22:52, 3 ekaina 2019ko berrikusketa aldatu Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 269.967 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		12:58, 5 ekaina 2019ko berrikusketa aldatu desegin Mare-1808-2002 (eztabaida \| ekarpenak) 5 edits tNo edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
8. lerroa: == Historia == Betidanik erabili izan dugu eztia. Lehenengo gizakiak eztiaren baliozkotasunaz berehala ohartu ziren. [[Harri Aroa\|Harri Aroko]] ~~gizonek eta emakumeek~~ egindako margoetan ikus daiteke ~~eztia:~~pertsona ~~sate~~baten ~~baterako, margo batzuetan dagoen emakumea, zesta batekin zuhaitzeik~~irudia eztia ~~jasotzen dago~~biltzen. Egiptoarrek [[Ra]] jainkoaren malkoetatik eztia erortzen zela pentsatzen zuten; beraz, kontserbagarri moduan erabiltzen zuten. Eztiaren baliozkotasuna ~~hain~~ handia zen, ~~1922. urtean~~ [[Tutankamon]] faraoiaren [[Hilobi\|hilobian]], ere ezti ontziak aurkitu ~~zituztela~~zituzten. ~~Beste batzuk, Olimpo jainkoaren elikagaia zela pentsatzen zuten.~~ Greziarrek, Olinpoko jainkoen elikagaia zela pentsatzen zuten. Eta atletei Jokuetan parte hartu aurretik eztiz egindako jakiek ematen zizkieten. == Ezti mota desberdinak == 54 ⟶ 58 lerroa: === Lehenengo prozesua, erleena === [[Fitxategi:European honey bee extracts nectar.jpg\|thumb\|221x221px\|Erlea, loreatik nektarra hartzen]] ~~Lehenengo erleak~~Erleak egunez [[Lore\|loreetara]] doaz eta haien [[Mingaina\|mingainekin]] loreen nektarra zurrupatzen dute. Jarraian, [[Erlauntz\|erlauntzara]] ~~bueltazten~~bueltatzen dira eta bertan, nektarra erle-langileei pasatzen diete, [[Nektar\|nektarra]] eztian transformatuko dituztenak. Bitartean, erleak nektar gehiagoren bila doaz. Nektarra eztian transformatzeak egun batzuk iraun dezake, faktore batzuen arabera (tenperatura, hezetasuna...). Erle gazteek bitartean, nektarraren aldaketan parte hartzen dute dituzten [[Entzima\|entzimekin]], hau da, [[Urdail\|urdailan]] dituzten entzimak, nektarraren azukrea, azukre bakun batzutan zatitzen dutelako eta prozesu honi inbertsio deritzo. Gauean, erle mota guztiak nekarra eztian bihurtzeko aldaketan parte hartzen dute. Aldaketaren bitartean, nektarra, ezti-orrazetan kokatzen dute (hezetasuna galtzen duen bitartean). Erleek eztia egitean, eztia sortzean, ezti-orrazetan [[argizari]] kapa batekin estaltzen dute eta erleek hau egitean, [[Nekazaritza\|nekazariak]] eztia prest dagoela konturatzen dadira. Bukatzeko, ezti-orrazean egiten duen beroak, nektarraren hezetasuna lurruntzea egiten du, eta ondorioz, eztia sortzen da %18a urez osatuta dagoena. === Bigarren prozesua, gizakiona === Ezti-orraza beteta dagoenean, argizarizko geruza batez estalita dagoenean, nekazariak eztia ateratzeko prest dagoela daki. Orduan, ezti-orraza erlauntzatik ateratzen dute, baina ez dena , ereleek elikatzeko behar dutelako. Jarraian, labain berezi batekin, eztia ateratzeko, operkuluen tapakia mozten dute. Zentrifugazio prozesu baten bidez, ezti-orraza uztu egiten da, garbia geratzen da, erleek berriro erabiltzeko. Eztia biltzean, iragazi egiten da eta ondoren, pausatzen uzten dute, eztia ontziratu baino lehen probatzeko eta horrela ezpurantasuk kentzeko. [[Fitxategi:Abejas Melíferas..jpg\|alt=Erleak argizari kapa eztiari ematen\|thumb\|Erleak argizari kapa jartzen]]

Ezti: berrikuspenen arteko aldeak