1934ko Iraultza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t + erref. 1 Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
|||
18. lerroa:
Asturiasko iraultza-saioa bultzatu zutenek ez zuten amore eman eta Gobernuak Francisco Franco jeneral eta Gerra Ministerioaren aholkulariaren eskutan utzi zuen haren errepresioa. Kolonietako tropak, beren ankerkeriak famatu zituen legionarioak eta gudari afrikarrak, bidaltzea erabaki zuen Francok.
Asturiasko langileen erresistentzia gotorlekuek bi astean iraun zuten, Espainiako armadako [[elite]]-tropen aurrean. [[Errepresio]]a izugarria izan zen: milatik gora hildako, hiru milatik gora zauritu. 30.000 lagun sartu zituzten kartzelan. 1936ko uztaileko altxamenduaren saio txiki bat
Gerra Zibila baino lehenago urteetako gertakari ezagunenetarikoa izan zen. Nahiz eta geroago [[amnistia orokor bat egon bi aldeko partaideei, bi aldeek [[gorroto]]z eta mesfidatiz egon ziren gerra eztanda egin zuen arte. Alde batetik eskuinak ea beste aldean esker [[ideologia]]koak.
24. lerroa:
== Euskal Herrian ==
{{Sakontzeko|1934ko Iraultza Euskal Herrian}}
[[Bizkaia]]n eta [[Gipuzkoa]]n [[abertzaletasun|abertzaleek]] Iraultzaren alde egin ez bazuten ere, [[urriaren 5]]ean [[UGT]]ek [[greba orokor]]rera deitu zuen. Zenbait [[euskal Autonomia Erkidegoa|ekintzale]] eta [[Eusko Langileen Alkartasuna|ELA]] kideen laguntzarekin sozialistek industria guneak eta meategiak okupatu zituzten [[urriaren 12]]ra arte, [[Espainiako Gobernua]]k [[Espainiako Indar Armatuak|armadari]] esku hartzeko agindua eman zion arte, hain zuzen ere. Iraultzak, [[Gipuzkoa]]n, [[Eibar]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Mikel Larreategi (arg.)|abizena=Oier Narbaiza eta Oier Araolaza|izenburua=1934ko reboluziñua Eibarren — Eibar.ORG {{!}} Eibarko peoria|hizkuntza=eu|url=https://eibar.org/materixala/1934ko-reboluzinua-eibarren,%20https://eibar.org/materixala/1934ko-reboluzinua-eibarren|aldizkaria=eibar.org|sartze-data=2019-04-10}}</ref> eta [[Arrasate]]n eta [[Bizkaia]]n, [[Ezkerraldea]]n, batez ere [[Sestao]] eta [[Portugalete]]n, arrakasta lortu zuen<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.com/0505zbk/gaia50501es.html|izenburua=Antecedentes de la Revolución de octubre de 1934 y su repercusión en el País Vasco|izena1=Marcelino|abizena1=Oreja Agirre|data=2009-10-5|egile1-lotura=Marcelino Oreja Agirre|argitaletxea=[[Eusko Ikaskuntza]]}}</ref>. Matxinada bukatu zenerako [[Hego Euskal Herria]]n 40 hildako izan ziren, tartean ezkertiarrek eraildako buruzagi karlistak eta armadak [[Eibar]] eta [[Arrasate]]n eraildako grebalariak.
[[Arrasate]]n, non matxinada arrakastatsuena izan zen, langileek [[errepublika]] [[sozialismo|sozialista]] aldarrikatzeaz gain, [[Marcelino Oreja Elosegi]] hil zuten, diputatu [[karlismo|karlista]] eta [[Unión Cerrajera]]ren presidentea zena<ref>{{Erreferentzia|url=http://gorripidea.blogspot.com/2010/04/la-revolucion-de-1934-en-arrasate.html|izenburua=La Revolución de 1934 en Arrasate|egilea=gorripidea.blogspot.com}}</ref>. Iraultzaren buruzagiak preso hartu bazituzten ere, [[1936]]an, [[Fronte Popularra (Espainia)|Fronte Popularrak]] boterea berreskuratu zuenean, [[amnistia]]tu eta kale irten ziren.
| |||