Sofistak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
YiFeiBot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 3 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q166955 orrian
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[Fitxategi:Douris Man with wax tablet.jpg|thumb|[[Antzinako Grezia]]n, '''sofistak''' maisu profesionalak ziren. Irudian, garaiko gazte bat argizari gainean idazten ([[Douris]] margolaria, c. [[K. a. 500]]).]]
 
[[Antzinako Grezia]]n, [[K. a. V. mendea]]n hasita, '''sofistak''', [[greziera|grekerazko]] σοφία (sophía) hitzetik ([[euskara]]z, jakinduria), jatorrian hiritarren iritziz jakintsuak ziren ([[Sokrates]], [[Zazpi Jakintsuak]], esaterako) baino geroago terminoa maila altuko ikasleen maisu lanetan ibiltzen ziren haiek izendatzeko erabili zen. Maisu profesional hauen irakasgaiak denetarikoak ziren, baina [[politika]] arloan arrakasta lortzeko erabiltzen zen [[erretorika]]ra zuzentzen zen gehienbat.
 
Pentsalari moduan euren ekarpena nabaria da [[etika]], [[politika]] eta orohar gizarte eta giza-arazoetan. [[Literatura]] alorrean, [[prosa]] eta [[erretorika]]ren sortzaileak dira eta [[gramatika]] eta [[semantika]] alorretan aitzindariak. Ez ziren, ordea, arduratu [[kosmos]] edo munduaren sorreraz edo osaketaz, aurreko [[Miletoko eskola]]ko filosofoak ez bezala eta horrela garaiko [[fisika]] eta [[metafisika]] alorretan garrantzi eskaseko pentsalariak dira.<ref>{{es}} J. A. López Pérez: ''Historia de lal iteratura griega'', 598. orrialdea.</ref>
7. lerroa:
Hasiera batean, termino neutrala izan bazen ere, denboraren poderioz konnotazio negatiboak hartu zituen kategoria bat izan zen. [[Platon]]ek, esaterako, sofistak gogor kritikatu zituen. Izan ere, [[K. a. IV. mendea]]n, sofista izena epaiketetan edo politika arloan hitzaldiak emateko abilezia edo [[erretorika]] irakasten zuten pertsonei eman zitzaiela, arrazonamendu faltsuak erabiliz, erretorika hutsa justizia zein injustizia defendatzeko erabil zitekeenez, terminoa inongo etikarik gabe eta irabazi materialak lortzearren bere jakinduriaz baliatzen zirenei aplikatu zitzaien. <ref>{{en}}[http://www.iep.utm.edu/sophists/ Sophists], ''The Internet Encyclopedia of Philosophy''. 2009-10-30.</ref>
 
Ez dago adostasunik sofisten taldean bildu beharreko pertsonaiei buruz. [[Protagoras]], sofistetan lehenengoa eta garrantzitsuena, [[Gorgias]], [[Hipias]], [[Prodiko Keakoa|Prodiko]] eta [[Antifonte]] zerrenda guztietan agertzen dira. Ia guztiek [[Kritias]] politikoa eta [[Trasimako]], [[Alzifron]] eta [[Alzimadante]] retorikoak barnehartzen dituzte. Azkenik, beste batzuek [[Kalikles]], [[Eutidemo]] eta [[Dionisodoro]] ere jasotzen dituzte, azken hauei buruzko datuak oso eskasak badira ere. [[Hipias]] ezik, denak [[Jonia|joniarrakjonia]]rrak dira.<ref>{{es}} J. A. López Pérez: ''op. cit.'', 598-600 orrialdeak.</ref>
 
== Erreferentziak ==