09:32, 24 maiatza 2018ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak ← Aurreko ezberdintasuna		18:55, 23 martxoa 2019ko berrikusketa aldatu desegin Eniisi Lisika (eztabaida \| ekarpenak) 2.466 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
7. lerroa: Zuntz dietetikoaren sailkapena disolbagarritasunaren arabera egin daiteke: -* Zuntz disolbagarria: [[Almidoi]] iraunkorra, [[pektina]]k, [[goma]]k, [[muzilago]]ak eta [[hemizelulosa]] batzuk dira. Hidratatzeko gaitasuna dute eta gelak sortzen dituzte hesteetan, gainera, [[glukosa]], [[kolesterol]]a eta [[Lipido\|gantzen]] absortzioa atzeratzen du eta koloneko mikroflorak zuntzaren [[hartzidura]] eragiten du. Ondorengo elikagaietan aurki dezakegu: frutetan, barazki eta ortuarietan, lekaleetan eta algetan, hurrenez hurren. -* Zuntz disolbaezina: [[Zelulosa]], zenbait hemizelulosa eta lignina dira. Hartzidura gutxi eragiten du eta mugimendu gastrointestinal handiak sortzen ditu denbora laburrean. Honetaz gain, gorotzen bolumena handitzen du. Ondorengo elikagaietan aurki daiteke: zerealetan, lekaleetan, eta fruta eta barazkietan, hurrenez hurren.▼ ▲-Zuntz disolbaezina: [[Zelulosa]], zenbait hemizelulosa eta lignina dira. Hartzidura gutxi eragiten du eta mugimendu gastrointestinal handiak sortzen ditu denbora laburrean. Honetaz gain, gorotzen bolumena handitzen du. Ondorengo elikagaietan aurki daiteke: zerealetan, lekaleetan, eta fruta eta barazkietan, hurrenez hurren. Salbuespenak daude: zenbait zuntz disolbaezin hartzitu egiten dira eta zenbait zuntz disolbagarrik ez dute glukosa eta gantzaren absortzioan eragiten.<ref>{{Cite aldizkari\|abizena=Olagnero, Abad, Bendersky, Genevois, Granzella, Montanati\|izena=Gabriela, Andrea, Silvia, Carolina, Laura, Mara\|egile-lotura=\|izenburua=Alimentos funcionales: fibra, prebióticos, 15 ⟶ 14 lerroa: == Gomendioak == Gizaki heldu osasutsuan 25-30g/egun izango litzateke ingesta egokia. Disolbagaitz eta disolbagarri proportzioa 3:1 izanik.▼ ▲* Gizaki heldu osasutsuan 25-30g/egun izango litzateke ingesta egokia. Disolbagaitz eta disolbagarri proportzioa 3:1 izanik. * Haurtzaroan, (adina + 5g)/eguneko izatea gomendatzen da. * Urte bat baino gutxiagoko umeek, zuntzik ez hartzea gomendatzen da, hestea ez baitute garatuta zuntza hartzeko. * Zahartzaroan, idorreria ohikoa denez, 30g/egun hartzea gomendatzen da.▼ * Haudunaldian, ez dira heldu osasuntsu baten gomendioak aldatzen, hala ere, toleratzea zailagoa izaten da.▼ ▲Zahartzaroan, idorreria ohikoa denez, 30g/egun hartzea gomendatzen da. * Bestelako kasuetan edo gomendioak nola bete ez jakitekotan, Dietista-Nutrizionista batekin kontaktuan jartzea onena izango litzateke.▼ ▲Haudunaldian, ez dira heldu osasuntsu baten gomendioak aldatzen, hala ere, toleratzea zailagoa izaten da. ▲Bestelako kasuetan edo gomendioak nola bete ez jakitekotan, Dietista-Nutrizionista batekin kontaktuan jartzea onena izango litzateke. == Ingestaren onurak == - [[Idorreri]]a ekiditen laguntzen du, gorotzen bolumena handituz eta trinkotasuna gutxituz.▼ ▲-* [[Idorreri]]a ekiditen laguntzen du, gorotzen bolumena handituz eta trinkotasuna gutxituz. -* [[Diverticulosis\|Dibertikulosia]] edo gaixotasun dibertikularrak saihesten duitu. Koloneko paretan agertzen diren poltsatxo txikiak dira. -* [[Obesitate]]a ekiditen laguntzen du. Zuntz ugari duten elikagaiak kaloria gutxidunak direlako oro har, eta zuntzak nutriente batzuen xurgapena moteltzen duelako. -* [[Kolon (anatomia)\|Koloneko]] eta [[ondeste]]ko minbiziaren prebentzioan laguntzen du. Nahiz eta, zuntzean ugaria den dieta batek minbizi mota hau ez saihestu, lehenengo ikerketa epidemiologiko obserbazionaletan ikusi zen zuntzan aberatsa den dieta eramaten zuten pertsonek minbizia pairatzeko intzidentzia txikiagoa zutela.▼ -* [[Diabetes mellitus]]: bereziki solugarria ez den zuntzaren ingestak gluzemiaren kontrola hobetzen du, hiperintsulinemia gutxituz eta II motako diabetikoetan lipidoen kontzentrazio plasmatikoak gutxituz.