19:39, 18 maiatza 2019ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.?)\\|(.?)\]\] +{{txp\|\1\|\2}}) ← Aurreko ezberdintasuna		13:26, 20 maiatza 2019ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)(.*?)\]\] +{{txp\|\1}}) Hurrengo ezberdintasuna →
11. lerroa: ==Historia== Musika klasikoa Europan garatu zen ehunka urtetan zehar. Musika klasiko zaharrenaren obra asko eta asko zeremonia [[{{txp\|Erlijio\|erlijiosoetan]]}} erabiltzen ziren. Geroago, zaletasun gehiago zabaldu zen erlijiosoa ez zen musikarekiko. Musika klasikoa, gehienetan, errege-erreginen eta goi mailako [[{{txp\|Noblezia\|nobleen]]}} gorteetan (jauregietan eta abarretan) jotzen zen, gortesauak entretenitzeko. Musika klasikoa azkar hazi eta aldatu zen XVI. mendeko amaieratik XVIII. mendeko erdialdera arte. Orkestra modernoa garai horretan sortu zen. Gainera, musikariek musika klasiko mota berriak sortu zituzten, adibidez opera. Garai horretako konpositore garrantzitsuenetako bat {{txp\|Johann Sebastian Bach\|Johann Sebastian Bach}} izan zen. Musikan adituek '''garai klasikoa''' deitzen diote 1750 eta 1820 tartean garatu zen musikari. Aldi horretan, musikariek hainbat forma musikal garatu zituzten. Horietako bat {{txp\|Sinfonia\|sinfonia}} zen, orkestrarako konposizio luze bat. Beste bat hari-kuartetoa zen, non bi {{txp\|Biolin\|biolinek}}, [[{{txp\|Biola\|biola]]}} batek eta [[{{txp\|Biolontxelo\|biolontxelo]]}} batek jotzen duten. Garai klasikoko konpositore famatu batzuk {{txp\|Wolfgang Amadeus Mozart\|Wolfgang Amadeus Mozart}} eta {{txp\|Ludwig van Beethoven\|Ludwig van Beethoven}} izan ziren. Beethovenen musikak eragin handia izan zuen XIX. mendeko konpositore klasiko askorengan. Garai horretako musika klasiko asko dramatikoa eta emozionala zen. Garai horretako bi konpositore oso famatu [[{{txp\|Piotr Txaikovski\|Piotr Txaikovski]]}} eta [[{{txp\|Johannes Brahms]]}} izan ziren. XX. mendean, musika klasikoan esperimentazio ugari egin ziren: konpositoreek forma berriak erabiltzen zituzten, baita instrumentu berriak ere. Adibidez, [[{{txp\|Musika elektroniko\|instrumentu elektronikoek]]}} espresio-modu berriak eskaini zizkieten konpositore eta musikariei. [[{{txp\|Claude Debussy]]}}, [[{{txp\|Igor Stravinsky]]}} eta [[{{txp\|John Cage]]}} izan ziren XX. mendeko konpositorerik garrantzitsuenetarikoak. ==Konpositoreen banaketa garaiz garai== 83. lerroa: barset:Composers from:1400 till:1474 color:Ren text:[[{{txp\|Guillaume Dufay\|Dufay]]}} from:1400 till:1460 color:Ren text:[[{{txp\|Gilles Binchois\|Binchois]]}} from:1415 till:1497 color:Ren text:[[{{txp\|Johannes Ockeghem\|Ockeghem]]}} from:1430 till:1492 color:Ren text:[[{{txp\|Antoine Busnoys\|Busnois]]}} from:1435 till:1511 color:Ren text:[[{{txp\|Johannes Tinctoris\|Tinctoris]]}} from:1445 till:1506 color:Ren text:[[{{txp\|Alexander Agricola\|Agricola]]}} from:1450 till:1521 color:Ren text:[[{{txp\|Josquin des Prez]]}} from:1450 till:1517 color:Ren text:[[{{txp\|Heinrich Isaac\|Isaac]]}} from:1452 till:1518 color:Ren text:[[{{txp\|Pierre de La Rue\|da la Rue]]}} from:1457 till:1505 color:Ren text:[[{{txp\|Jacob Obrecht\|Obrecht]]}} from:1490 till:1545 