Wikipedia

Euskal Herriko musika garaikidea: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Wiki sintaxia garbitu
1. lerroa:
'''Euskal Herriko musika garaikidea''' [[XX. mendea|XIX. mende]] erdialdetik aurrera [[Euskal Herria]]n egindako [[euskara]]zko nahiz erdarazko musika da. Askotariko estiloek bilakaera desberdinak izan dituzte, baina guztiek ere lotura dute garai horretatik aurrera izandako industrializazio eta aldaketa demografikoekin. XX. mende bukaerako eta XXI. mendeko gizarte mediatikoak sofistikazio handia eta elkarreragin bereziak sortu ditu jatorrizko euskal musika, musika jaso klasikoen eta nazioarteko pop musika berrien artean. Euskal Herriko musika sorkuntza eta emanaldiak norbanakoen eta gizataldeen identitaterako ezin besteko elementu bilakatu dira.
[[Fitxategi:Banda_municipal_de_txistularis_que_precede_a_un_desfile_de_autoridades,_por_la_plaza_San_Martín_de_la_localidad_de_Bergara_(1_de_1)_-_Fondo_Marín-Kutxa_Fototeka.jpg|thumb|Bergarako txistulariak (1930)]]
XIX. mendean, [[Foruen amaiera Hego Euskal Herrian|euskal foruen galera]] eta identitatearen krisia gertatzearekin batera, euskal kulturaren berpizkunde bat izan zen, eta hainbat abesbatza talde sortu. [[Burdinbide]]a<nowiki/>renaren Euskal Herriko etorrerak (1863) [[eskusoinu txiki]]a ekarri zuen, harrezkero herri musikan sendo errotua, ordu arteko txistu eta txirulaz gain. Herri ohitura eta musikari buruzko interes etnografikoa ere agertu zen, ikertzaile dirudunek eta erlijio gizonek bultzatuta. Mugaz bi aldeetara euskal jaiak ugaldu egin ziren eta, bitartean, [[turismo]]a<nowiki/>renaren eta kanpoko eliteen eraginpean, [[musika klasiko]]<nowiki/>ko genero batzuk lantzen hasi ziren hiriburuetan oinarrituta. Turismoaren hegalpean, 1914 arte, [[Jose Maria Usandizaga]] [[Donostiako Danborrada|donostiarra]] garatu zen, [[opera]]<nowiki/>gile eta [[Zarzuelako Antzokia|zarzuela]]<nowiki/>gilea. Gero loratu ziren beste zuzendari eta musikagile batzuk ere [[orkestra]]<nowiki/>rako musikaren inguruan.
 
[[Frankismoa Euskal Herrian|Diktadurako agorraldi latza]]<nowiki/>k kimu berriei utzi zien lekua, mugaz bi aldeetan agertu zen kultura eta musika isuria ''[[Nouvelle chanson]]'' eta ''[[Nova Cançó|Nova canço]]'' gidari hartuta: XX. mendeko 60ko hamarkadako [[Euskal Kantagintza Berria]]<nowiki/>ren agerpena jotzen da euskal herri musika modernoaren mugarritzat eta ezin besteko erreferentziatzat. Geroztik, [[Kontsumo-gizarte|kontsumo gizartea]]<nowiki/>n eta hiritartzean sakondu ahala, [[Espainiako historia|Espainia]]<nowiki/>ko zein [[Frantziako historia|Frantzia]]<nowiki/>ko eta nazioarteko produktuak eta joerak indarrez sartu ziren [[Euskal Herriko historia|Euskal Herrian]], itxaropen eta belaunaldi arteko kontraesanetan murgildutako giroan. [[Niko Etxart]] izan zen aitzindarietako bat, aurreko tradizioaren eta musika mugimendu berriaren arteko zubi lan bihurrian. 80ko hamarkadan punk kontzeptuaren goraldia [[Euskal Rock Erradikala|izan zen, ''DIY'' ("egin ezazu zeuk") filosofia]] bidelagun hartuta. 90eko hamarkadatik, berriz, dibertsifikazioaren eta gizarte mediatikoaren zabalkuntza orokorra gertatu da: [[rock and roll|rock]], [[jazz]], [[musika elektronikoa|elektronikoa]], [[New Age musika|new age]], [[punk]], [[hardcore]], [[heavy metal]] eta gainerako estilo guztiak garatu dira Euskal Herrian.▼
 
 
▲[[Frankismoa Euskal Herrian|Diktadurako agorraldi latza]]<nowiki/>k kimu berriei utzi zien lekua, mugaz bi aldeetan agertu zen kultura eta musika isuria ''[[Nouvelle chanson]]'' eta ''[[Nova Cançó|Nova canço]]'' gidari hartuta: XX. mendeko 60ko hamarkadako [[Euskal Kantagintza Berria]]<nowiki/>ren agerpena jotzen da euskal herri musika modernoaren mugarritzat eta ezin besteko erreferentziatzat. Geroztik, [[Kontsumo-gizarte|kontsumo gizartea]]<nowiki/>n eta hiritartzean sakondu ahala, [[Espainiako historia|Espainia]]<nowiki/>ko zein [[Frantziako historia|Frantzia]]<nowiki/>ko eta nazioarteko produktuak eta joerak indarrez sartu ziren [[Euskal Herriko historia|Euskal Herrian]], itxaropen eta belaunaldi arteko kontraesanetan murgildutako giroan. [[Niko Etxart]] izan zen aitzindarietako bat, aurreko tradizioaren eta musika mugimendu berriaren arteko zubi lan bihurrian. 80ko hamarkadan punk kontzeptuaren goraldia [[Euskal Rock Erradikala|izan zen, ''DIY'' ("egin ezazu zeuk") filosofia]] bidelagun hartuta. 90eko hamarkadatik, berriz, dibertsifikazioaren eta gizarte mediatikoaren zabalkuntza orokorra gertatu da: [[rock and roll|rock]], [[jazz]], [[musika elektronikoa|elektronikoa]], [[New Age musika|new age]], [[punk]], [[hardcore]], [[heavy metal]] eta gainerako estilo guztiak garatu dira Euskal Herrian.
 
== Euskal musikaren pizkundea ==
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Euskal_Herriko_musika_garaikidea"(e)tik eskuratuta