izenburua=Mega-events and Modernity: Olympics and Expos in the Growth of Global Culture|argitaletxea=Routledge|hizkuntza=en|data=2000|url=https://books.google.es/books?id=aldh2YTO7XQC&printsec=copyright&redir_esc=y&hl=es|isbn=9780415157117|sartze-data=2019-10-17}}</ref>.
[[1956ko Udako Olinpiar Jokoak|Melbournen 1956an]] [[Alemania Federala]]<nowiki/>k eta [[Ekialdeko Alemania]]<nowiki/>k bandera berarekin parte hartu zuten irekiera ekitaldian, baina bakoitza bere aldetik lehiatu ziren.
Australiako berrogeialdiko eta animalien babeserako legeen ondorioz, [[1956ko Udako Olinpiar Jokoak|Melbournen 1956an]] zaldi-kirolak [[Stockholm|Stockholmen]] egin behar izan ziren, Olinpiar Jokoak bi herrialde ezberdinetan (bi kontinente ezberdinetan) egiten diren lehen aldia izanik.
178. lerroa:
== Ikus, gainera ==
*
*[[Nazioarteko Olinpiar Batzordea]]
*[[Neguko Olinpiar Jokoak]]
*[[Kirol olinpiko|Kirol Olinpikoak]]
== Kanpo estekak ==
| |||