color:Ren text:[[{{txp\|John Taverner\|Taverner]]}} from:1490 till:1562 color:Ren text:[[{{txp\|Adrian Willaert\|Willaert]]}} from:1495 till:1560 color:Ren text:[[{{txp\|Nicolas Gombert\|Gombert]]}} from:1500 till:1555 color:Ren text:[[{{txp\|Cristobal de Morales\|Morales]]}} from:1505 till:1585 color:Ren text:[[{{txp\|Thomas Tallis\|Tallis]]}} from:1525 till:1594 color:Ren text:[[{{txp\|Giovanni Pierluigi da Palestrina\|Palestrina]]}} from:1528 till:1599 color:Ren text:[[{{txp\|Francisco Guerrero\|Guerrero]]}} from:1532 till:1594 color:Ren text:[[{{txp\|Orlande de Lassus\|Lassus]]}} from:1543 till:1623 color:Ren text:[[{{txp\|William Byrd\|Byrd]]}} from:1548 till:1611 color:Ren text:[[{{txp\|Tomás Luis de Victoria\|Victoria]]}} from:1554 till:1612 color:Ren text:[[{{txp\|Giovanni Gabrieli\|G Gabrieli]]}} from:1566 till:1613 color:Ren text:[[{{txp\|Carlo Gesualdo\|Gesualdo]]}} from:1567 till:1643 color:Bar text:[[{{txp\|Claudio Monteverdi\|Monteverdi]]}} from:1583 till:1643 color:Bar text:[[{{txp\|Girolamo Frescobaldi\|Frescobaldi]]}} from:1583 till:1625 color:Bar text:[[{{txp\|Orlando Gibbons\|Gibbons]]}} from:1585 till:1672 color:Bar text:[[{{txp\|Heinrich Schütz\|Schütz]]}} from:1616 till:1667 color:Bar text:[[{{txp\|Johann Jakob Froberger\|Froberger]]}} from:1632 till:1687 color:Bar text:[[{{txp\|Jean-Baptiste Lully\|Lully]]}} from:1637 till:1707 color:Bar text:[[{{txp\|Dieterich Buxtehude\|Buxtehude]]}} from:1643 till:1704 color:Bar text:[[{{txp\|Marc-Antoine Charpentier\|Charpentier]]}} from:1644 till:1704 color:Bar text:[[{{txp\|Heinrich Ignaz Biber\|Biber]]}} from:1653 till:1713 color:Bar text:[[{{txp\|Arcangelo Corelli\|Corelli]]}} from:1653 till:1706 color:Bar text:[[{{txp\|Johann Pachelbel\|Pachelbel]]}} from:1656 till:1728 color:Bar text:[[{{txp\|Marin Marais\|Marais]]}} from:1658 till:1709 color:Bar text:[[{{txp\|Giuseppe Torelli\|Torelli]]}} from:1659 till:1695 color:Bar text:[[{{txp\|Henry Purcell\|Purcell]]}} from:1660 till:1725 color:Bar text:[[{{txp\|Alessandro Scarlatti\|Scarlatti]]}} from:1668 till:1733 color:Bar text:[[{{txp\|François Couperin\|F Couperin]]}} from:1671 till:1751 color:Bar text:[[{{txp\|Tomaso Albinoni\|Albinoni]]}} from:1678 till:1741 color:Bar text:[[{{txp\|Antonio Vivaldi\|Vivaldi]]}} from:1681 till:1767 color:Bar text:[[{{txp\|Georg Philipp Telemann\|Telemann]]}} barset:break from:1683 till:1764 color:Bar text:[[{{txp\|Jean-Philippe Rameau\|Rameau]]}} from:1685 till:1750 color:Bar text:[[{{txp\|Johann Sebastian Bach\|JS Bach]]}} from:1685 till:1757 color:Bar text:[[{{txp\|Domenico Scarlatti\|D Scarlatti]]}} from:1699 till:1783 color:Bar text:[[{{txp\|Johann Adolph Hasse\|Hasse]]}} from:1704 till:1759 color:Bar text:[[{{txp\|Carl Heinrich Graun\|CH Graun]]}} from:1710 till:1736 color:Bar text:[[{{txp\|Giovanni Battista Pergolesi\|Pergolesi]]}} from:1714 till:1787 color:Cla text:[[{{txp\|Christoph Willibald Gluck\|Gluck]]}} from:1714 till:1788 color:Cla text:[[{{txp\|Carl Philipp Emanuel Bach\|CPE Bach]]}} from:1729 till:1783 color:Bar text:[[{{txp\|Antonio Soler\|Soler]]}} from:1732 till:1809 color:Cla text:[[{{txp\|Joseph Haydn\|Haydn]]}} from:1735 