'''Kutxa Zelaien Kultura''' [[Europa]] erdialdeko [[Brontze Aro]]ko indoeuropar kultura garrantzitsua izan zen, bere errauste [[nekropoli]]engatik eta [[K.a. XIII. mendea]]n izan zuten hedapen handiagatik bereizten zena.
[[Alpeak|Alpeen]] iparraldean bizi ziren herri indoeuropar mendebaldetarrek [[K.a. XV. mendea|K.a. XV. mendetik]] kultura bakarra zuten, [[Tumuluen kultura]] deritzona. K.a. XIII. mendean errausketaren eta hauts horiek kutxetan jartzeko ohitura bereizgarria hedatu zen. Gertaera kultural honekin bat eginez, herri hauek, hauen artean [[zelta]]k, [[iliriar]]rak eta [[italiko]]ak daudelarik, azkar hedatzen hasten dira, [[Balkanak]] eta Europa mendebaldeko zati txikiak konkistatuz. Inperio [[hitita]] ere suntsitu zuten, [[burdina]]ren [[metalurgia]]ren sekretua bereganatuz. Beranduago, K.a. XII. mendean, euren kanpainak itsasoz jarraitu zituzten, [[Egipto]] erasoz eta [[filisteo|Filistea]] kolonizatuz. Hipotesi batek dioenez, jada greziartutako erteuropar hauek, [[K.a. XI. mendea]]n [[Grezia]] inbaditu eta mizenastar zibilizazioa suntsitu zuen doriar espedizio misteriotsuaren jatorria izango lirateke.
