Pinakulu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Iñigoo (eztabaida | ekarpenak)
«Pináculo» orriaren itzulpena eginez sortua
 
Iñigoo (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Ammortissement.XIIIe.siecle.png|thumb|226x226px| Pinakulua ]]
[[Fitxategi:Gotic3d2.jpg|thumb|200x200px| Pinakuluak arbotante eta bular-hormen arteko loturan. ]]
'''Pinakulua''' ([[Latin|latinez]]: ''pinaculus'' <ref name="lex">{{cita libro|apellidos1=Lajo Pérez|nombre1=Rosina|título=Léxico de arte|fecha=1990|editorial=Akal|ubicación=Madrid - España|isbn=978-84-460-0924-5|página=165|fechaacceso=10 de junio de 2015}}</ref>) elementu [[Arkitektura|arkitektoniko]] bat da, apaingarri- eta egitura-funtzioa duena, batez ere [[Arkitektura gotikoa|arkitektura gotikoan]] erabilia. [[Zutabe]] itxura du eta goiko aldean [[Piramide (geometria)|piramide]] edo [[kono]] antzeko egitura batek koroatzen du. Batez ere [[Harri|harriz]] eginak ziren, nahiz eta batzuetan [[Berun|beruna]] ere erabili.
 
Pinakuluaren erabilerari esker, eraikinak altuagoaaltuagoak dirudi eta itxura estilizatuagoaestilizatuagoak dutela ematen du. Nolanahi ere, egitura funtzioa ere badu; izan ere, [[Arbotante|arku arbotanteen]] alboko indarrak orekatzen dituzte; hau da, pinakuluaren pisuak sortzen dituen indar bertikalei esker, horma-bularretan sor daitezkeen zeharkako indarrak orekatzen ditu. <ref name="lex">{{cita libro|apellidos1=Lajo Pérez|nombre1=Rosina|título=Léxico de arte|fecha=1990|editorial=Akal|ubicación=Madrid - España|isbn=978-84-460-0924-5|página=165|fechaacceso=10 de junio de 2015}}</ref>
 
Pinakuluen beharra horma gotikoen altuerari zor zaio eta hormetan irekitzen ziren leihoei ere, [[Arkitektura erromaniko|erromanikoan]] baino askoz handiagoak baitziren. Gotikoko hormak ahulagoak zirenez, estalkiko pisua arbotanteen bidez orekatu behar zen eta hauek horma-bularrei igortzen zieten indar tentsioak. Pinakulurik gabe gehiegizko indar horizontalek kargak desorekatuko lituzkete (indarrek sortutako erdigunea eta hormaren erdigune geometrikoa ez lukete bat egingo) eta hormak oreka galtzeko arriskua izango luke eta txarrenera jota eraikina eraisteko arriskua ere, edo, gutxien jota, hormak konkortzeko arriskua izango zuten [[gilbordura]] fenomenoren bitartez. Horregatik pinakuluak hormarekiko elkarzut daudenean, elkarrekin lotu egiten dira.