Hegazti: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 176.86.68.255 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Assar wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. Etiketak: lehengoratzea SWViewer [1.3] |
|||
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Biologia eta geologia}}
{{birzuzendua|Txori|Txori (argipena)}}
23. lerroa:
Hegazti batzuk, bereziki [[korbido]]ak eta [[loro]]ak, animalia [[adimen]]tsuak dira; hegazti espezie askok [[tresna]]k sortu eta erabiltzen dituzte, eta hegazti [[gizarte|sozial]] batzuek ezagutza belaunaldietan zehar pasatzen dute, [[kultura]] motatzat hartzen dena. Espezie askok urteroko [[hegaztien migrazio|migrazioak]] egiten dituzte, distantzia handiak zeharkatuz. Hegaztiak animalia sozialak dira, dei, kolore eta [[abesti]]ekin komunikatzen dira, eta ebento sozialetan hartzen dute parte, adibidez [[hazkuntza kooperatibo]]a, [[ehiza]], [[andana]]k sortu edo predatzaileak zirikatu. Hegazti espezie gehienak sozialki [[monogamo]]ak dira (ez nahastu [[monogamia genetiko]]arekin), normalki [[kumaldi]] baterako, batzuetan urte batzuetarako eta oso gutxitan bizitza osorako. Espezie gutxi batzuk [[poliginia|poliginikoak]] dira ([[ar]] bat hainbat [[eme]]rekin) eta oso gutxi [[poliandria|poliandrikoak]] (eme bat ar batzuekin). Hegaztiek kumaldiak egiten dituzte arrautzak jarrita, [[ugalketa sexual]] bidez [[ongarritze]]n direnak. Hegazti askok [[habia]]k sortzen dituzte arrautzak erruteko, eta bi gurasoetako batek edo biek mantentzen dituzte. Hegazti gehienek gurasoen arreta izaten dute arrautzatik atera eta gero. Hegazti batzuek, [[oilo]]ak kasu, arrautzak jartzen dituzte ongarritu gabe ere, baina arrautza horiek ez dute [[txita]]rik sortzen.
Hegazti espezie asko [[ekonomia|ekonomikoi]] garrantzitsuak dira [[gizaki]]entzat. [[Etxabere]]ak edo ez, [[arrautza (janaria)|arrautza]], [[haragi]] eta [[luma]] iturri dira. Txori abeslariak eta loroak, baina ez bakarrik, [[konpainia-animalia]] izan daitezke. [[Guano]]a (txorien kaka) [[ongarri]] gisa erabiltzeko biltzen da. Hegaztiek paper garrantzitsua izan dute giza kulturan. Gizakien jarduerak 120-130 espezie inguru desagertarazi ditu [[XVII. mende]]tik hona, eta beste ehunka
== Eboluzioa eta sailkapena ==
=== Definizioa
=== Dinosauroak eta hegaztien jatorria ===
=== Eboluzio goiztiarra ===
219. lerroa:
== Banaketa ==
== Anatomia eta fisiologia ==
[[Fitxategi:Birdmorphology.svg|thumb|400px|Hegazti baten kanpoko anatomia: 1 Mokoa, 2 Burua, 3 Irisa, 4 Begi-ninia, 5 Kapa, 6 Estalki txikiak, 7 Sorbaldakoak, 8 Estalki ertainak, 9 Tertziarioak, 10 Atzealdea, 11 Primarioak, 12 Irekidura, 13 Izterra, 14 Artikulazio tibio-tartsala, 15 Tartsoa, 16 Oina, 17 Tibia, 18 Sabela, 19 Saihetsak, 20 Bularra, 21 Zintzurra, 22 Karunkula]]
=== Hezurdura ===
=== Iraizketa-aparatua ===
|