Txikipedia:Astronomia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}})
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:NGC 281, the 'Pacman Nebula'.jpg|origin=0,0}}
{{TOCESKUBIAN}}
'''Astronomia''' [[Txikipedia:{{txp|Unibertso|Unibertsoa]]}} eta [[Txikipedia:{{txp|Argizagi|argizagiak]]}} (adibidez, [[Txikipedia:{{txp|Izar|izarrak]]}}, [[Txikipedia:{{txp|Planeta|planetak]]}}, [[Txikipedia:{{txp|Kometa|kometak]]}}, [[Txikipedia:{{txp|Galaxia|galaxiak]]}}) aztertzen dituen zientzia da. Astronomian diharduten zientzialariak astronomoak dira. Astronomia beti egon da lotuta {{txp|denbora}} eta {{txp|egutegi}}ekin. Lehenengo astronomoek noiz erein edo uzta noiz zen jakin nahi zuten.
 
Astronomoek Unibertsoa nola osatu zen eta nola funtzionatzen duen jakin nahi izaten dute, eta horregatik aztertzen dituzte gure [[Txikipedia:{{txp|Eguzki-sistema|eguzki-sistemako]]}} planetak eta beste izarrak eta gainerako objektuak. Horretarako, oso teknologia aurreratua erabiltzen dute. [[Txikipedia:{{txp|Behatoki|Behatokietan]]}}, adibidez, [[Txikipedia:{{txp|Teleskopio|teleskopio]]}} oso handi eta indartsuak egoten dira, planetak eta izarrak behatzeko (hau da, ikusteko eta aztertzeko).
 
Gizakiak beste tresna batzuk bidali ditu espaziora, Lurretik kontrolatuak, izar eta planeten argazkiak atera eta era askotako neurketak egiteko; [[Espazio zunda|espazio-zundak]] deitzen dira. Tresna horietako batzuk planeta batzuetara hurbildu dira, eta besteren bat planetaren baten azaleraino iritsi ere bai.
 
Baina, tresnez gain, XX. mendean gizaki batzuk ere bidali ziren espaziora, ikerketa astronomikoak egiteko. Horrela, 1961. urtean, [[Sobiet Batasuna|Sobiet Batasunak]] [[Yuri Gagarin]] izeneko kosmonauta bat bidali zuen espaziora suziri batean. [[Txikipedia:{{txp|Ameriketako Estatu Batuak|Estatubatuarrek]]}}, geroago, [[Astronauta|astronauta]] batzuk bidali zituzten [[Txikipedia:{{txp|Ilargia|Ilargira]]}} 1969an, gure [[Txikipedia:{{txp|Satelite|satelite]]}} naturala hurbiletik ezagutzeko eta ikerketa batzuk egiteko; horrela, [[Neil Armstrong]] izan zen Ilargiaren gainean ibilitako lehen gizakia.