till:1782 color:Cla text:[[{{txp\|Johann Christian Bach\|JC Bach]]}} from:1739 till:1799 color:Cla text:[[{{txp\|Carl Ditters von Dittersdorf\|Dittersdorf]]}} from:1747 till:1818 color:Cla text:[[{{txp\|Leopold Kozeluch\|Kozeluch]]}} from:1750 till:1825 color:Cla text:[[{{txp\|Antonio Salieri\|Salieri]]}} from:1751 till:1825 color:Cla text:[[{{txp\|Dmytro Bortniansky\|Bortniansky]]}} from:1752 till:1832 color:Cla text:[[{{txp\|Muzio Clementi\|Clementi]]}} from:1756 till:1791 color:Cla text:[[{{txp\|Wolfgang Amadeus Mozart\|Mozart]]}} from:1757 till:1831 color:Cla text:[[{{txp\|Ignaz Pleyel\|Pleyel]]}} from:1770 till:1827 color:Cla text:[[{{txp\|Ludwig van Beethoven\|Beethoven]]}} from:1773 till:1812 color:Cla text:[[{{txp\|Joseph Woelfl\|Woelfl]]}} from:1782 till:1837 color:Rom text:[[{{txp\|John Field (composer)\|Field]]}} from:1782 till:1840 color:Rom text:[[{{txp\|Niccolo Paganini\|Paganini]]}} from:1786 till:1826 color:Rom text:[[{{txp\|Carl Maria von Weber\|Weber]]}} from:1791 till:1857 color:Rom text:[[{{txp\|Carl Czerny\|Czerny]]}} from:1792 till:1868 color:Rom text:[[{{txp\|Gioachino Rossini\|Rossini]]}} from:1797 till:1828 color:Rom text:[[{{txp\|Franz Schubert\|Schubert]]}} from:1797 till:1848 color:Rom text:[[{{txp\|Gaetano Donizetti\|Donizetti]]}} from:1803 till:1869 color:Rom text:[[{{txp\|Hector Berlioz\|Berlioz]]}} from:1804 till:1849 color:Rom text:[[{{txp\|Johann Strauss I]]}} from:1809 till:1847 color:Rom text:[[{{txp\|Felix Mendelssohn\|Mendelssohn]]}} from:1810 till:1849 color:Rom text:[[{{txp\|Frederic Chopin\|Chopin]]}} from:1810 till:1856 color:Rom text:[[{{txp\|Robert Schumann\|Schumann]]}} from:1811 till:1886 color:Rom text:[[{{txp\|Franz Liszt\|Liszt]]}} from:1813 till:1883 color:Rom text:[[{{txp\|Richard Wagner\|Wagner]]}} from:1813 till:1901 color:Rom text:[[{{txp\|Giuseppe Verdi\|Verdi]]}} from:1819 till:1880 color:Rom text:[[{{txp\|Jacques Offenbach\|Offenbach]]}} from:1822 till:1890 color:Rom text:[[{{txp\|César Franck\|Franck]]}} from:1824 till:1884 color:Rom text:[[{{txp\|Bedrich Smetana\|Smetana]]}} from:1824 till:1896 color:Rom text:[[{{txp\|Anton Bruckner\|Bruckner]]}} from:1825 till:1899 color:Rom text:[[{{txp\|Johann Strauss II]]}} barset:break from:1833 till:1897 color:Rom text:[[{{txp\|Johannes Brahms\|Brahms]]}} from:1833 till:1887 color:Rom text:[[{{txp\|Alexander Borodin\|Borodin]]}} from:1835 till:1921 color:Rom text:[[{{txp\|Camille Saint-Saëns\|Saint-Saëns]]}} from:1838 till:1875 color:Rom text:[[{{txp\|Georges Bizet\|Bizet]]}} from:1838 till:1920 color:Rom text:[[{{txp\|Max Bruch\|Bruch]]}} from:1839 till:1881 color:Rom text:[[{{txp\|Modest Mussorgsky\|Mussorgsky]]}} from:1840 till:1893 color:Rom text:[[{{txp\|Piotr Txaikovski\|Txaikovski]]}} from:1841 till:1904 color:Rom text:[[{{txp\|Antonín Dvořák\|Dvořák]]}} from:1843 till:1907 color:Rom text:[[{{txp\|Edvard Grieg\|Grieg]]}} from:1844 till:1908 color:Rom text:[[{{txp\|Nikolai Rimsky-Korsakov\|Rimsky-Korsakov]]}} from:1845 till:1924 color:Rom text:[[{{txp\|Gabriel Fauré\|Fauré]]}} from:1858 till:1931 color:Mod text:[[{{txp\|Eugène Ysaÿe\|Ysaÿe]]}} from:1858 till:1924 color:Rom