Espresionismo abstraktu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
«Expresionismo abstracto» orriaren itzulpena eginez sortua
 
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
'''Espresionismo''' '''abstraktua''' [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerraren]] ondoren, [[Arte abstraktu|abstrakzioaren]] alorrean garatutako mugimendu [[Margolaritza|piktorikoa]] da. 1940ko hamarkadan sortu zen [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] eta hamarkada gutxiren buruan mundu osora zabaldu zen. Arte abstraktuaren baitan, benetan eta jatorriz [[Ameriketako Estatu Batuak|estatubatuarra]] den lehen mugimendutzat jotzen da. [[Arte plastikoak|Arte plastikoen]] arloan herrialde honek lidergoa har zezakeen seinale ere kontsideratu zen.
 
== Definizioa eta lehen artistak ==
Amerikar [[Arte kritika|kritikariek]] laster harrapatu zuten estilo berri honen sorrera. Horien artean nabarmendu zen Clement Greenberg, ''The Nation'' eta ''Partisan review'' aldizkarietan idatzi zuena, baita [[Harold Rosenberg]] eta Thomas B. Hess. ''Espresionismo abstraktu'' termino zehatza zor zaio [[Robert Coates]] kritikariari. Hala ere, mugimendu horretako artista zenbaitek baztertu egin zuten terminoa, adieraziz beren lana ez zela zehazki abstraktua, eta ez zutela gainera harremanik [[Alemania|alemaniar]] [[Espresionismo|espresionismoarekin]] .
 
Mugimendu horren barruan dago ''[[Action painting|Action Painting]]'' ("pintura ekintza" edo "pintura keinuzkoa" ere esan izan dena), Harold Rosenberg kritikariak [[1952|1952an]] asmatu zuen deskribapena, [[Jackson Pollock]], [[Franz Kline]] eta [[Willem de Kooning]] deskribatzeko.
''Espresionismo abstraktu'' termino zehatza zor zaio Robert Coates kritikariari. Hala ere, mugimendu horretako artista zenbaitek baztertu egin zuten terminoa, adieraziz beren lana ez zela zehazki abstraktua, eta ez zutela gainera harremanik [[Alemania|alemaniar]] [[Espresionismo|espresionismoarekin]] .
 
Espresionismo abstraktuaren lehen belaunaldia [[New York|New Yorken]] lan egin zuten hamabost bat margolarik osatzen dute [[1942]] eta [[1957]] artean, besteak beste: [[Willem de Kooning]] (, [[1904]]Arshile - [[1997Gorky]] ),(nolabatit Arshileestiloaren Gorkyaitzindari (edo [[1904]]aurrekaria -), [[1948]] ), William Baziotes]], [[Adolph Gottlieb]], [[Philip Guston]], [[Franz Kline]], [[Robert Motherwell]] (, [[1915]]Ad - [[1991|1991zReinhardt]] ), Ad Reinhardt, [[Mark Rothko]] (, [[1903Lee Krasner]] -eta [[1970]] ), Lee Krasner eta Clyfford Still ]].
Mugimendu horren barruan dago ''[[Action painting|Action Painting]]'' ("pintura ekintza" edo "pintura keinuzkoa" ere esan izan dena), Harold Rosenberg kritikariak [[1952|1952an]] asmatu zuen deskribapena, [[Jackson Pollock]], Franz Kline eta [[Willem de Kooning]] deskribatzeko.
 
== Arte estatubatuarra ==
Espresionismo abstraktuaren lehen belaunaldia [[New York|New Yorken]] lan egin zuten hamabost bat margolarik osatzen dute [[1942]] eta [[1957]] artean, besteak beste: [[Willem de Kooning]] ( [[1904]] - [[1997]] ), Arshile Gorky ( [[1904]] - [[1948]] ), William Baziotes, Adolph Gottlieb, [[Philip Guston]], Franz Kline, [[Robert Motherwell]] ( [[1915]] - [[1991|1991z]] ), Ad Reinhardt, [[Mark Rothko]] ( [[1903]] - [[1970]] ), Lee Krasner eta Clyfford Still .
Arte abstraktuaren baitan, benetan eta jatorriz [[Ameriketako Estatu Batuak|estatubatuarra]] den lehen mugimendutzat jotzen da. [[Arte plastikoak|Arte plastikoen]] arloan herrialde honek lidergoa har zezakeen seinale ere kontsideratu zen, baina terminoaren jatorrian bi korronte europar igartzen dira: [[Alemaniar espresionismo|Alemaniako Espresionismoaren]] emozio-intentsitatea eta Europako abstrakzioaren estetika formala<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Espresionismo Abstraktua {{!}} Guggenheim Bilbao Museoa|hizkuntza=eu|url=https://www.guggenheim-bilbao.eus/eu/erakusketak/espresionismo-abstraktua|aldizkaria=Guggenheim Bilbao|sartze-data=2019-10-01}}</ref>.
 
[[Gerra Hotza|Gerra Hotzaren]] garaian, Estatu Batuek gero eta botere handiagoa zuen eta horrek bertan hazten ari zen artegintzan konfiantza sustatzea ekarri zuen. Bada arte aditurik esaten duenik [[CIA|CIAk]] aktiboki sustatutako artea eta artista taldea izan zela hau, kontraste egiteko garaiko Sobietar Batasuneko [[Errealismo sozialista|errealismo sozialistarekin]], eta erakusteko AEBak zirela askatasunaren eta berritasunaren lurra, ez herrialde komunistak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Modern art was CIA 'weapon'|hizkuntza=en|data=1995-10-22|url=http://www.independent.co.uk/news/world/modern-art-was-cia-weapon-1578808.html|aldizkaria=The Independent|sartze-data=2019-10-01}}</ref>. Beste kritikari batzuek ikuspegi hau faltsua dela diote, ordea.
 
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako margolaritza]]
[[Kategoria:Arte abstraktua]]