Antigono Monoftalmos: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-K. a. +K.a.)
No edit summary
1. lerroa:
{{biografia_infotaula_automatikoa}}
[[Fitxategi:Antigone le Borgne (pièce).jpg|thumb|250px|Antigono I]]
'''Antigono Monoftalmos''' edo '''Antigono I.a Begibakarra''' ([[greziera]]z '''{{lang-grc|Ἀντίγονος ὁ Μονόφθαλμος''', ''|Antígonos Monoftalmos'')}}; ([[K.a. 382]]-[[K.a. 301]]), [[Filipo II.a Mazedoniakoa]] eta [[Alexandro Handia]]ren zerbitzura zegoen noble, jeneral eta [[satrapa]] mazedoniar[[Mazedonia (antzinako erresuma)|mazedoniarra]] batizan zen. Ondoren, [[diadoko]]en artean nabarmenetako bat, jeneralek euren artean banatu zuten [[Alexandro Handia]]ren inperioa eta elkarren artean, hogei urte inguru iraun zuten gerra eta gatazken protagonista izan ziren, botere osoa lortzeko asmoa zela eta.
 
== Gertaera militarrak ==
Alexandro Handia hil ondoren, bere jeneralek bere inperioa banatu zuten. Eta hogei urtez, elkarren artean borrokan eta gerran ibili ziren boterea lortzeko asmoz. Diadoko (διαδοχοσ) zeritzenak izan ziren, ondorengo edo oinordekoak. Antzinako jeneral hauen ondoren, [[epigono]] (επιγονος) zeritzenek gobernatu zuten, ondoren jaiotakoak edo ondorengoak. Boterea eta nagusitasuna lortzeko euren arteko borrokak ia berrogeitamarberrogeita hamar urte iraun zuen, [[K.a. 281]] arte, urte honetan, diadokoetako azkena zen Seleuko hil zelarik.
 
Ptolomeo (ondoren [[Egipto]]ko [[Ptolomeo I.a|Ptolomeo I.a Soter]] izango zena, Egiptoko [[Ptolomeotar dinastia]]ren abiarazlea) eta Seleukorekin (ondoren [[Seleuko I.a Nikator]] izango zena, [[Seleukotar Inperioa|SeleuzidarSeleukotar dinastiaren]] abiarazlea) batera, Antigono Alexandrorekin joan zen honek [[Persia]]ren aurkako gerra hazi zuenean, [[K.a. 334]]ko udaberrian. Elkarrekin, Helespontoa[[Helesponto]]a zeharkatu zuten, 35.000 soldadu inguruko armada batekin, Mazedonia eta [[Grezia]] osotik zetozenak. Alexandrok, Antigono, bere konkistetan laguntzeko zaharregitzat jotzen zuenez, [[Frigia]]ren kargu utzi zuen ([[K.a. 333]]) non hamar urtez gobernatu zuen.
 
Alexandro Handia hil ondoren, Antigonok ia Alexandroren inperio osoa bereganatu zuen (errege altxorra bereganatzeaz gain), bere agindupean, Alexandrok konkistatutako lurralde guztiak batzeko asmoz. [[Bitinia]]ko ordezkari militar eta gobernari izan zen ([[Askanius]] lakuaren ertzean), eta, beranduago, [[K.a. 316]]an, [[Antigonia]] hiria sortu zuen, ondoren [[Nizea]] bezala ezaguna izango zena (gaur egungo Iznik, [[Turkia]]n).
11. lerroa:
Baina gainontzeko jeneralak bere aurka egon ziren, eta [[Ipsoseko gudua]]n borrokatu zuten elkarren aurka, [[K.a. 301]]ean, Frigian, [[Anatolia|Asia Txikiaren]] erdian. Gudu honetan hil zen. Bere semea [[Demetrio I.a Mazedoniakoa|Demetrio Poliorzetes]] izan zen, Mazedoniako errege izatera iritsi zena. Historialariek adierazten dutenez, Antigono eta Demetrio, Alexandro hil ondoren diadokoen artean egon ziren ika-mika eta borroken pizleak eta, neurri batean, arduradunak izan ziren.
 
== Ikus, gainera ==
* [[Mazedonia (antzinako erresuma)|Mazedonia]]
* [[Alexandro Handia]]
 
== Bibliografia ==
20 ⟶ 17 lerroa:
* ''La Historia y sus protagonistas''. Ediciones Dolmen. 2000
 
{{bizialdia|K.a. IV. mendeko|K.a. IV. mendeko|}}
[[Kategoria:Antzinako Greziako militarrak]]
[[Kategoria:Antzinako Greziako agintariak]]
[[Kategoria:K.a.Antzinako IV. mendeko biografiakmazedoniarrak]]