1970eko hamarkadako mugimendu feminista: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
1. lerroa:
'''1970eko mugimendu feminista''' oso anitza izan zen, eta korronte ezberdinak indartu ziren hamarkadan zehar: [[Feminismo liberal|feminismo liberala]], [[feminismo sozialista]] eta [[Feminismo erradikal|feminismo erradikala]]. Hamarkada honetako feminismoak [[Feminismoaren olatuak|Bigarren Olatu]] delakoaren barnean kokatzen dira, nahiz eta autore batzuek korronte hauek Olatu ezberdinetan kokatzen dituzten. Hamarkada honetan feminismoek izan zuen bilakaera testuinguru bakoitzean gorpuzten ari ziren prozesu sozialen araberakoa izan zen, zapalkuntza hori nork identifikatzen zuen
== Sarrera ==
7. lerroa:
1960eko hamarkadako jendarte mugimenduak [[Bigarren Mundu Gerra|gerraosteko]] erregimenari, [[Kapitalismo|kapitalismoa]]<nowiki/>ren berregituratzeari eta [[Vietnamgo Gerra|Vietnam]] bezalako herrialdeetan egindako interbentzioei kritika egitera bideratu ziren. [[Paula Bach]]-ek egiten die, hain zuzen, aipatutako mugimendu ezberdin horiei erreferentzia:<blockquote>''"los procesos revolucionarios tanto en [[Ekialdeko Europa|Oriente]] como en [[Mendebaldeko Europa|Occidente]], nos referimos al Mayo Francés, al Otoño Caliente en Italia, a la Primavera de Praga en Checoslovaquia, a la revolución portuguesa, actuaron como un gran límite a las necesidades del capital de incrementar la tasa de plusvalía dado que estos procesos debieron ser desviados, esencialmente en el centro de Europa, mediante concesiones. Es importante remarcar que, contratendencialmente a estos resultados […], los procesos revolucionarios en el sur como por ejemplo los de Chile, Argentina y Uruguay fueron aplastados mediante dictaduras sangrientas" .''<ref>Bach P. (1998). ''El boom de la posguerra'', Hemen: Estrategia internacional No. 7, Buenos Aires. Kontsulta: http://www.ft.org.ar/estrategia/ei7/ei7boom.html</ref> </blockquote>Honek, modu batean edo bestean, kapitalismoaren oinarri sendoenei ([[familia]], [[monogamia]] eta [[Heterosexualitate|heterosexualitatea]]) kritika egiteko testuingurua sortu zuen.
Ikuspegi feminista batetik erreparatuz, 68ko Maiatzean mobilizatu zen masa mistoa bazen ere, aipatzekoa da mugimenduaren baitan buruzagi emakumeek euren [[Fabrika|fabriketan]] [[Genero-rol|genero
== Aurrekariak ==
[[Fitxategi:Rose-Sanderson-Votes-for-Women.jpeg|thumb|left|Estatubatuar sufragistak manifestazio batean, 1913ko otsaila.]]
[[Feminismo]]<nowiki/>a mugimendu sozial gisara [[Argien Garaia|Ilustrazio]] garaian hasi zen gorpuzten, eta antolaketa horrek [[Gizarte|masan]] eragin zuzena izateak [[Emakumeen sufragismoa|
==== Simone de Beauvoir-ren ''Bigarren sexuak'' izandako eragina ====
21 ⟶ 23 lerroa:
|caption2=''[[Bigarren Sexua]]'' liburua
}}
[[Simone de Beauvoir|Simone de Beauvoirrek]] 1948an idatzi zuen ''[[Bigarren sexua|Bigar]][[Bigarren sexua|ren Sexua]]'' liburua. Herrialde demokratikoetan emakumeek boto eskubidea
==== Betty Friedan-en "Feminitatearen mistika" ====
36 ⟶ 38 lerroa:
== Testuinguratze teorikoa: joera nagusiak 1970eko hamarkadan. ==
1960-70 hamarkadetan garatzen joan ziren joera feministek autonomia hartu zuten, eta horrek ahalbidetu zuen feminismo ilustratuaren ideala neurri batean alboratu eta feminismo sozialistan kontzeptu berriak sartzea. Bi hamarkada hauetako mugimendu feminista bi ardatzen bueltan bildu zen. Alde batetik, "''pertsonala politikoa denaren"'' ideiaren baitan, eta emakumeek esparru pribatuan zituzten arazoei erreparatu zitzaien. Bestetik, zapalkuntzaren erroaren bilaketaren analisia burutu zen, zeinean patriarkatu kontzeptuak berebiziko zerikusia zuen.
[[1970eko hamarkada]]<nowiki/>n [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] eta [[Europa|Europan]] egun [[feminismo iraultzaile]] gisara ezagutzen dena garatu zen. Feminismoaren inguruko lanketa hau [[Feminismoaren olatuak|Bigarren Olatu]] delakoaren barruan kokatzen da. Olatu honen sorrera, esan bezala, Ameriketako Estatu Batuetan eta Europan garatu zen nagusiki, besteak beste, [[Hego Amerika|Hego Amerikako]] erregimen diktatorialek ekidin zutelako bertan garatzea.
