Txikipedia:Juan Sebastian Elkano: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
'''Juan Sebastian Elkano''' Getariako esploratzaile eta itsasgizona izan zen. Munduari bira osoa eman zion lehenbiziko ikerkuntzan.
 
[[Fitxategi:Juan Sebastian Elkano Ignacio Zuloagaren irudimenezko koadroa.jpg|thumb|left|455x455px|<center>Juan Sebastian Elkano. Margolaria: [[Ignacio Zuloaga ]]{{Ba al dakizu?|<center>'''Elkanoren omenez monumentu bat dago Getarian :'''</center>]]
==== Bizitza ====
<big>
[[Fitxategi:Juan Sebastian Elkano Ignacio Zuloagaren irudimenezko koadroa.jpg|thumb|455x455px|Juan Sebastian Elkano. Margolaria: Ignacio Zuloaga ]]{{Ba al dakizu?|<center>'''Elkanoren omenez monumentu bat dago Getarian :'''</center>
'''Juan Sebastian Elkano''' Getariako[[Txikipedia:Gipuzkoa|Gipuzkoako]] esploratzaile eta itsasgizonaitsasgizon bat izan zen. Munduari bira osoa eman zion lehenbiziko ikerkuntzanaldiz.
*Monumentuaren goiko aldean garaiko itsasontziak apaintzeko erabiltzen zituzten maskaroien antzera du Hegadun Victoria, azpi-aldean Juan Sebastian Elcano irudikatzen duen erliebea dago, eraikinaren barrualdean inskripzio batek Elkanorekin batera bidaia amaitu zuten marinelen izenak aurkitzen dira.
}}Juan Sebastian Elkano, Getarian jaio zen 1487an. Gaztetik arrantzale izan zen, gerora Frantziako portuetan zehar merkataritzan aritu zen, jardunetan ibili ondoren bere itsasgizon ibilbidea gehiago osatu zuen.
=====[[Magallaes-Elkano espedizioa|Magallaes-Elkano:]] Espezien uharteetara joan eta lehen mundu bira osatu =====
Bere izena hartuko zuen itsasartea aurkitu, eta Magallaesek lortu egingo zuen [[Ozeano Barea]] lehen aldiz zeharkatzea.
 
==== Bizitza ====
Hil zelarik, baina, aginterik gabe geratu zen espedizioa, eta azkenean Juan Sebastian Elkano marinela, Gipuzkoako [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]] hiribildukoa bera, izango zen bidaia osatuko zuena. Portugesen mendeko uretan barrena nabigatuz abiapuntura helduko zen, Sevillara alegia, kargamentu baliotsu batez.
</big>
{{Ba al dakizu?|<center>'''Elkanoren omenez monumentu bat dago Getarian :'''</big>
*Monumentuaren goiko aldean, garaiko itsasontziak apaintzeko erabiltzen zituzten maskaroien antzera du HegadunHegaldun Victoria, azpi-aldeandago; behealdean, Juan Sebastian ElcanoElkano irudikatzen duen erliebea; dagoeta, eraikinarenmonumentuaren barrualdean, inskripzio batek Elkanorekin batera bidaia amaitu zuten marinelen izenak aurkitzenikus diradaitezke.}}
<big>
Juan Sebastian Elkano [[Txikipedia:Getaria|Getarian]] jaio zen 1487an. Gaztetik arrantzalea izan zen; gerora, merkataritzan aritu zen [[Txikipedia:Frantzia|Frantziako]] portuetan.
 
==Munduari bira==
Bidaia errentagarria izan zen, baita alderdi ekonomikoaz aparte ere. Izan ere, lurra borobila zelako kontua, teoria mailan ezaguna, berretsirik geratu zen gertakarien indarrez.
XVI. mendearen hasieran, [[Txikipedia:Fernando Magallaes|Fernando Magallaes]] izeneko esploratzaile eta itsasgizon portuges batek akordio bat egin zuen [[Txikipedia:Gaztela|Gaztelako]] Karlos I.a erregearekin espezieak ekartzeko [[Txikipedia:Asia|Asiatik]]; zehazki, europarrek Espezieen Uhartea deitzen zuten leku batera joan nahi zuen, gaur egun [[Molukak]] deitzen den Indonesiako [[Txikipedia:Uhartedi|uhartedi]] batera. Horretarako, 1519an abiatu zen [[Txikipedia:Sevilla|Sevillatik]], bost itsasontzirekin; baina bidaia ez zuen egin ordura arte portugesek egiten zuten bezala, [[Txikipedia:Afrika|Afrika]] inguratuz, [[Txikipedia:Amerika|Ameriketarantz]] joanez baizik. Marinel europarrak gero eta seguruago zeuden bide horretatik azkarrago iritsi ahalko zirela Asiara.
 
Espedizio hori osatu zuten bost itsasontzietako batean zihoan Juan Sebastian Elkano getariarra.
</big>[[Fitxategi:Wiki_Elkano.gif|650px|thumb|<center>[[Fernando Magallaes|Magallaesen]] ''Victoria'' ontziaren itsasbidea (gorriz); Elkanok [[Filipinak|Filipinetatik]] aurrera agintea hartuta munduari lehen bira eman zion (urdinez).|alt=|ezkerrera]]<big>
Espedizioak pasabide bat bilatu behar zuen beste aldera iritsi ahal izateko; eta itsasarte bat aurkitu zuten azkenik [[Txikipedia:Hego Amerika|Hego Amerikaren]] hegoaldeko muturrean, 1520an; gaur egun, [[Magallaes itsasartea]] izenaz ezagutzen dugu, haren omenez. Era horretara iritsi ziren [[Txikipedia:Ozeano Barea|Ozeano Barera]] iristea eta lehen aldiz zeharkatzea. Bide batez, Magallaesek ipini zion izen hori, ekaitzik ez zutelako aurkitu bertan, eta bai aldiz asko ordura arte.
 
HilHiru zelarikhilabete behar izan zituzten Asiara iristeko; 1521eko martxoan, bainaFilipinetako uharte batean, Magallaes hil zen eta aginterik gabe geratu zen espedizioa; horregatik, eta azkenean Juan Sebastian Elkano marinela, Gipuzkoako [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]] hiribildukoa bera, izangoizan zen bidaia osatukoosatu zuena. Portugesen mendeko uretan barrena nabigatuz abiapuntura helduko zen, Sevillara alegia, kargamentu baliotsu batez.
 
Bidaia errentagarria izan zen, baita alderdi ekonomikoaz aparte ere. Izan ere, lurraespedizio borobilahari zelako kontuaesker, teoriaargi mailaneta ezaguna, berretsirikgarbi geratu zen gertakarienlurra biribila zela, ordura arte teoria edo ustea besterik ez indarrezbaitzen.
 
[[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoaren]] eta Ozeano Barearen artean itsas lotura zegoela ere egiaztatu ahal izan zuten, eta lurralde eta kultura berriei buruzko oso informazio baliotsua eskuratu zuten.<br />
 
[[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoaren]] eta Barearen artean itsas lotura zegoela ere egiaztatu ahal izan zuten, eta lurralde eta kultura berriei buruzko oso informazio baliotsua eskuratu zuten.<br />
[[Fitxategi:Wiki_Elkano.gif|650px|thumb|[[Fernando Magallaes|Magallaesen]] ''Victoria'' ontziaren itsasbidea (gorriz); Elkanok [[Filipinak|Filipinetatik]] aurrera agintea hartuta munduari lehen bira eman zion (urdinez).|alt=|ezkerrera]]
{{clear}}
 
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Historia]]