Marsala: berrikuspenen arteko aldeak

{{Udalerri mugakideen zerrenda automatikoa}}

 

 

Hirira heltzeko beharrezkoa da Palermotik A29 autopista hartzea, guztira 120 km. Marsala ere, Trapani-Birgi aireportuaz baliatzen da, zeinak eguneroko loturak baititu [[Erroma]], [[Milan]] eta beste hirirekin. Gunetik 8 km.tara baino ez dago.

 

Siziliako muturreko mendebaldean kokaturik, hiria Lilibeo lurmuturrean fundatu zen. Handik Stagnone aintzira, [[Egadiar irlak]] eta [[Gatzaga irlak]] agerikoak dira. [[Motia]], hauetariko bat, jatorriz [[feniziar]] ezarpena zen. Honek hasiera eman zio gaur egungo hiriari.

Marsala hiriak 86.000 biztanle zituen 1970 arte, [[Perosino]]k, inguruko herri batek, erreferendum baten bidez erabaki zuenean independentea izatea.

* 1981eko ekainaren 7an – 4-5 Mercalli eskalan. [[Epizentro]]a Borgo Elefanten egon zen, [[Mazara del Vallo]], Marsalaren gunetik 20 kilometrotara.

 

Marsala feniziar eta erromatar kokalekuen gainean garatu da. Erromatar ''[[cardo]]'' eta ''[[decumanus]]'' ardatzak nabariak dira “Maiatzaren 11” kalean. Ardatzak hiriko gunean gurutzatzen dira eta antzinako lau sarrerak komunikatzen dituzte. Hauetariko bik irauten dute: Ate Berria eta Garibaldi Atea.

 

<ref>http://es.climate-data.org/location/52113/</ref>.

 

K.a. 397an, San Pantaleon irlan kokaturiko Motia feniziar koloniak, [[Dionisio I.a Sirakusakoa]]k inbaditu eta suntsitu zuen. Bizirik irten zirenak siziliar kostan babestu ziren kokaleku berri bat bilatuz, Lilibeo (Libiara<ref>Garai hartan, [[Libia]] Afrikaren iparraldeko kostari deitzen zuten</ref> begira dagoen hiria), gaur egungo Marsalan.

 

XI. mendetik aurrera, [[normandiar]], [[anjou]]ar eta [[Aragoiko Erresuma|aragoiar]] leinuek zonaldea menperatu zuten, hurrenez hurren. Denboraldi honetan, Marsala aberastu zen merkataritzari esker, baina [[Karlos V.a Espainiakoa|Karlos V.ak]], 1575ean, agindu zuenean portua ixtea [[sarrazeno]]en erasoak ekiditzeko, oparotasunezko aldia bukatu zen. Harrez geroztik, bi mende itxaron beharko ziren beste oparotasun bat etortzeko. XVIII. mendearen amaieran, John Woodhouse ingeles merkataria [[Marsala ardoa]] hasi zen esportatzen. Hiriko bizitza suspertzearekin batera, azpiegiturazko lanak egin ziren, hala nola, Margitello portua. Portu honetan, hain zuzen ere, [[Giuseppe Garibaldi]] bere armadarekin 1860ko maiatzaren 11n lehorreratu zen [[Risorgimento|Italiaren Bateratzea]] lortzeko. Maiatzaren 11n ere, baina 1943an, [[II. Mundu Gerra]]n, britainiarrek hiria bonbardatu zuten. Eraso horren erruz zibil asko hil ziren eta konponezinezko kalteak eragin zituen ere hiriko gune historikoan. [[New York Times]]ko 1943.05.13ko egunkariak “Marsala mapatik desagertuta” jarri zuen izenburua<ref>http://www.freerepublic.com/focus/chat/3018713/posts</ref>.

 

{{erreferentzia_zerrenda}}