Garai helenistikoa: berrikuspenen arteko aldeak

{{HezkuntzaPrograma|Kultura klasikoa}}

[[Fitxategi:Nike of Samothrake Louvre Ma2369 n4.jpg|eskuinera|thumb|280px|''[[Samotraziako Garaipena]]'', arte helenistikoaren maisulanetako bat.]]

'''Garai helenistikoa, helenismoa''' edo '''garai alexandrinoa''' [[Antzinako Grezia]]ko historiaren aro bat izan zen. Aro honen muga kronologikoa bi gertaera politiko esanguratsuk zehazten dute: alde batetik, [[Alexandro Handia]]ren heriotza ([[K.a. 323]]) eta beste aldetik, Kleopatra VII.aren eta bere maitale Marko Antonioren suizidio Aktiumgo gudako porrotaren ostean.<ref>http://www1.euskadi.net/Harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=helenistiko</ref>

 

Arkitekturan, handikeria eta arrandia dira ezaugarri nagusiak, [[Alexandriako itsasargia]]n edo [[Rodasko Kolosoa|Rodasko Heliosen estatuan]] ikusten den bezala. Arte apaingarriak, eskultura eta pintura, aldendu egin ziren klasikoen neurrizkotasunetik, eta soiltasunak forma barrokoei utzi zien lekua, beti ere efektu dramatiko bat eragin nahian, mugarik eta baretasunik gabe. Aipagarria da, bestalde, gizabanakoaren gorestea, erretratugintzan gauzatu zena. Eskulturagintzan, Rodas eta Pergamo izan ziren bi eskola aipagarrienak. Rodasek, [[Lisipo]]ren eragina baztertu gabe, gizonezkoen eredu atletikoak eta oinazetuak sortu zituen, adibide baterako ''[[Lakoon eta bere semeak|Laokoon]]'' eta ''[[Farnese Zezena]]''. Pergamoko antze aberatsak asko zor dio [[Eskopas]]i: Zeusen aldareko friso erraldoiadu obra nagusia, [[Berlin]]en dagoena gaur egun. Baina, dudarik gabe, ''[[Samotraziako Garaipena]]'', mugimendu zoragarrikoa, helenismoaren obrarik adierazgarriena da.

 

Pergamonmuseum_Pergamonaltar.jpg|<small>[[Pergamoko Aldarea]], [[K.a. II. mendea]], [[Pergamo Museoa]], [[Berlin]]</small>

MG-Paris-Aphrodite of Milos edited.jpg|<small>''[[Venus Milokoa]]'', K.a. 130-100, [[Louvre]], Paris</small>