Biblia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Azken bertsio onera bueltatu (User:Lainobeltz egindako aldaketa txikia desegin dut, baina orain berregingo dut)
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
24. lerroa:
|itzulpenaren orrialdeak =
|itzulpenaren ISBN = 84-88774-05-2
}}[[Fitxategi:Biblia Bideoa.webm|thumb|Bibliari buruzko bideoa.|346x346px]]
}}
'''Biblia'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/es/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/onomastika/IZEN_ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak'']</ref> ({{lang-grc|τὰ βιβλία|tà biblía}}, «Liburuak») [[judu|judaismoaren]], [[samaritanismo]]aren, [[kristautasun]]aren eta [[rastafarismo]]aren idazki sakratu eta nagusiak biltzen dituen liburu bilduma da. [[Erlijio]] horietako sinestunen ustez, Biblian [[Jainko]]aren hitza jakinarazten zaie gizakiei.
 
Bi atal nagusi ditu, [[Itun Zaharra|Hebrear Biblia]] eta kristauen [[Itun Berria]]. Kristauek Hebrear Bibliari ''Itun Zahar'' deitzen diote. Hebrear Bibliako testuak gehienbat [[hebreera]]z idatzi ziren (zati batzuk, [[aramera]]z), eta [[Jesus Nazaretekoa|Jesu Kristo]] jaio aurreko Israelgo herriaren historia kontatzen duten liburuek osatzen dute. Kristauek ez bezala, hebrearrek ez dute Jesus Nazaretekoa (Jesu Kristo) Jainkoaren semetzat aitortzen; horregatik, ez dute Itun Berria liburu sakratutzat onartzen. Itun Berria hasierako kristau batzuek idatzitako hainbat idazkiren bilduma da, I. mendeko [[koiné|koiné grezieraz]] idatzia; kristau idazle horietatik gehienak Kristoren [[judu]] dizipuluak zirela uste eta sinesten da. [[Kristau denominazio]]en artean ere desadostasunak daude, ea zer sartu behar litzatekeen kanonean, bereziki [[Bibliako apokrifoak|apokrifoei]] dagokienez.
 
=== Bibliako liburuak ===
Historian, beste edozein liburu baino aldi gehiagotan eta hizkuntza gehiagotara —2.000 baino gehiagotara— itzuli dute. Inoiz gehien saldutako liburua da, eta [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldeko]] literaturaren funtsetako bat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zer da Biblia?|hizkuntza=en|url=https://prezi.com/clztrxqvmfid/zer-da-biblia/|aldizkaria=prezi.com|sartze-data=2019-02-28}}</ref>
 
57. lerroa:
 
Suitzako ikastun talde batek [[1565]]. urtean, Biblia banatu zuen bertso eta kapituluetan[[Biblia#cite%20note-17|<sup>[17]</sup>]]. [[1615]]. urtean, [[Jakue I.a Ingalaterrakoa|Jakue I.aren]] lehenengo bertsioa atera zen. Ikastun talde honek, [[Hebreera|hebreerazko]] eta [[Greziera|grezierazko]] idazlanak gaur egungo hizkuntzetara itzultzen jarraitu zuten, mundu osoko pertsonentzako.<gallery mode="packed" heights="600">
Fitxategi:Mesa de trabajo 1.pdf|Bibliari buruzko denbora lerroa
</gallery>
 
86. lerroa:
;[[Pentateukoa]] edo [[Tora]]
 
[[Fitxategi:Edukia infografia.svgpdf|thumb|824x824px|Bibliaren liburuak.]]
 
*[[Hasiera (Biblia)|Hasiera]]
235. lerroa:
 
== Eragina ==
[[Fitxategi:Bibliako kontakizun baten koadroa.jpg|thumb|384x384px|'''Bibliako kontakizun baten koadroa.''']][[Fitxategi:Bibliari buruzko grafikoa.svgpdf|thumb|443x443px|'''Bibliari buruzko grafikoa.''']]Bibliak hainbat eremutan izan du eragina[[Biblia#cite%20note-22|<sup>[22]</sup>]] mundu osoan zehar, gainera, hainbeste hizkuntzatara itzulia dagoenez errazago zabaldu da eta eragin du. Eguneroko bizitzan ditugun eremu asko dira Bibliaren eragina dutenak:[[Biblia#cite%20note-23|<sup>[23]</sup>]]
 
'''Literatura''':[[Biblia#cite%20note-24|<sup>[24]</sup>]] Bibliako kontakizunen eragina idazle eta idazlan ugaritan aurkitzen da, baita erlijioekin oso kritiko direnengan ere (adibidez, [[Bernardo Atxaga|Bernardo Atxagak]] adierazi zuen [[Gabriel Aresti|Gabriel Arestiren]] iturri funtsezkoa Biblia dela).