Jules Verne: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
tNo edit summary
2. lerroa:
{{zuzendu}}
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Jules Verne''' ([[Nantes]], [[Bretainia]], [[Frantzia]], [[1828]]ko [[otsailaren 8]]a – [[Amiens]], [[Pikardia]], Frantzia, [[1905]]eko [[martxoaren 24]]a) [[frantses]]ezko [[idazle]]a izan zen. [[Zientzia fikzio|Zientzia-fikziozko]] nobelaren aitzindaritzat jotzen da<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Jules Verne, zientzia-fikzioaren aita - Zientzia.eus|url=https://zientzia.eus/artikuluak/jules-verne-zientzia-fikzioaren-aita/|aldizkaria=zientzia.eus|sartze-data=2019-07-16}}</ref> eta, XIX. mende erditik aurera, abenturazko nobelaren ordezkaririk garrantzitsuena<ref>{{Erreferentzia|abizena=Aldekoa, Iñaki,|izenburua=Literatura Unibertsala : Batxilergoa 1|url=https://www.worldcat.org/oclc/1080944474|isbn=9788491090571|pmc=1080944474|sartze-data=2019-07-16}}</ref>. Frantziako idazlerik itzuliena izateaz gain, bere lanek egokitzapen ugari izan dituzte, eta zine eta antzerkirako ere sarri moldatu dira<ref>[https://www.bienvenidosalafiesta.com/index.php?mod=Indices&acc=VerFicha&autId=0000000181]{{Erreferentzia|abizena=González, Luis Daniel, 1955-|izenburua=Bienvenidos a la fiesta : diccionario-guía de autores y obras de literatura infantil y juvenil|argitaletxea=CiE Dossat|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/70768330|edizioa=2. ed|isbn=8496437418|pmc=70768330|sartze-data=2019-07-18}}</ref>. Vernek garaiko jakintza eta teoria zientifikoetan oinarrituta sortzen zituen bere fizkioak, eta, horri esker, berak deskribatutako asmakizun asko errealitate bihurtu dira.<ref name=":1" />
 
== Bizitza ==
 
=== Hasierako urteak ===
[[1828]]ko [[otsailaren 8]]an, [[Nantes]] hirian jaio zen familia burges batean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jules Verne - Bizitza. Beste fikzio bat|url=http://julesverne.gipuzkoakultura.net/index.php|aldizkaria=julesverne.gipuzkoakultura.net|sartze-data=2019-07-16}}</ref>. Aita abokatua zen eta ama armadoreen familia bateko alaba. Bost anai-arreben artean zaharrena zen Jules<ref name=":0">{{Cite aldizkari|hizkuntza=|izenburua=Verne en familia|urtea=1995|abizena=Salabert|izena=Miguel|orrialdeak=8-22|orrialdea=|argitaletxea=CLIJ|ISBN=0214-4123|url=www.cervantesvirtual.com/obra/clij.../2dad55f4-aa7a-11e1-b1fb-00163ebf5e63.pdf}}</ref>. Biografia askotan jasotzen da hamaika urterekin [[India]]ra zihoan itsasontzi batean ihes egin zuela, baina ez da egia. Gertaera hori Marguerite Allotte de la Fuÿe biografoak jaso zuen<ref>{{Erreferentzia|izena=R. T.|abizena=H.|izenburua=Jules Verne, sa Vie, son Oeuvre|orrialdeak=240|abizena2=Fuye|izena2=M. Allotte De La|data=1929|url=http://dx.doi.org/10.2307/40068903|aldizkaria=Books Abroad|alea=3|zenbakia=3|issn=0006-7431|doi=10.2307/40068903|sartze-data=2019-07-16}}</ref>, baina ondorengo beste biografo batek, Charles-Noël Martinek<ref name=":3">{{Cite book|hizkuntza=|izenburua=La Vie et l'œuvre de Jules Verne|urtea=1978|abizena=Martin|izena=Charles-Noël|orrialdeak=|orrialdea=|argitaletxea=M. de L'Ormeraie|ISBN=}}</ref>, agerian utzi zuen pasadizo hori ez zela inoiz gertatu, Allote de la Fuÿeren liburuan agertzendeskribatzen diren beste hainbat gertakari bezala.
 
