Zenote: berrikuspenen arteko aldeak

Itxura [[zirkulu|biribilkarakoak]], ingurune [[karst]]ikoan sortzen dira. Hasieran, lur azpiko [[haitzulo|leize]] bat da, euri urak [[kareharri]]an eratua. Leizearen tamaina handitu ahala, lurrazaletik hurbildu eta sabaia erortzenerori da,eta kanpotik ikusgai bihurtuz.bihurtzen Gehiendira. batGehienbat, itsas mailaren beheratzean sortu ziren, [[Pleistozeno]]ko glaziazioen garaietan.

[[Espeleologia|Espeleologoek]] aurkitu dutenez, Yucatán penintsulako zenote ugari elkarri lotuaklotuta daude, eta hauek [[itsaso]]arekin<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=L3Tep6PW2Qo ''Interconexiones entre cenotes y entre éstos y el mar'']</ref>, lur azpiko ur sare konplexua sortuzsortzen dute.

Sailkapen hauhori zenotearen adinarekin zerikusia du, zenote zaharrak guztiz irekiak baitaude eta gazteen sabai oraindik zutik baitiraute.

== Zenoteak maiakultura kulturanmaian ==

[[Maia zibilizazioa|Maiek]] azpimunduko jainkoekin harremanetan jartzeko bitartekotzat hartzen zituzten zenoteak, aho bat irudikatzen baitzuten. Ur gezako gordailutzat erabiltzeaz gain, gurtza -lekutzat erabiltzen ziren, eta bertara eskaintzak eta giza sakrifizioak jaurtizjaurtitzen zituzten.