Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
77. lerroa:
|}
Itundutako zergak gehitu eta
<center>
198. lerroa:
Ekonomia Ituna, bere edukiarengan inolako emendakinik egitea ahalbidetzen ez duen artikulu bakarreko [[lege]] baten bitartez onartu zen, parte hartzaileen artean aldez aurretik ados jarri ondoren eta beraz ez dago onartu edo onartu gabe uztea besterik, nazioarteko hitzarmenetako ohiko tramiteetan izaten den bezala emendakinik egiterik ez dela. Horrela, Itunaren Legeko artikuluren bat aipatzen denean hitzarmenaren artikulua dela jotzen da, eta ez Legearena, bakarra besterik ez duelako. 1981eko Itunaren testua bi funtsezko ataletan antolatzen zen: zergei zegokion atala eta kupoari zegokiona alegia. Egituratze hori aldez aurretik [[Arabako Ituna|Arabako Itunean]] izandakoaren eratorpen logikoa izan zen. 1981ean onartutako testuak, bere 1. Artikuluan, iraupena, hogei urtetakoa, ezartzera zetorren. Indarreangotasun hori ez zen desegokia, zeren 1976an Arabarekin hitzartutako 25 urteekin bat zetorren eta ondorioz 1925ean ezarritako ohiko erritmoari, 25 urtetako indarreangotasunari alegia, eutsi egiten zitzaion. Legearen edukia atalburu bitan banatu zen:
*
*
Lehenengo atalburuan arau nagusiak, Estatuaren eta Euskal
Araugintzarako eskumenak eta zergekiko eskea, arta, kontu-garbiketa eta zerga-bilketarakoek [[jatorrizko Lurralde]]ei, [[batzar nagusiak|batzar nagusiei]] eta [[foru aldundi]]ei hurrenez hurren, dagozkie (2. Art.). Euskal Zerga Erapidetzak bete behar dituen irizpideen artean honako hauek dira: Kidetasuna, Estatuaren guztizko zergapide-egiturarekiko arreta, Estatuarekiko kanpo eta barne antolakidetasuna, zergapideekiko elkar-egokitasuna, nazioarteko hitzarmen eta itunekiko menpetasuna eta Zergapidetza Lege Nagusiko interpretazio irizpideena ere. (3tik 6rako artik.)
[[Espainiak bakarreango eskumen gisa honako hauek bereganatzen ditu: muga zergak, alkoholen gaineko zerga eta zergapide jabegoez gain, estatuan bizi ez direnen eta euskal lurraldearen eremua gaindi dezaketen Sozietateen zerga-erapidetza edota zerga-legegintza desberdinen baitan dauden irabaziei dagozkienak (6. Art.). Autonomia-arautegipeko eta hitzartutako zergen eta Foru Ogasunen ordainarazpenari buruz, zuzeneko zergarik garrantzitsuenak eta zeharreko batzuk azaltzen dira: Pertsona Fisikoaren Errentaren gaineko Zerga (PFEZ), Ondarearen gaineko Ezohiko Zerga, Sozietateen gaineko Zerga (Euskal
II. Atalburuan kupoaren araudia ezartzen da. 1878ko kupoaren eta 1981koaren arteko alderik garrantzitsuena honako hau da: Lehendabizikoan Ogasun Ministerioak eraentza orokorra ezarrita bildu zitekeenaren kopurua suposatzen zuen eta 1981ekoan, aldiz, Gobernu Zentralak Euskal
Kopuru horretara iristeko formula orokorrago bat, bere kalkulua errazten duena, erabiltzen da. Horretarako, Espainian Estatuak transferitu gabeko eskuduntzetan gastatzen duena, hitzartu gabeko diru sarrerengatik biltzen duena eta, Estatuaren benetako baliabideak sortzetik kanpo kupoa ahalegin gehigarri bat izan dadin ekidite asmoz, defizita ere gogoan hartzen duen oinarritik abiatzen da. Baina diru sarrera eta gastu horietan Euskal
Kupoak hamabost urteko aldizkakotasuna du, urtero Estatuak kitatutako eta aurrekontuetan ezarritako kopuruen arabera zenbatekoa egokitzen den arren. Gaur arteko kupoaren diseinuarekiko desberdintasunik funtsezkoenetako bat horixe da, zeren Estatuaren bakarreangoak izanez Euskal
Akordio horiez gainera Berdineango Batzorde batzuk sortzea ere ezarri zen, bat Kuporakoa, urtero kupoa berraztertzeari ekin eta bost urterik behin eratxikipen-biderkariaren doiketak (1981etik aurrera ez du aldaketarik izan) egiteaz arduratzen dena, Ebazpen-Batzorde bat eta Erakidetza-Batzorde bat (ez ziren inoiz batzartu).
217. lerroa:
Hitzartutako Kupoen garapenak, adostutako zergek gehituz joan diren heinean eta beretzakotu gabeko zamak murriztu diren neurrian, bilakaera logiko bat izan du.
====
Izatez, 1996an kupoa gutxieneko mailetara jaitsi zen eta horren ondorioz, maila horiek gora egin zezaten, zerga berriak hitzartzeko Ekonomia Itunean erreforma bat egin beharra izan zen (hidrokarburoak, alkoholdun edariak).
|