Görlitz: berrikuspenen arteko aldeak

11 bytes added ,  duela 4 urte
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-{{Alemaniako udalerri +{{hiri)
6. lerroa:
== Historia ==
 
Görlitz izena antzinako eslaviar hizkuntzetatik dator eta "erretako lurra" esan nahi du, izan ere asentamendua sortzeko inguruari sua ematen baitzitzaion basoa argitzeko. ''Gorelic'' herrixka [[Polonia]]ko Erresumak eskuratu zuen X. mendean. 1071ean1071n [[Henrike IV.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa]]ren idatzi batean ere azaltzen da ''Goreliz'' izenarekin. Bohemiako beste bost herrirekin batera [[Lusazia]]ko Liga [[sorabiar]]ra osatu zuen eta herriak garapena ezagutuizan zuen.
 
Erreforma [[erreforma protestantea|protestantea]] onartu zuen 1520an, Alemaniako gainerako hiriek baino hamar urte lehenago, eta XVII. mendean [[Hogeita Hamar Urteko Gerra]]n asko sufritu zuen. Gerraren ondoren Saxoniako Hauteserriak eskuratu zuen, baina [[Napoleondar Gerrak|Napoleondar Gerren]] ondoren, [[Prusia]] jabetu zen herriaz eta [[Silesia]]ko probintzian sartu zuen.
 
[[Bigarren Mundu Gerra]] amaitzean Oder ibaia bihurtu zen Alemania eta Poloniaren arteko muga eta beraz, hiria bitan banatuta gelditu zen; mendebaldeko ertza Alemaniako Saxonia estatuan eta ekialdekoa Poloniako [[Silesia Beherea]] eskualdean, ''Zgorzelec'' izena hartuz. 2004ean2004an Poloniak [[Schengengo Hitzarmena|Schengeneko Hitzarmena]] sinatzerakoan alde bien artean arazorik gabe pasapasatu ahal izan zutenziren hiritarrekhiritarrak. Poloniaren eta Alemaniaren arteko laguntasuna erakutsi nahian, 2010rako2010erako Görlitz-Zgorzelec bezala [[Europako kultura-hiriburu]] izateko beren burua aurkeztu zuten, baina ez zuten irabazi.
 
Görlitz eta eskualdea ezagunak ziren milaka behargini lan ematen zieten makineria [[lantegi]]engatik. Alemania batu eta merke asko erosi zituzten fabrikok Mendebaldeko erraldoiek. [[Produktibitate]] apala aitzakia, azkar desmuntatu zituzten, eta lanpostua mantendu nahi zuteneizutenak alde egitera behartu. Neguko arropa ekoizten duen multinazional estatubatuar batek, [[Saxonia]]ko gobernuaren diru laguntzen gose, lanpostu gutxi batzuk sortu zituen joan zenden [[2000]]ko hamarkadaren hasieran. Laster utzi egin zuen, ordea, hark ere, kilometro batzuk ekialdera mugituz gero, antzeko abantailak izateaz gain soldata are baxuagoak ordaindu zitzakeenazzitzakeela jabetuta<ref name=aa>{{erreferentzia|izena= Danel |abizena= Agirre, |url= http://www.berria.eus/paperekoa/1909/006/001/2014-11-02/gorliwood_kapitalismora_atzeko_eskaileratik.htm |izenburua= 'Gorliwood': kapitalismora, atzeko eskaileratik|egunkaria= [[Berria]]| data= 2014-11-02}}</ref>.
 
2013az geroztik, Görlitz prusiarra da ofizialki Alemaniako hiririk txiroena: bizilagun bakoitzak 14.000 eurokoeuro inguruko diru sarrerak ditu, batez beste. [[Hanburgo]]n, [[Munich]]en eta [[Stuttgart]]en ia horren halako bi jasotzen dute<ref name=aa/>. Alemanian, langabezia tasa egonkor dago aspaldi, %5 inguruan. Azken bi hamarkadetan behargin askok alde eginda ere, Görlitzen hamazazpi puntu altuagoa da, %22koa hain zuzen ere. [[Soldata]] baxuak direla-eta, diru sarrerak osatzeko subsidioren bat jasotzen dutenekin, tasa hori %40ra ere igotzen da<ref>{{erreferentzia|url= http://www.berria.eus/paperekoa/5002034/007/422966/2014-11-02/22.htm |izenburua= %22|egunkaria= Berria|data= 2014-11-02}}</ref>. Alemania osoko enpresa handi eta ertainak erakartzeko eskuz sinatutako eskaintza piloa, 2.500, igorri du [[Joachim Paulick]]ek. BereHaren hiriaren abantaila bat omen da [[Saxonia]]ko azentu hertsiarekin ez, hizkuntza neutroaneutroan hitz egiten dela Görlitzen<ref>{{erreferentzia|url= http://www.berria.eus/paperekoa/5102034/007/422966/2014-11-02/2500.htm |izenburua= 2.500 |egunkaria= Berria| data= 2014-11-02}}</ref>.
 
== Görlitz kulturan ==
Anonymous user