Espainiar nazionalismo: berrikuspenen arteko aldeak

Era horretan, Fernando II.ak Iberiar penintsularen gainean zuen nagusitza aldarrikatu zuen. Aita Santuak [[Errege-erregina Katolikoak|"Errege Katolikoak"]] izendapena eman zien Fernando eta Isabel monarka bikotearierrege-erreginei, Eliza katolikoaren babesleak (1496an, Fernandori gutxienez).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ferdinando il Cattolico in "Enciclopedia machiavelliana"|hizkuntza=it-IT|url=http://www.treccani.it//enciclopedia/ferdinando-il-cattolico_(Enciclopedia-machiavelliana)|aldizkaria=www.treccani.it|sartze-data=2019-08-03}}</ref> 1491n, [[Antonio Nebrija|Antonio Nebrijak]] ''[[Gramática castellana]]'' idatzi zuen Fernando bere jaunari dedikatuta; bertan, "hizkuntza Inperioaren bidelaguna dela" adierazten du, garaituek irabazlearen hizkuntza ikasi behar dutela, eta bere gramatika horretan ere erabilgarri izango duela.<ref name=":12" /> Berak eta [[Juan López de Palacios Rubios]]ek ondu zituzten, halaber, errege horien Nafarroako inbasioa (1512) eta konkista legitimatzeko txostenak. Lehenak ''[[De bello Navariense]]'' idatzi zuen ("Nafarroako gerraz", 1545ean argitaratua); bigarrenak, berriz, [[Mendebaldeko Indiak]] konkistatzeko doktrina ere landu zuen.<ref name=":12">{{Cite book|hizkuntza=ES|izenburua=Conquista e incorporación del reino de Navarra a Castilla|urtea=2012|abizena=Monreal|izena=Gregorio|orrialdeak=47-52|orrialdea=|argitaletxea=Pamiela|ISBN=978-84-7681-736-0|izena2=Roldán|abizena2=Jimeno}}</ref> Odol garbitasuna eta leinuaren antzinatasuna bihurtu ziren kristau eredugarriaren adierazgarri. Ideologia horretan kokatuta, [[Alpujarrako errebolta|Alpujarrako erreboltaren]] ondoren (1568-1571), eskualde horretako biztanle morisko gehienak sakabanatu, asimilatu edo Afrikara kanporatuak izan ziren, demografia, gizarte eta ekonomia ondorio larriak ekarriz. 1609an, geratzen ziren morisko ia denak [[Moriskoen kanporatzea|Filipe III.aren dekretuz kanporatuak izan ziren]].