Protestantismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Lutherstadt_Wittenberg_09-2016_photo06Luther95theses.jpg|320px|thumb|[[Martin Luther|Martin Lutherrek]] bere [[Laurogeita hamabost Tesiak|''Laurogeita hamabost Tesiak'']] agertzen dituen atea Santu Guztien Elizan, [[Wittenberg|WittenbergenWittenbergko]]. AzalpenSantu hedatuenarenGuztien arabera,Elizan ate hartaniltzatzen, [[MartinFerdinand Lutero|MartinPauwelsek Lutherek]](1830- bere tesiak iltzatu zituen, [[Erreforma protestantea|Erreformari]]1904) ekinezegindakoa.]]
 
'''Protestantismoa''' edo '''protestantegoa'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=protestantego&xeh=0 | artikulua=protestantego | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref> [[Erreforma protestantea|Erreformako]] jakinbideaz sortutako [[fede]] eta jardun erlijiosoei jarraitzen dien [[kristautasun|kristautasunaren]] adarra da. Era zabalagoan, aldiz, protestantismoa [[Aita santu|Aita Santuaren]] agindupetik kanpo dagoen Mendebaldeko Kristautasuna da. Protestantismoa, kide-kopuruari dagokiola, kristautasunaren bigarren erarik handiena da, nazioartean, guztira, 800 milioi eta 900 milioi baino jarraitzaile gehiagoren artean baitauzka, ia [[kristau]] guztien %40<ref name="pewforum1">{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20131101114257/http://www.pewforum.org/files/2011/12/Christianity-fullreport-web.pdf |izenburua=Pewforum: Grobal Christianity |formatua=PDF |sartzedata=14 May 2014ko maiatzaren 14an}}</ref><ref name="gordonconwell.edu">{{cite web|url=http://www.gordonconwell.edu/resources/documents/1IBMR2015.pdf|izenburua=Christianity 2015: Religious Diversity and Personal Contact|argitaletxea=gordonconwell.edu|data= 2015ko urtarrila |sartzedata=2015eko maiatzaren 29an}}</ref>. [[XVI. mendea|XVI. gizaldian]] sortu zen erlijiozko [[Erreforma protestantea|higikunde eraberritzailea]] izan zen, [[Erromatar Eliza Katolikoa|Erromatar Eliza Katolikotik]] bereizi zena, haren akats eta desbideraketak zirela-eta<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=Protestantismo&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai | artikulua=Protestantismo | entziklopedia=[[Euskaltzaindiaren Hiztegia]]}}</ref>. Protestanteek Erromatar Eliza Katolikoaren [[aita santuaren gailentasun|aita santuaren gailentasunari]] eta [[sakramentu]] katolikoei uko egiten diete, baina euren artean ez datoz bat [[eukaristia|eukaristian]] [[Jesu Kristo]] benetan egoten denetz<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=xLBa5aO7fgQC&printsec=frontcover&dq=protestantism+1517#v=onepage&q=1517&f=false|izenburua=Protestants: A History from Wittenberg to Pennsylvania 1517–1740|izena=C. Scott|abizena=Dixon|data=2010|argitaletxea=John Wiley & Sons|non=Google Books|isbn=9781444328110}}</ref>. Protestanteek honako hauek nabarmentzen dituzte: [[sinestun guztien apaizgo|sinestun guztien apaizgoa]], fede soilaren bidezko zuzenespena (''{{lang|la|[[sola fide]]}}''), [[ekintza onak|ekintza onen]] bidezkoa beharrean, eta [[Biblia|Bibliaren]] gorentasun hutsa (ohitura apostolikoarekin batera izan barik) fedean nahi [[moral|moralean]] (''{{lang|la|[[sola scriptura]]}}'')<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=YGqVAwAAQBAJ&pg=PA159&lpg=PA159&dq=protestantism+priesthood+of+all+believers+sola+fide#v=onepage&q=protestantism+priesthood+of+all+believers+sola+fide&f=false|title=Mothering the Fatherland: A Protestant Sisterhood Repents for the Holocaust|izena=George|abizena=Faithful|data=2014|argitaletxea=Oxford University Press|non=Google Books|isbn=9780199363476}}</ref>. «[[Bost solak|Bost solek]]» Erromatar Eliza Katolikoarekiko oinarrizko teologia-ezberdintasunak laburbiltzen dituzte<ref>{{cite web|url=https://books.google.com/?id=QDGaORL-BQ4C&pg=PA75&dq=five+solas#v=onepage&q=five+solas&f=false|izenburua=The Trouble with Christianity|izena=Philip|abizena=Voerding|data=2009ko abuztuaren 1ean|argitaletxea=AuthorHouse|non=Google Books}}</ref>.
13. lerroa:
| align = right
| direction = horizontal
| image1 = Gedaechtniskirche Speyer SuedDach.jpg
| width1 = 220
| caption1 = [[Protestaren Oroitzaren Eliza (Spira)|Protestaren Oroitzaren Eliza]] ([[1904|1904an]] amaitu eta sagaratua) [[Spira|Spiran]], [[Spirako Protesta|Protestaren]] oroitzapena egiten du.
| image2 = Protestierende-SpeyerLutherdenkmal Worms Lutherdenkmal (37a)22.jpg
| width2 = 128210
| caption2 = ''SpiraMartin ProtestanLuther'', [[Lutherrenbere Oroigailuaomenezko (Worms)|Lutherren Oroigailuaren]] atalaoroigailuan, [[Worms|Wormsen]]
}}
 
47. lerroa:
{{commonskat}}
 
* [[Amish]]
* [[Erreforma protestantea]]
* [[Martin LutherEbanjelikalismo]]
* [[LuteranismoHustar]]
* [[Joan KalbinoKontrarreforma]]
* [[Kalbinismo]]
 
[[Kategoria:Protestantismoa]][[Kategoria:Kristau teologia]]