Txikipedia:Landare: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}})
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:Congaree National Park banner Tree stumps.jpg|origin=0,0}}
[[Fitxategi:Diversity of plants image version 5.png|thumb|300px|Landareen dibertsitatea.]]
'''Landareak''' izaki bizidunen bost multzo edo [[Txikipedia:{{txp|Erreinu (biologia)|erreinu]]}} handietako bat dira, ''Plantae'' erreinukoa, hain zuzen. Landare gehienak lehorrekoak dira, hau da, lurrean bizi dira; haien artean sartzen dira zuhaitzak, zuhaixkak, belarrak, [[Txikipedia:{{txp|Goroldio|goroldioak]]}} eta [[Txikipedia:{{txp|Garo|garo]]}} edo iratzeak; baina beste batzuk uretan bizi dira, [[Txikipedia:{{txp|Alga|alga]]}} berdeak, adibidez. Ez [[Txikipedia:{{txp|Onddo|onddoak]]}} ez eta berdeak ez diren algak ez dira landareak.
 
Beraz, landareak [[Txikipedia:{{txp|Izaki bizidun|izaki bizidunak]]}} dira eta izaki bizidunen funtzio guztiak egiten dituzte: jaio, hazi, ugaldu eta hil egiten dira; aldiz, lurrari lotuta bizi dira, eta, beraz, ezin dira mugitu leku batetik bestera, beste izaki bizidun gehienak bezala.
 
Landareak aztertzen dituen zientziari [[Txikipedia:{{txp|Botanika|botanika]]}} deitzen zaio. Zientzia honen arabera, gaur egungo munduan 350.000 landare-espezietik gora daude bizirik.
 
==Landareen ezaugarri nagusiak==
Landareen ezaugarri garrantzitsuenak honako lau hauek dira:
*'''Zelulaniztunak''' dira: hau da, [[Txikipedia:{{txp|Zelula|zelula]]}} bat baino gehiagoz osatutako izaki edo organismoak dira eta zelula konplexuak dituzte
*'''Eukariotoak''' dira: hau da, [[Txikipedia:{{txp|Zelula eukarioto|zelula eukarioto]]}} edo konplexuak dituzte, nukleoa eta organuluak dituztenak eta mintz batez inguratuta daudenak.
*'''Elikadura [[Txikipedia:{{txp|Autotrofo|autotrofoa]]}} dute''': hau da, elikatzeko behar dituzten substantzia organikoak beren kabuz sortzen dituzte [[Txikipedia:{{txp|Fotosintesi|fotosintesia]]}} deitzen den prozesuaren bitartez.
*'''Lurzorura finkatuta bizi dira''': hau da, oro har, zentzumenik eta beren kabuz mugitzeko gaitasunik ez dute. Izan ere, landare gehienak lurrean sustraituta bizi dira, eta beste batzuek uretan flotatzen dute.
 
21. lerroa:
**'''Zuhaixkak''': zurtoin gogor baina motza izaten dute eta adarrak eta hostoak lurretik hurbil ateratzen zaizkie.
**'''Belarrak''': zurtoin bigun eta malgua izaten dute.
*'''Hostoak''': eguzki-argitik ateratako energia xurgatu eta [[Txikipedia:{{txp|Fotosintesi|fotosintesia]]}} egiteko eginkizuna dute. Karbono-dioxidoa hartzen dute airetik.
 
Landareek eguzki-argia, karbono-dioxidoa, mineralak eta ura behar dituzte [[Txikipedia:{{txp|Fotosintesi|fotosintesiaren]]}} bitartez elikatu ahal izateko. Landareek duten substantzia berde batek ([[Txikipedia:{{txp|Klorofila|klorofila]]}} jasotzen du [[Txikipedia:{{txp|Eguzki|eguzkitik]]}} datorren energia landareak bere elikadura egin ahal izateko; klorofila hostoetako zeluletan egoten da batez ere, eta, beraz, hostoak landareen elikagai-fabrika bat direla esan genezake. Hostoak elikagaiak ekoizten dituenean, landarearen beste atal eta zatietara garraiatzen dira.
 
==Ikusi beste artikulu hauek==
*[[Txikipedia:{{txp|Landareen ugalketa|Landareen ugalketa]]}}
*[[Txikipedia:{{txp|Landareen sailkapena|Landareen sailkapena]]}}
*[[Txikipedia:{{txp|Landareen elikadura|Landareen elikadura]]}}
*[[Txikipedia:{{txp|Landare intsektujale|Landare karniboroak]]}}
 
[[Kategoria:Txikipedia:Landareak]]