Txikipedia:Giltzurrun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}})
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)(.*?)\]\] +{{txp|\1}})
5. lerroa:
==Zertarako dira?==
[[Fitxategi:FullUSys copy.png|thumb|270px|left|<center>Giltzurrunen kokapena giza gorputzean.]]
Giltzurrunek izaki bizidunen iraitz-aparatuko organoak dira; hau da, gorputzeko hondakinak kanporatzeko eginkizuna dute. [[{{txp|Narrasti|Narrastiek]]}}, [[{{txp|Hegazti|hegaztiek]]}}, {{txp|Ugaztun|ugaztunek}} eta beste {{txp|Animalia|animalia}} batzuek giltzurrunen bidez kanporatzen dituzte hondakin horietako batzuk.
 
Minutu gutxiz behin, gorputzeko odol guztia pasatzen da giltzurrunetatik. Bertan, odola garbitu egiten da batetik eta, bestetik, gorputzean dagoen gehiegizko ura ere kanpora bidaltzen da; ur hori eta hondakin horiek gernu edo txizaren forman kanporatzen da. Txiza hori ureter izeneko hodi fin batzuetatik iristen da giltzurrunetatik [[{{txp|Maskuri|maskurira]]}}; maskuria poltsa moduko bat da, txiza edo gernua pilatzen duena, eta hari esker ez dugu denbora guztian komunera joan behar.
 
Giltzurrunek ondo funtzionatzen ez dutenean, toxina izeneko substantzia kaltegarriak pilatzen dira gorputzean eta, horren ondorioz, gorputza gaixotu egingo da. Batzuetan, odolak garraiatutako hondakinak, gatzak bereziki, giltzurrunetan geratzen dira eta harri moduko batzuk sortzen dituzte; giltzurruneko kalkulu edo harriak dira. Botika batzuk erabiltzen dira harri horiek {{txp|Disoluzio|disolbatzeko}}, baina, beste batzuetan, ebakuntzak egin behar izaten dira. Gaur egun, posible da giltzurrunak transplantatzea; hau da, pertsona baten giltzurrun osasuntsua beste pertsona batek hondatuta duen giltzurrunaren lekuan ipintzea; izan ere, giltzurrun bi ditugun arren, posible da bakarrarekin bizitzea.