Delosko Liga: berrikuspenen arteko aldeak

[[Fitxategi:Athenian empire es.svg|thumb|400px|Atenastar inperioa [[K. a. 450]] inguruan]]

Erakunde hau, itsas [[konfederakuntza]] bat izan zen, hasiera batean, [[Aristides]] atenastar estadistak sortu eta kontrolatua (estatutuak idatzi eta abian jarri zuena), [[K. a. 477]]an, [[Mediar Gerrak]] amaitu ondoren, persiarren balizko eraso gehiagotatik babesteko asmoz. [[Esparta]]k nagusitasuna galdu izanaren ondorio ere izan zen, ordutik aurrera [[Atenas]]ek Espartaren lekukoa hartu zuelarik espedizioak antolatzerako orduan.

Gertaera guzti hauen ondoren, Atenasek, [[Perikles]] aukeratu zuen buruzagi berri bezala. Periklesek, bere agintaldia, konkista politika bati amaiera emanez hasi zuen. Atenas, [[Grezia]]ko lehen hiri eta garrantzitsuena bihurtu zuen, eta Delosko Ligako gainerako hirien gaineko erabateko nagusitasuna lortu zuen, hiri aliatuak izatetik, mendeko hiriak izatera pasa zirelarik. Atenasen mende zegoen inperio baten hasiera zen, armada, ontziteria eta diplomazia zuzentzen zituena zena, eta, gainera, hirietan, bere erregimen politiko propioa ezarri nahi izan zuena. [[K. a. 454]]an, Konfederakuntzaren altxorra Atenasera eramanarazi zen. Gertaera guzti hauek, beharrezko zergen gorakadarekin batera, Konfederakuntzako hiriak matxinatzea eragin zuen, baita Atenasen etsai sentitzea ere, gainera, bere txanpona, bere pisu sistema eta baita gobernu forma ere ezarri zizkiena.

Hala eta guztiz ere, Atenasen mende egoten jarraitu zuten, [[Esparta]]k, [[K. a. 404]]an garaitu zuen arte, [[Peloponesoko Gerra]]n. Une honetatik aurrera, Konfederakuntza desagertu egin zen [[K. a. 377]] arte. Urte honetan, berriz eratu zen, kasu honetan Espartaren boteretik babesteko. Hala ere, Atenas, jada ez zen bere autoritatea ezartzeko gai. Konfederakuntza, behin betiko desagertu zen [[K. a. 338]]an, [[Filipo II.a Mazedoniakoa]]k, atenastarrak [[Keroneako gudua]]n garaitu zituenean.