Aitak, gizon autoritarioa eta zorrotza, semea jaio bezain pronto abokatua izango zela eta bere abokatu-langela jarauntsiko zuela erabaki zuen, eta bere horretan mantendu zen, nahiz eta Julesek, nerabezaroan, itsas-bidaiekiko grina azaldu zuen.<ref name=":0" />  
16. lerroa:
1850ean, zuzenbideko ikasketak amaituta, aitak Nantesera itzul zedin eskatu zion, baina semeak aurre egin zion, literaturan lan egin nahi zuela esanez. Aita-semearen arteko eztabaidak hainbat gutunetan irakur daitezke. <ref name=":2" />
 
Vernek zientziaren aroaren literatura idatziko zuela erabaki zuen, eta liburutegianLiburutegi Nazionalean pasatzen zuen denbora kimika, botanika, geologia, geografia, astronomia, etab. ikasten. [[Walter Scott]] edo [[Edgar Allan Poe]] idazleen fikzioa eta zientzia uztartu nahi zituen, eta nobela-genero berri bat sortu. Dirua irabazteko, antzerkiak eta operetak idatzi zituen arrakasta eta kalitate gutxikoak asko. <ref name=":1" />
 
[[1856]]an, Honorine du Fraysne de Viane, bi alaba zeuzkan alarguna, ezagutu zuen; hurrengo urtean ezkondu ziren eta Parisen finkatu zuten beraien bizitokia. Garai hartan, burtsako aferetan hasi zen. Horretarako, aitari dirua eskatu zion, eta azken horrek, semearen asmoen kontra egon arren, amore eman zuen eta 500.000 libera eman zizkion. 1961ean, Jules Verneren seme bakarra jaio zen: Michel.<ref name=":3" />
 
=== Jules Hetzelekin elkartzea eta bidaiak ===
[[1862|1862an]], [[Pierre-Jules Hetzel]] editorea ezagutu zuen. Idazleak ''Cinq semaines en ballon'' ([[Bost aste globoan]]) eskuizkribua aurkeztu zion, baita azkeneko hamar urteetan garatzen ari izan zen proiektua ere: "XIX. mendeko gizakiaren kosmosaren inguruko ibilaldizientzia osoa"nobelatzea. Hetzelek liburua argitaratu zuen hurrengo urtean, egundoko arrakastaz, eta idazlea eta editorearen arteko harreman oparoari hasiera emanez. Elkarrekin sei kontratu sinatu zituzten 1862 eta 1875 urte bitartean, eta akordio horien ondorioz, Vernek konpromisoa hartu zuen liburu ugari idazteko, urtero bi edo hiru, urteankontratu bakoitzaren arabera, eta ''Magazine d'éducation et de récréation'' aldizkarian kolaboratzeko. Bere lanek ospe handia eman zioten<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Viaje al centro del Verne desconocido - La bibliografía completa de Jules Verne - Los contratos Verne-Hetzel|url=http://jgverne.cmact.com/Bibliografia/Contratos.htm|aldizkaria=jgverne.cmact.com|sartze-data=2019-07-17}}</ref>. 1972an, [[Amiens|Amiensen]] finkatzen du bere behin betiko bizitokia, bere emaztearen nahia betez.
 
Hurrengo urteetan lan eskerga egin zuen idazten, baina aukera izan zuen bidaiatzeko ere, umetako ametsa betez. Horrela, [[1867]]<nowiki/>an, Amerikara joan zen anaiarekin «Greant Eastern» itsasontzian; 1880an, itsas bidaia egin zuen Mediterraneon zehar, Saint Michel III bere ontziaz (lehenago beste bi izan zituen: Saint Michel eta Saint Michel II); 1881ean, Ipar itsasoan eta Baltikoan barrena ibili zen; eta 1884an, Mediterraneon berriz ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jules Verne - Mikel Strogoff|url=https://www.armiarma.eus/unibertsala/verne/|aldizkaria=www.armiarma.eus|sartze-data=2019-07-18}}</ref>