<ref>{{Erreferentzia\|izena=American Diabetes\|abizena=Association\|izenburua=Nutrition Recommendations and Interventions for Diabetes: A position statement of the American Diabetes Association\|orrialdeak=S61–S78\|hizkuntza=en\|data=2008-01-01\|url=http://care.diabetesjournals.org/content/31/Supplement_1/S61\|aldizkaria=Diabetes Care\|alea=Supplement 1\|zenbakia=31\|issn=0149-5992\|pmid=18165339\|doi=10.2337/dc08-S061\|sartze-data=2018-03-02}}</ref>▼ ▲- [[Kolon (anatomia)\|Koloneko]] eta [[ondeste]]ko minbiziaren prebentzioan laguntzen du. Nahiz eta, zuntzean ugaria den dieta batek minbizi mota hau ez saihestu, lehenengo ikerketa epidemiologiko obserbazionaletan ikusi zen zuntzan aberatsa den dieta eramaten zuten pertsonek minbizia pairatzeko intzidentzia txikiagoa zutela. * [[Hiperkolesterolemia]]: Kolesterolaren absortzioa gutxitzen baitu zuntzak.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Fibra alimentaria\|hizkuntza=es\|data=2018-02-20\|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Fibra_alimentaria&oldid=105716758\|sartze-data=2018-03-02\|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref><ref>{{Erreferentzia\|izena=L\|abizena=Lissner\|izenburua=Dietary fat and the regulation of energy intake in human subjects\|orrialdeak=886–892\|hizkuntza=en\|abizena2=Levitsky\|abizena3=Strupp\|abizena4=Kalkwarf\|abizena5=Roe\|izena2=D A\|izena3=B J\|izena4=H J\|izena5=D A\|data=1987-12-01\|url=https://academic.oup.com/ajcn/article-abstract/46/6/886/4716110\|aldizkaria=The American Journal of Clinical Nutrition\|alea=6\|zenbakia=46\|issn=0002-9165\|doi=10.1093/ajcn/46.6.886\|sartze-data=2018-03-02}}</ref>▼ ▲- [[Diabetes mellitus]]: bereziki solugarria ez den zuntzaren ingestak gluzemiaren kontrola hobetzen du, hiperintsulinemia gutxituz eta II motako diabetikoetan lipidoen kontzentrazio plasmatikoak gutxituz.<ref>{{Erreferentzia\|izena=American Diabetes\|abizena=Association\|izenburua=Nutrition Recommendations and Interventions for Diabetes: A position statement of the American Diabetes Association\|orrialdeak=S61–S78\|hizkuntza=en\|data=2008-01-01\|url=http://care.diabetesjournals.org/content/31/Supplement_1/S61\|aldizkaria=Diabetes Care\|alea=Supplement 1\|zenbakia=31\|issn=0149-5992\|pmid=18165339\|doi=10.2337/dc08-S061\|sartze-data=2018-03-02}}</ref> ~~- [[Hiperkolesterolemia]]: Kolesterolaren absortzioa gutxitzen baitu zuntzak.~~ ▲<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Fibra alimentaria\|hizkuntza=es\|data=2018-02-20\|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Fibra_alimentaria&oldid=105716758\|sartze-data=2018-03-02\|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref><ref>{{Erreferentzia\|izena=L\|abizena=Lissner\|izenburua=Dietary fat and the regulation of energy intake in human subjects\|orrialdeak=886–892\|hizkuntza=en\|abizena2=Levitsky\|abizena3=Strupp\|abizena4=Kalkwarf\|abizena5=Roe\|izena2=D A\|izena3=B J\|izena4=H J\|izena5=D A\|data=1987-12-01\|url=https://academic.oup.com/ajcn/article-abstract/46/6/886/4716110\|aldizkaria=The American Journal of Clinical Nutrition\|alea=6\|zenbakia=46\|issn=0002-9165\|doi=10.1093/ajcn/46.6.886\|sartze-data=2018-03-02}}</ref> == Zuntz kantitate egokia hartzeko gomendio orokorrak == - Barazki, ortuari, produktu integral, lekale eta fruta freskoa eguneroko dietaren parte izatea.▼ - Egositako barazkiez gain, gordinak ere hartzea.▼ - Barazki eta lekale pureak ez iragaztea.▼ ▲-* Barazki, ortuari, produktu integral, lekale eta fruta freskoa eguneroko dietaren parte izatea. - Fruta azala kendu gabe jatea.▼ ▲-* Egositako barazkiez gain, gordinak ere hartzea. ▲-* Barazki eta lekale pureak ez iragaztea. ▲-* Fruta azala kendu gabe jatea. == Aurkako efektuak == - Flatulentziak, abdomenaren distentsioa, metiosimoa edo min abdominalak pairatu daitezke.<ref>{{Cite aldizkari\|abizena=Escudero Álvarez y González Sánchez\|izena=\|egile-lotura=\|izenburua=La fibra dietética\|aldizkaria=Nutrición Hospitalaria\|argitaratze-lekua=\|liburukia=\|alea=\|data=\|urtea=2006\|url=http://scielo.isciii.es/pdf/nh/v21s2/original6.pdf\|sartze-data=\|issn=}}</ref>▼ ▲-* Flatulentziak, abdomenaren distentsioa, metiosimoa edo min abdominalak pairatu daitezke.<ref>{{Cite aldizkari\|abizena=Escudero Álvarez y González Sánchez\|izena=\|egile-lotura=\|izenburua=La fibra dietética\|aldizkaria=Nutrición Hospitalaria\|argitaratze-lekua=\|liburukia=\|alea=\|data=\|urtea=2006\|url=http://scielo.isciii.es/pdf/nh/v21s2/original6.pdf\|sartze-data=\|issn=}}</ref> -* Eguneko 50g baino gehiago kontsumitzen badira, kaltegarria izan daiteke mineralen aprobetxamendua eta [[bitamina liposolugarri]]en xurgapena kaltetuko baita. == Erreferentziak ==

Zuntz dietetiko: berrikuspenen arteko aldeak