text:[[{{txp\|Giacomo Puccini\|Puccini]]}} from:1860 till:1911 color:Rom text:[[{{txp\|Gustav Mahler\|Mahler]]}} from:1862 till:1934 color:Mod text: [[{{txp\|Frederick Delius\|Delius]]}} from:1862 till:1918 color:Mod text:[[{{txp\|Claude Debussy\|Debussy]]}} from:1864 till:1949 color:Mod text:[[{{txp\|Richard Strauss]]}} from:1865 till:1957 color:Mod text:[[{{txp\|Jean Sibelius\|Sibelius]]}} from:1867 till:1916 color:Rom text:[[{{txp\|Enrique Granados\|Granados]]}} from:1872 till:1958 color:Rom text:[[{{txp\|Ralph Vaughan Williams\|Vaughan Williams]]}} from:1873 till:1943 color:Rom text:[[{{txp\|Sergei Rachmaninoff\|Rachmaninoff]]}} from:1874 till:1951 color:Mod text:[[{{txp\|Arnold Schoenberg\|Schoenberg]]}} from:1874 till:1934 color:Mod text:[[{{txp\|Gustav Holst\|Holst]]}} from:1874 till:1954 color:Mod text:[[{{txp\|Charles Ives\|Ives]]}} from:1875 till:1937 color:Mod text:[[{{txp\|Maurice Ravel\|Ravel]]}} from:1876 till:1946 color:Mod text:[[{{txp\|Manuel de Falla\|de Falla]]}} from:1881 till:1945 color:Mod text:[[{{txp\|Béla Bartók\|Bartók]]}} from:1882 till:1971 color:Mod text:[[{{txp\|Igor Stravinsky\|Stravinsky]]}} # from:1883 till:1965 color:Ava text:[[{{txp\|Edgard Varèse\|E Varèse]]}} from:1891 till:1953 color:Mod text:[[{{txp\|Sergei Prokofiev\|Prokofiev]]}} # from:1895 till:1963 color:Mod text:[[{{txp\|Paul Hindemith\|P Hindemith]]}} from:1900 till:1990 color:Mod text:[[{{txp\|Aaron Copland\|Copland]]}} # from:1901 till:1974 color:Ava text:[[{{txp\|Harry Partch\|H Partch]]}} from:1906 till:1975 color:Mod text:[[{{txp\|Dmitri Shostakovich\|Shostakovich]]}} from:1908 till:1992 color:Mod text:[[{{txp\|Olivier Messiaen\|Messiaen]]}} from:1910 till:1981 color:Mod text:[[{{txp\|Samuel Barber\|Barber]]}} from:1912 till:1992 color:Mod text:[[{{txp\|John Cage\|Cage]]}} from:1913 till:1994 color:Mod text:[[{{txp\|Witold Lutosławski\|Lutosławski]]}} from:1913 till:1976 color:Mod text:[[{{txp\|Benjamin Britten\|Britten]]}} # from:1922 till:2001 color:Ava text:[[{{txp\|Iannis Xenakis\|I Xenakis]]}} # from:1923 till:2006 color:Ava text:[[{{txp\|György Ligeti\|G Ligeti]]}} # from:1925 till:2009 color:Ava text:[[{{txp\|Pierre Boulez\|P Boulez]]}} # from:1926 till:2009 color:Mod text:[[{{txp\|Hans Werner Henze\|HW Henze]]}} from:1928 till:2007 color:Min text:[[{{txp\|Karlheinz Stockhausen\|Stockhausen]]}} # from:1928 till:2009 color:Mod text:[[{{txp\|Einojuhani Rautavaara\|E Rautavaara]]}} # from:1934 till:1998 color:Mod text:[[{{txp\|Alfred Schnittke\|A Schnittke]]}} # from:1934 till:2009 color:Mod text:[[{{txp\|Harrison Birtwistle\|H Birtwistle]]}} # from:1935 till:2009 color:Min text:[[{{txp\|Terry Riley\|T Riley]]}} # from:1935 till:2009 color:Ava text:[[{{txp\|La Monte Young]]}} from:1935 till:2017 color:Min text:[[{{txp\|Arvo Pärt\|Pärt]]}} from:1936 till:2017 color:Min text:[[{{txp\|Steve Reich\|Reich]]}} from:1937 till:2017 color:Min text:[[{{txp\|Philip Glass\|Glass]]}} # from:1937 till:2009 color:Ava text:[[{{txp\|George Crumb\|G Crumb]]}} from:1947 till:2017 color:Min text:[[{{txp\|John Adams (composer)\|Adams]]}} </timeline>

Txikipedia:Musika klasiko: berrikuspenen arteko aldeak