Txikipedia:Erregai fosil: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}})
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)(.*?)\]\] +{{txp|\1}})
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:YosriNov2004StesenMinyakPetronas.jpg}}
[[Fitxategi:Oil platform P-51 (Brazil).jpg|thumb|450px|<center>Petrolioa ateratzeko itsas-plataforma bat.]]
'''Erregai fosilak''' {{txp|Energia|energia-iturri}} bat dira, petrolioa, ikatza eta gas naturala batez ere; fosil deitzen zaie, gai horiek aspaldi bizi izan ziren izaki batzuen hondakinak direlako, [[{{txp|Fosil|fosilen]]}} antzera.
 
Erregai fosilak eta haietatik ateratako produktuak gauza askotarako erabiltzen dira: [[{{txp|Elektrizitate|elektrizitatea]]}} sortzeko, autoen eta bestelako ibilgailuen gasolina egiteko, etxeak berotzeko, plastikoak egiteko, etab.
 
Herri askok ekoizten dituzte erregai fosilak. Petrolio-ekoizlerik handiena [[{{txp|Saudi Arabia]]}} da. {{txp|Errusia|Errusia}} munduko gas-erreserbarik handiena duen herrialdea da; eta ikatz-ekoizlerik handienak, berriz, {{txp|Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuak}} (AEB) eta {{txp|Txina|Txina}} dira. AEB dira erregai fosilak gehien kontsumitzen dituen herrialdea, bestalde.
 
==Nola sortuak dira?==
15. lerroa:
Gainera, oso {{txp|Kutsadura|kutsagarriak}} eta {{txp|Ingurumen|ingurumenerako}} kaltegarriak dira: haien energia atera ahal izateko, erre egin behar dira, eta, prozesu horretan, karbono-dioxidoa (CO2) sortzen da, {{txp|Berotze globala|berotze globalaren}} errudun nagusietako bat. Hain zuzen, batez ere erregai hauek dira Lurraren {{txp|Atmosfera|atmosferako}} tenperatura igotzen ari direnak; hori {{txp|Berotegi-efektua|berotegi-efektua}} deitzen dena handitzen ari da, eta hori oso kaltegarria izan daiteke izaki bizidun gehienentzat.
 
Bestalde, erregai fosilen erreketatik sortutako gasak atmosferako beste gasekin nahasten direnean, [[{{txp|Euri azido|euri azidoa]]}} sor dezakete, kutsadura-mota oso arriskutsu bat, kalte handiak sortzen ari dena leku askotako basoetan eta landaretzan.
 
Arrazoi hauengatik guztiengatik, zientzialariak lan handia egiten ari dira gaur egun, beste energia-iturri batzuk eduki ahal izateko; gero eta gehiago dira, adibidez, gasolinaren ordez elektrizitatea erabiltzen duten auto eta ibilgailuak; eta {{txp|Eguzki-energia|eguzki-energia}}, {{txp|Haize-energia|haize-energia}} edo bestelako energia berriztagarriak erabil daitezke etxeak berotzeko eta beste helburu askotarako.