Laguntza:Ikusizko Editorea: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
3. lerroa:
__TOC__
{{Gehiago jakiteko|mw:Help:VisualEditor/User_guide/eu|l1=Ikusizko Editoreari buruzko azalpena MWn}}
<br />
'''Nola hasi artikulu bat aldatzen?''' Lehenik eta behin, jakizu bi modu dituzula aldaketak egiteko, bi fitxa goiko aldean, orriaren erdialdean: "Aldatu" eta "Aldatu iturburu kodea"[[File:VisualEditor_edit_tab-eu.png|286px|link=|alt=Lotura]]. Wikipedian gehiago aritu ahala eta aldaketa finagoak egin ahala, "Aldatu iturburu kodea" erabiltzen hasiko zara, baina errazera joateko, hasiberria zara eta '''"Aldatu" fitxa erabiliko dugu''' aldaketak egiteko. Aldatzeko modu horri '''Ikusizko Editorea''' deitzen zaio.▼
= Urratze arroak =
[[Archivo:Pull_apart_basin.jpg|link=https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Pull_apart_basin.jpg|alt=|thumb|451x451px|1.irudia: Urratze sistema batean sortzen diren bigarren mailako sistemak.]]
Urratze deformazioaren ondorioz sortutako [./https://es.wikipedia.org/wiki/Arro_sedimentarioa arroa]k; deformazio hau albo-mugimendua erakusten duten [[faila]] sub-bertikalen bidez moztuta dauden lurrazal edo [[litosfera]] blokeetan gertatzen da. Bloke hauen mugimendu erlatiboaren arabera, [./https://es.wikipedia.org/wiki/Destroa_geologia destro]ak, eskumako blokea erlatiboki bestea baino aurrerago mugitzen denean eta [./https://es.wikipedia.org/wiki/Senestro_geologia senestro]ak berriz ezkerreko blokea mugitzen denean (1 irudia<ref>{{Obra citada|título=English: Image of a pull apart basin redrawn from Frisch et al 2010|apellidos=Wtbarron|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pull_apart_basin.jpg|fechaacceso=2019-05-07|fecha=2014-03-26}}</ref>). Arroak eratzeko kontutan hartu behar da urratze mugimendu nagusien artean konpresio, estentsio eta urratze mugimendu sekundarioak eratu daitezkela, hauen ondorioz arro ezberdinak eratuz.
Apurketa planoan zehar eman daitezkeen norabide aldaketek estentsio zein konpresio guneak sortu ditzakete, subsidentzia mekanismo ezberdinak gertatuz. Orokorrean ezaugarri amankomunak dituzte: hondo sakon, estu eta asimetrikoa, ertzeko erliebeak sedimentu iturri izanik, [[Bretxa (geologia)|bretxa]] eta [[konglomeratu]] metaketa dute, sedimentazio eta subsidentzia tasa handiak, [[fazies]] albo aldaketa azkarra,eremu sakonenen denbora zeharreko migrazioa<ref>{{Cita publicación|url=https://www.intechopen.com/books/mechanism-of-sedimentary-basin-formation-multidisciplinary-approach-on-active-plate-margins/strike-slip-basin-its-configuration-and-sedimentary-facies|título=Strike-Slip Basin – Its Configuration and Sedimentary Facies|apellidos=Noda|nombre=Atsushi|fecha=2013-08-28|publicación=Mechanism of Sedimentary Basin Formation - Multidisciplinary Approach on Active Plate Margins|fechaacceso=2019-05-07|idioma=en|doi=10.5772/56593}}</ref>,[./https://es.wikipedia.org/wiki/Tect%C3%B3nica tektonika]ren ondoriozko sedimentazio etenguneak([[estratigrafia]] propioa) eta [./https://es.wikipedia.org/wiki/Ingurune_sedimentario ingurune sedimentario] ezberdinen garatzearen ondorioz [[sedimentu]] anitzen metaketa.
[[Archivo:Overstep_basin.png|link=https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Overstep_basin.png|thumb|2.irudia: Sedimentyu irturria urratze arroetan, eta hauen denboran zeharreko kokapen aldaketa.]]
Urratze [[Deformazio|deformazioa]]<nowiki/>ren geometriaren eta [./https://es.wikipedia.org/wiki/Subsidencia subsidentzia] mekanismoen arabera ondorengo urratze arro nagusiak ditugu: faila-bihurgunekoak, faila-mailakatu gunekoak , transrotazionalak eta transpresiboak. Lehenengoak, apurketa planoaren norabide aldaketek tokian tokiko gune estensiboak sortzen dituzte, hauetan blokeen banatze mugimenduaren ondorioz bihurguneko eremuaren hondoratze progresiboa, subsidentzia, gertatzen da, bertan arroa sortuz.
Faila-mailakatuak aurrekoen antzeko mugimendua dute baina hauek ezberdin eratuz. Elkar bananduta dauden bi urratze-faila sistemen artean, hauek elkartzeko urratze mugimendu [./https://es.wikipedia.org/wiki/Faila_sintetikoa sintetiko] zein [./https://es.wikipedia.org/wiki/Faila_Antitetikoa antitetikoa] duten failak eratu daitezke, beren baitan estentsio mugimenduak pairatuz. Zona hauetan [./https://es.wikipedia.org/wiki/Rombo erronbo] itxurako arro sakon oso subsidenteak eratuz (1.irudia).
Arro transrotazionalak ere, urratze failen artean eratzen dira. [./https://es.wikipedia.org/wiki/Escala_(cartograf%C3%ADa) Eskala] txikiagoko eta sistema nagusiarekiko ia perpendikularrean urratze faila antitetikoak eratu daitezke. Hauek bi urratze faila nagusien arteko blokeak bereizten dituzte. Faila nagusien zein antitetikoen mugimenduaren arabera bloke hauek [[Errotazio|errotazioa]] erakus dezakete. Honela, blokeen erpinetan konpresio edo estentsio eremuak bereizi daitezke, estentsio eremuetan arro hauek eratuz. Subsidentzia deformazio nagusiko zonetako blokeen hondoratzean datza.
Urratze mugimenduak estentsioa sortu beharrean tokian-tokiko konpresioa sortzen badu, egitura [[Topografia|topografikoak]] sortu daitezke. Egitura topografiko hauek higatu eta sedimentuak kanpoaldeko inguruan metatzen dira, non subsidentzia eragilea bloke tektoniko goratuen zamaren ondoriozko [./https://es.wikipedia.org/wiki/Flexi%C3%B3n_mec%C3%A1nica flexioa] den.
== Erreferentzia bibliografikoak ==
▲<references />'''Nola hasi artikulu bat aldatzen?''' Lehenik eta behin, jakizu bi modu dituzula aldaketak egiteko, bi fitxa goiko aldean, orriaren erdialdean: "Aldatu" eta "Aldatu iturburu kodea"[[File:VisualEditor_edit_tab-eu.png|286px|link=|alt=Lotura]]. Wikipedian gehiago aritu ahala eta aldaketa finagoak egin ahala, "Aldatu iturburu kodea" erabiltzen hasiko zara, baina errazera joateko, hasiberria zara eta '''"Aldatu" fitxa erabiliko dugu''' aldaketak egiteko. Aldatzeko modu horri '''Ikusizko Editorea''' deitzen zaio.
| |||