Latin: berrikuspenen arteko aldeak

'''Latina'''<ref>{{Web erref|izenburua=53. araua - Munduko estatuetako hizkuntza ofizialak|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0053.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-12-23}}</ref><ref>{{Web erref|izenburua=47. araua - Hizkuntza hilak eta klasikoak|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0047.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2012-11-3}}</ref> antzinako [[hizkuntza]] bat da, hasiera-hasieranhasieratik [[ErromaLazio]] inguruko (''[[LazioLatium Vetus]]'') eskualdekoaeskualdeko hizkuntza, bainazeinak Tiber ibaia zuen iparraldean, Apenino mendilerroa ekialdean, Tirreno itsasoa mendebaldean eta Volskoen eskualdea hegoaldean. Baina askoz ere gehiago hedatu zen, ordea, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]] eta [[Erromatar Inperioa|Inperio Erromatarraren]] hizkuntza ofizial bilakatu zenean.

Latina dute[[Indoeuropar jatorrihizkuntzak|indoeuropar egungohizkuntze]]<nowiki/>tako [[hizkuntza askokitaliko]]<nowiki/>etakoa da ([[oskoera]], [[unbriera]] eta [[faliskera]]<nowiki/>rekin batera). Adar honetatik sortzen dira [[hizkuntza erromantzeak]] zeintzuek latina duten jatorri, hala nola, [[gaztelania]]k (407 milioi hiztun), [[portuges|portugesa]]ak (200 milioi), [[frantses|frantsesa]]ak (130 milioi), [[italiera]]k (70 milioi), [[errumaniera]]k (28 milioi), [[katalan|katalana]]ak (9,5 milioi), [[galiziera]]k (3 milioi), [[okzitaniera]]k (2 milioi) eta beste hainbatekhainbat. [[Euskara]]k ere asko zor dio, gutxi gorabehera hiztegiaren % 20 latinetikoa baita.

Erromatarren jatorrizko hizkuntza [[latin]]a zen. Alfabetoa ere garatu zuten, grekozkoan oinarrituta. Idatziko lehen arrastoak K.a. VI. mendekoak dira. Iritsi zaigun literatura gehiena [[latin klasiko]]an dago idatzia, hau da, K.a. I. mendeko latin dotoreaz, baina jende arruntak [[latin arrunt]]ean hitz egiten zuen. Denboraren poderioz, bi hizkera motak banandu eta bakoitzak bere hiztegia, gramatika zein ahoskera garatu zuen. Inperioaren hedapenak hizkuntza ere hedatu eta sakabanatu zuen. Mendeekin batera, Inperioaren ahultzeak ere lagunduta, hizkuntza tokian-tokian era ezberdin batera garatu eta zatitu zen, [[hizkuntza erromantzeak]] deritzenei hasiera emanik.