Puritanismo: berrikuspenen arteko aldeak

'''Puritanismoa''' [[XVI. mendea]]ren bukaeran eta [[XVII. mendea]]ren hasieran [[Ingalaterra]]n sortutako doktrina [[Protestantismo|protestante]] erradikala izan zen. Ingalaterran nagusi izan zen XVII. mendean urte batzuetan, eta [[Ipar Amerika]]ko kolonietan zabaldu zen, geroago [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] ipar-ekialdea izan zen lurraldean. Puritanismoaren xedea [[Anglikanismo|Eliza Anglikanoa]] guztiz eraberritzea zen, jatorrizko [[kristautasun]] garbia aldarrikatuz, eta [[Biblia]] hartuz doktrinaren legezko iturri bakartzat. [[Jakue I.a Ingalaterrakoa eta VI.a Eskoziakoa|Jakue I.aren]] (1603-25) gobernuak eraso egin zion puritanismoari, eta puritano asko [[Holanda]]ra erbesteratu ziren, lehendabizi, eta gero Amerikara. [[Plymouth]], [[Massachusetts]], [[Connecticut]] eta beste kolonia batzuk sortu zituzten. Ingalaterran puritanismoak indar handia izan zuen 1640-1660 artean, baina 1660an, erregetza berriro ezarri zenean, puritanismoak gainbehera egin zuen. Amerikan denbora luzez iraun zuten indarrean puritanismoaren ideiek. Puritanoek demokrazia-iturritzat azaldu zuten puritanismoa eta politikara zabaldu zituzten beren ideiak.