Ilargia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→Atmosfera: +edukiak |
→Atmosfera: +edukiak +wikitu |
||
186. lerroa:
=== Atmosfera ===
Ilargiak [[atmosfera]] baliogabe edo hutsal bat du, bere [[Grabitazio|grabitate]] baxuak ez diolako [[Molekula|molekulak]] haren lurrazalaren inguruan mantentzen uzten, hala, [[Gas|gasezko]] geruza bat eratzeko. Atmosferaren osaerari dagokionean, oraindik ez da bere osotasunean ezagutzen.
Gas molekulen [[Agitazio termiko|agitazio termikoak]] bi eragile nagusi ditu: [[Eguzki-erradiazio|eguzki-erradiazioa]] eta molekulen artean gertatzen diren ausazko talkak. Lur planetaren atmosferako molekulek ehunka metro segundoko abiadura eduki ohi dute, baina zenbait kasu berezietan 2.000 eta 3.000 m/s bitarteko abiadura dutenak ere aurki daitezke. Hala ere, planetaren [[ihes-abiadura]] 11.200 m/s-koa denez, partikula hauek ezin dute inoiz ihes egin atmosferatik. Ilargiaren grabitatea gure planetarena baino sei aldiz baxuagoa denez, haren ihes-abiadura 2.400 m/s ingurukoa da, hortaz, partikularik azkarrenek ihes egin ahal izan zuten antzina, Ilargiak atmosfera egonkor bat izan bazuen. [[Gasen teoria zinetiko|Gasen zinetikaren teoria]] jarraituz, partikula azkarrenek albokoen abiadura ere areagotuko lukete, hala, atmosferaren galera prozesua bizkortuz. Ilargiaren atmosfera desagertzeko prozesuak ehunka milioi urte iraun zituela kalkulatzen da.
Ilargiaren atmosfera ia hutsala denez, gure [[Astronauta|astronautek]] satelitearen lurrazalean ibili nahi badute, gasen horniduraz arduratzen diren sistema autonomoak ezinbestekoak dira. Sistema hauek P.L.S.S. siglen bidez ezagutzen dira. Atmosferaren gabeziari esker, Eguzkiak igortzen dituen [[Ultramore|erradiazio ultramoreak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]] satelitearen lurrazaleraino iritsi daitezke, indar betean. Horregatik, astronautek ibilaldi bat egin nahi badute satelitearen lurrazalean, arropa prestatua behar dute erradiazio horiek eragiten dituzten kalteak saihesteko.
==== Hautsa ====
|