Lutxanako gudua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Kategoria:1836 kendua; Kategoria:1836ko gatazkak gehitua HotCat bitartez |
informazioa gehitu. zer gerra barruan gertatu zen eta zer gertatu zen aste batzuk lehenago, egoera azalduz |
||
17. lerroa:
| galera2 =
}}
'''Lutxanako gudua,''' Lehen gerra Karlistan (7 urteko gerra edo lehen gerra zibila deitu izandakoa ere) gertatutako gudua izan zen. [[1836]]ko [[abenduaren 23]]tik [[abenduaren 24|24ra]] [[Erandio]]ko [[Lutxana-Enekuri|Lutxana]] auzoan gertatu zen [[gudu]]a izan zen, [[Bilboko bigarren setioa]] amaitu zuena. Alde batean karlistak zeuden. Hauek, Karlos Maria Isidro Borboia erregea zela defendatzen zuten eta beraien kontra Isabelinoak zituzten. Isabel II.a erregina izatea espero zuten. Momentu horretan umea zen eta bere ama Maria Kristina Borboia defendatzen zuten.
== Gudua ==
[[Fitxategi:Ataque al Puente de Luchana.jpg|thumb|right|300px|[[Baldomero Espartero]]ren tropak Lutxanako zubiaren aurka egindako erasoa, armada britainiarra eta espainiarra lagun zituela (1836ko abenduraren 24a). Irudia, xilografia modura erakutsia ''"Panorama Español"'' aldizkarian, 1849an.]]
Karlistak ez zuten dirurik gerra jarraitzeko 1836ko urte hasieran eta diru bila Londonera joatea erabaki zuen Juan Bautista Errok. Errok, Iñaki Lardizabal bidaliz zuen Londonera. Milioi bat real eskuratu nahi zituzten baina ez zioten dirua eman Lardizali, eta Bilbo eskuratuta kreditua emango ziotela uste zuten Karlistak. Setioa egitea Durangon erabaki zuten urriaren 14en. Nazario Egia generala karlistak Bruno Bilareali eman zion boterea setioa egiteko. Bonbardaketa 25ean hasi zuten. Egun horretan, Espartero, geneal Isabelinoa Villarcayon zegoen, bilbotik 90km-ra. Esparteroren tropa batzuk Portugaletera ailegatu ziren 26an, Santanderretik. Espartero suministro arazoak zituen eta ez zen bilborako bidea hasi azaroaren 25-era arte, bere 14000 soldaduekin. Bi egun pasa ostean Bilbora aileatu zen. Bilbora sartzen saiatu zen baina karlistek balentria askoz defendatu zuten eta Esparterok baja asko izan zituen. Honegatik, nerbioi ibaiko beste aldetik erasotzea pentsatu zuen. [[Bilboko bigarren setioa]]k hilabete eta erdiz iraun ostean, bertako biztanleak estu eta larri zebiltzan. Bonbardaketak batetik eta blokeoak eragindako elikagaien eskasia bestetik, [[bilbo]]tarrek itxaropen guztia kanpotik zetorren laguntzarengan jarria zuten.
[[1836]]ko [[abenduaren 22]]an, [[Baldomero Espartero|Espartero]] [[Lutxana-Enekuri|Lutxanako]] zubiaren ingurutan maniobratzen hasi zen. [[Erresuma Batuko itsas-armada|Britainiar itsas-armadako]] bi ontzien laguntzaz -hauetatik egindako bonbardaketak erabakiorrak izan ziren- Lutxanako zubi gaineko posizioak erasotzeari ekin zion. [[Abenduaren 23]]an [[Galindo (ibaia)|Galindo]] erreka gainetik txalupez egindako zubia zabaltzea lortu zuen, tropa liberalen eraso mugimendua arinduz. Baina helburua Lutxanako zubia zen, karlistek moztua eta tropa liberalak [[Bilbo]]ra inguratzeko berreraiki beharrekoa.
| |||