Euskal dantzak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t zuzentzaile ortografikoa pasatzea
tNo edit summary
5. lerroa:
[[Fitxategi:Soka-dantza Elgoibarko udaletxearen aurrean.jpg|thumb|300px|[[Soka-dantza]] [[Elgoibar]]ren.]]
[[Fitxategi:DantzaTradizioa.ogv|thumb|300px|Argiak eginiko erreportajea]]
'''Euskal dantzak''' [[Euskal Herri]]ko bertako [[dantza]]k dira. [[Euskal kultura]]ren eta [[euskal folklore|folklore]]aren osagai garrantzitsuak dira. Herri, eskualde edo lurralde batetik bestera [[dantza]]k aldatu egiten dira, baita esanahia eta dantza egiteko modua ere (jantziak, partaideak...). Dantza batzuk oso zaharrak dira, duela mende asko sustraituak dira Euskal Herrian, baina badaudebadira antzinako dantzen bertsio eraberrituak ere.
 
Euskal dantzak hain fenomeno aberatsak direnez, zaila da sailkapenen bat egitea. Ikertzaile bakoitzak bere eredua dauka; horrela, [[Juan Antonio Urbeltz]]ek aldagai morfologiko eta koreografikoak aintzat hartuta sailkatu ditu, Jose Antonio Quijerak formaren araberako sailkapena egin zuen eta [[Julio Caro Baroja]]k denboran izandako bilakaeraren araberakoa.
29. lerroa:
Hango dantzen artean, ezpata luze eta txikienak, makilenak, jorraienak, uztaienak eta abarrenak ditugu. Gizarte dantzak, diosalazkoak, gorteiuzkoak, etab. Dantza hauek, gehientsuenak, [[Joan Ignazio Iztueta]]k bildumatu zituen 1818-1824 urteetan, nahiz eta askozaz antzinagokoak izan, XV. eta XVI. mendeetan hauen aipamena egiten baita.
 
=== Nafarroa BeherakoBehereko dantzak ===
 
Segur aski, Euskal Herriko folklorerik antzinakoena kontserbatzen duen probintzia dateke Nafarroa Behera. Euskal Jauziak deritzen generoan oinarritzen da bertako dantza, Herri honetako forma, estilo eta musikarik tradizionalekin. Ihauterietako zikloaren barruan egiten da batik-bat, eta pertsonaia anitzetako konpartsa hauetan Bolantzak deritzenak nabarmentzen dira, hauek baitira nagusiki dantzak egiten dituztenak. Dantza-eskema beraren arabera egiten dira, Euskal Jauzietan oinarrituta alegia, baina zenbatezinezko forma eta musikekin, guzti hori beren jantzi koloretsu ikusgarrien pean eta doinu alai eta bizien artean.
 
=== NafarroakoNafarroa Garaiko dantzak ===
Euskal Herriko handiena den probintzia Euskal Herriko folklorerik ugarienekoa da. Halaber, kanpotikako eraginengana ageriena egon dena daizanik, dantza-tankera eta ohitura asko bereganatu eta moldatu dituelarikditu. Dantza hauen artean karakteristiko bezala aipatzekoak dira hegoaldeko (Erribera) makila-dantzak, katean elkarturiko bikoteen gizarte-dantzak (hauei Ingurutxo deritze), Larraindantza, sokadantza, etab. Bestalde, Euskal Jauzien kideko dantzak ditugu, hona nola Baztango Mutil Dantza eta Otsagabiko makila-dantzak. Azken herri hau Pirinioetako aran batean kokatua dago eta bere baitan kontserbatzen dituen dantzetan, gaur egun erlijio kutsua badute ere, aspaldiagokoantzinagoko iragan mitologikoa soma dezakegu. Ituren, Zubieta, Lantz, Erribera eta abarreko Ihauterietan berriz mitologia, erlijiosotasuna eta tradizioak topatuko ditugu.
 
=== Zuberoako dantzak ===