Crataegus: berrikuspenen arteko aldeak

'''''Crataegus''''' generoak, elorri izenez ezagunak diren [[zuhaitz]] eta [[Zuhaixka|zuhaixkak]] besarkatzenbiltzen ditu. Nahiko genero zabala da, [[Rosaceae]] familiakoa. Ipar Hemisferioan soilik, 140 [[espezie]] desberdin ezagutzen dira, beraien artean [[Hibrido|hibridoak]] sortzen direla eta haien identifikazioa zaila dela kontuan izanda. Europako Ipar Hemisferioko, Asiako eta Ipar Amerikako eskualde epeletan dute jatorria. Horietatik guztietatik, bi dira Euskal Herrian bizi direnak: ''[[Crataegus laevigata]]'' eta ''[[Crataegus monogyna]].''

Ugal aparatuegitura arrean (hots, androzeoan), 5-25 [[estamine]] aurki genitzazke, eta emean (hots ginezeoan), 1-5 [[karpelo]] zein [[Estilo (botanika)|estilo]] eta  bi [[obulu]] (edo hazi-hasikin) karpelo bakoitzean. Obulutegia lore-errezeptakuluan txertatuta dago.

[[Fruitu|Fruituak]], gorriak, beltzak edo horiak izan ohi dira, txikiak eta sagar itxurakoak ([[pomo]]<nowiki/>ak). Mamitsuak diren arren, ez dira oso preziatuak gizakiarentzat. Barruan hainbat hezurtxohazi izaten dituzte eta fruituaren beheko aldean, [[Kaliz (botanika)|kalizaren]] hondarrek irauten dute.<ref name=":0" />

Hegoaldeko elorri zuria, zuhaixka arantzaduna eta oso adartsua da, 4 m  hazten dena. Hostoak zertxobait larrukarak eta 3-5 [[Gingil|gingildunak]] dira. Nahiko zabalak izan arren laburrak eta kamutsak dira, eta ertzetan [[Hosto serrulatuak|serrulatuak]]. [[EspikulaEstipula]] [[Akuminatu|akuminatuak]] dituzte. Loreak 5-10 aleko koriboetankorinboetan elkartuta egoten dira, [[Pedunkulu|pedunkulua]] dute eta [[Sepalo|sepaloak]] zabalki triangeluarrak dira, kolore zuri edo arrosatudunarrosadun petaloekin. [[Antera|Anterak]] gorriak dira,  2-3 estilorekin, eta [[Fruitu|fruitua]] ere gorria da, 2 edo 3 hezurtxo eduki ohi ditu eta irinkara eta zaporegabea da.<ref>{{Cite web|url=https://www.ehu.eus/documents/1686888/3913390/22.+Crataegus+monogyna.pdf|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref><br />

Iparraldeko elorri zuria, 10 m arteko zuhaixka da, aurrekoa baino gehiago hazten da beraz. Adar bihurri ugari ditu. Hostoak [[Txorten (argipena)|txortendunak]] eta oinean kuneatuak, 3-7 lobulu desberdinetan ebakita daude[[Gingil|.Gingil]] edo lobulu hauek puntaldean hortz zorrotz batzuk dituzte. Zertxobait larrukarak eta distiratsuak dira, argiagoak azpialdean. [[Estipula|Estipulak]] handiak eta hostokarak. Loreak korinboetan biltzen dira, zuriak edo arrosatuak eta estilo bakarrekoak izanik. [[Sepalo|Sepaloak]] [[Hostoiraunkor|iraunkorrak]] dira. [[Fruitu|Fruitua]] gorria da espezie honetan ere, baina hezurtxo bakarrekoa. Mamia, irinkara eta zaporegabea, genero bereko ''[[Hegoaldeko elorri zuri|C. laevigata]]-''ren antzera.<ref>{{Cite web|url=https://www.ehu.eus/documents/1686888/3913390/22.+Crataegus+monogyna.pdf|izenburua=Crataegus monogyna|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

== BizitokiaBanaketa eta habitata ==

''[[Hegoaldeko elorri zuri|C. laevigata]],'' Europako zati handi batean hedatzen da, eta Euskal Herrian, erdialdeko mendi eta [[Haran|haranetara]] mugatzen da, [[pagadi]] eta [[Haritz|hariztien]] ingurunean edo soiluneetan bizi da. Penintsularen Iparraldean nahiko hedatuta dago, [[Errioxa (eskualde geografikoa)|Errioxatik]] Euskal Herriko mendietara eta Nafar Pirinioetara.

Eta ''[[Iparraldeko elorri zuri|C. monogyna]]''-ren kasuan, Europan, Asian eta Afrika Iparraldean hedaduta dago. Euskal Herrian nonahi ageri da, mendietan 1600 m-ko [[Altitude|altituderaino]] iritsiz.