Marko honetan, eta lekuan lekuko feminismo korronte ezberdinak kontuan hartuta, feminismoaren inguruko bi teorien artean kokatuko gara. Alde batetik, '''[[berdintasunaren feminismoa]]''', Ilustrazio garaiko oinarriak dituena eta erreferentziatzat [[Simone de Beauvoir]]<nowiki/>ren [[Bigarren sexua|Bigarren Sexu]]<nowiki/>a liburua duena. [[Naia Torrealdai|Naia Torrealdaik]] dioen moduan, ''"el feminismo de la igualdad, tendrá en las premisas de la Ilustración el nacimiento de su tesis, en el concepto de que todas las estructuras de los sujetos son racionales e iguales. Es claro, que esta teoría se basa en raíces ilustradas, conjugando las polémicas éticas feministas en las implicaciones políticas. El objetivo es crear leyes universales"'' <ref name=":2">Torrealdai N., ''El feminismo de los años 70. Feminismo de la igualdad y feminismo de la diferencia.'' Hemen: http://www.academia.edu/20412366/El_feminismo_de_los_a%C3%B1os_70._Femin</ref>.▼
Eta bestetik, [[Ezberdintasunaren feminismoa|'''ezberdintasunaren feminismoa''']]. Bigarren teoria feminista hori bere egiten zutenek sistema [[Patriarkatu|
▲1960-70 hamarkadetan garatzen joan ziren joera feministek autonomia hartu zuten, eta horrek ahalbidetu zuen feminismo ilustratuaren ideala neurri batean alboratu eta feminismo sozialistan kontzeptu berriak sartzea. Bi hamarkada hauetako mugimendu feminista bi ardatzen bueltan bildu zen. Alde batetik, "''pertsonala politikoa denaren"'' ideiaren baitan, eta emakumeek esparru pribatuan zituzten arazoei erreparatu zitzaien. Bestetik, zapalkuntzaren erroaren bilaketaren analisia burutu zen, zeinean patriarkatu kontzeptuak berebiziko zerikusia zuen. <br />[[1970eko hamarkada]]<nowiki/>n [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batu]]<nowiki/>etan eta [[Europa]]<nowiki/>n egun [[feminismo iraultzaile]] gisara ezagutzen dena garatu zen. Feminismoaren inguruko lanketa hau [[Feminismoaren olatuak|Bigarren Olatu]] delakoaren barruan kokatzen da. Olatu honen sorrera, esan bezala, Estatu Batuetan eta Europan garatu zen nagusiki, besteak beste, Hego Amerikako erregimen diktatorialek ekidin zutelako bertan garatzea.
▲Marko honetan, eta lekuan lekuko feminismo korronte ezberdinak kontuan hartuta, feminismoaren inguruko bi teorien artean kokatuko gara. Alde batetik, '''[[berdintasunaren feminismoa]]''', Ilustrazio garaiko oinarriak dituena eta erreferentziatzat [[Simone de Beauvoir]]<nowiki/>ren [[Bigarren sexua|Bigarren Sexu]]<nowiki/>a liburua duena. Torrealdaik dioen moduan, ''"el feminismo de la igualdad, tendrá en las premisas de la Ilustración el nacimiento de su tesis, en el concepto de que todas las estructuras de los sujetos son racionales e iguales. Es claro, que esta teoría se basa en raíces ilustradas, conjugando las polémicas éticas feministas en las implicaciones políticas. El objetivo es crear leyes universales"'' <ref name=":2">Torrealdai N., ''El feminismo de los años 70. Feminismo de la igualdad y feminismo de la diferencia.'' Hemen: http://www.academia.edu/20412366/El_feminismo_de_los_a%C3%B1os_70._Femin</ref>.
▲Eta bestetik, [[Ezberdintasunaren feminismoa|'''ezberdintasunaren feminismoa''']]. Bigarren teoria feminista hori bere egiten zutenek sistema [[Patriarkatu|patriarka]]<nowiki/>la eta [[Androzentrismo|androzentriko]]<nowiki/>a abolitzearen alde egiten zuten, jomuga moduan aldaketa kultural, politiko eta soziala izanik. Ildo honetan, [[emakume]] eta [[gizon]]<nowiki/>ezkoen arteko ezberdintasuna defendatzen du bigarren korronteak, eta ekonomikoki burujabea izatea [[Emakumearen emantzipazioa|borroka feminista]]<nowiki/>ren abiapuntu gisara kokatzen da.
1980ko hamarkadara bitartean Bigarren Olatuko mugimendu feminista hiru ikuspunturen inguruan eraiki zen: [[Feminismo liberal|feminismo liberala]], [[feminismo sozialista]] eta [[Feminismo erradikal|feminismo erradikala]]. Feminismoaren korronte bakoitzak bere zapalkuntzaren izaera argiago ikusi zuen heinean, bakoitzak bere lekua aurkitu zuen jendartearen barruan. Hala azaltzen da [[Pikara Magazine|Pikara Magazineko]] artikulu honetan <ref name=":9">Pikara Magazine (2013). ''Movimiento de Liberación de la Mujer en EEUU: “Ahora trabajamos para nosotras''. Hemen: https://www.pikaramagazine.com/2013/04/movimiento-de-liberacion-de-la-mujer-en-eeuu-ahora-trabajamos-para-nosotras/</ref>.
=== Feminismo liberala ===
| |||