|
== Eragina ==
Bibliak hainbat eremutan izan du eragina<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La Influencia de la [[Biblia|hizkuntza=pt#cite%20note-BR22|url=http://nuevotiempo.org/labibliahabla/2010/10/28/la-influencia-de-la-biblia/|aldizkaria=Novo Tempo|sartze-data=2019-02-28}}<sup>[22]</refsup>]] mundu osoan zehar, gainera, hainbeste hizkuntzatara itzulia dagoenez errazago zabaldu da eta eragin du. Eguneroko bizitzan ditugun eremu asko dira bibliaren eragina dutenak:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=REFLEXIONES BIBLICAS: Influencia de la [[Biblia en nuestra cultura|data=2014#cite%20note-02-2523|url=https://mitosyverdadesbiblicas.blogspot.com/2014/02/influencia-de-la-biblia-en-nuestra.html|aldizkaria=REFLEXIONES BIBLICAS|sartze-data=2019-02-28}}<sup>[23]</refsup>]]
'''Literatura''':<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La influencia de la [[Biblia en la literatura.|hizkuntza=en|url=https://prezi.com/gk1qocygqyu5/la#cite%20note-influencia-de-la-biblia-en-la-literatura/24|aldizkaria=prezi.com|sartze-data=2019-02-28}}<sup>[24]</refsup>]] Bibliako kontakizunen eragina idazle eta idazlan ugaritan aurkitzen da, baita erlijioekin oso kritiko direnengan ere (adibidez, [[Bernardo Atxaga|Bernardo Atxagak]] adierazi zuen [[Gabriel Aresti|Gabriel Arestiren]] iturri funtsezkoa Biblia dela).
Literatura biblikoak eragin itzela izan du Mendebaldeko kulturan eta historian. Biblian [[Israel]] herriko erlijio, filosofia eta literatura tradizioa dago bilduta, eta ondorengo hiru ezaugarri nagusi hauengatik da bereziki garrantzitsu:
# herrialde askotara hedatu dutelako.
Badira hainbat liburu eragin honen adibide direnak, erdi aroan, “[[Andre Mariari mirariak|''Milagros de Nuestra Señora'']]”, “[[Maitasun Onaren liburua|''Libro de Buen Amor'']]” eta “[[''Santa Teresa de Jesus]]”''. Orain aldiz, “[[''Finis Mundi]]”'' eta “[[El hereje|''El Hereje'']]” adibidez.
'''ZineaZinema''': ZineanZineman erlijioa asko landu den gai bat da, film asko daude erlijioari buruz hizkuntza askotan, baina Bibliari buruz espresuki ez daude hainbeste. Hala ere, badira “[[El Arca de Noé]]”, “[[Rey de Reyes]]” eta “[[Quo vadis? (1951ko filma)|Quo Vadis]]” bezalako filmak.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Redacción|izenburua=Las 30 mejores películas bíblicas|hizkuntza=es|url=https://www.caminodeemaus.net/listas/mejores-peliculas-biblicas/|aldizkaria=Camino de“Noah's Emaús|sartze-data=2019-02-28}}</ref>Ark
”, “King of Kings” eta “[[Quo vadis? (1951ko filma)|Quo Vadis]]” bezalako filmak.[[Biblia#cite%20note-25|<sup>[25]</sup>]]
'''Eskultura''': Gertakari bibliko desberdinak topa daitezke eskultura askotan artista askok garai desberdinetan eginak. Adibidez, [[Michelangelo|Miguel Ángelek]] “[[Moises (Michelangelo)|Moisés]]”, [[Berruguete (Madril)|Berruguetek]] “[[El Sacrificio de Isaac]]” edota [[Donatello|Donatellok]] “[[David]]”. ▼
▲'''Eskultura''': Gertakari bibliko desberdinakugari topa daitezke eskultura askotan artista askok garai desberdinetan eginak. Adibidez, [[Michelangelo|Miguel Ángelek]] “[[Moises (Michelangelo)|Moisés]]”, [[Berruguete (Madril)|Berruguetek]] “[[El“El Sacrificio de Isaac]]”Isaac” edota [[Donatello|Donatellok]] “[[David]]”.
'''Musika''': [[Pizkundea|Errenazimentuko]] eta [[Barrokoa|Barrokoko]] konpositoreez gain, oraingo konpositore batzuek ere egin dituzte obrak gai biblikoekin. Adibidez, “[[Lamentaciones“Lamentaciones de Jeremías]]”Jeremías”, [[Igor Stravinski|Stravinsky]] artistarena; “[[El“El cantar de los Cantares]]”Cantares” [[Pendereckir|Pendereckirena ]], “[[Salmos]]”“Salmos” [[Leonard Bernstein]] konpositorearena, “[[Ester|Ester opera]]” [[José María Ponce de León|José María Ponce de Leónena ]] eta [[Rafael Pombo ]] poetaren letrarekin. ▼
'''Pintura'''. [[Michelangelo|Miguel Ángeletik]] [[Pablo Picasso|Picassora]], [[Leonardo da Vinci|Leonardo Da Vincitik]] [[Salvador Dalí|Dalíraino]], margolari askok egin dituzte muraleszena etabiblikoak mihiseadierazten askodituzten eszenamuralak biblikoaketa errepresentatuzmihiseak. Adibidez, [[Kapera Sixtinoa|Kapera Sixtinoare]]<nowiki/>n sabaian Miguel Angelek historia biblikoetako bat errepresentatu zuen. ▼
▲'''Musika''': [[Pizkundea|Errenazimentuko]] eta [[Barrokoa|Barrokoko]] konpositoreez gain, oraingo konpositore batzuek ere egin dituzte obrak gai biblikoekin. Adibidez, “[[Lamentaciones de Jeremías]]”, [[Igor Stravinski|Stravinsky]] artistarena; “[[El cantar de los Cantares]]” [[Pendereckir|Pendereckirena]], “[[Salmos]]” [[Leonard Bernstein]] konpositorearena, “[[Ester|Ester opera]]” [[José María Ponce de León|José María Ponce de Leónena]] eta [[Rafael Pombo]] poetaren letrarekin.
▲'''Pintura'''. [[Michelangelo|Miguel Ángeletik]] [[Pablo Picasso|Picassora]], [[Leonardo da Vinci|Leonardo Da Vincitik]] [[Salvador Dalí|Dalíraino]], margolari askok egin dituzte mural eta mihise asko eszena biblikoak errepresentatuz. Adibidez, [[Kapera Sixtinoa|Kapera Sixtinoare]]<nowiki/>n sabaian Miguel Angelek historia biblikoetako bat errepresentatu zuen.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011-12-28}}
| 