Erica: berrikuspenen arteko aldeak

'''''Erica''''', [[Erikazeo|Ericacea]] landare -familia barruko barneko fanerofitoen generoa da, zeina barne 600 baino gehiago [[zuhaixka]] edo mulua mulu-espezie baino gehagogehiago dituendituena. Kolokialki genero honetako hainbat espezie "[[Txilar]]" izenaz ezagutzen dira.

Espezie gehienak zuhaixkak dira eta 0,2-1,5 m-ko altuera dute; hala ere zenbait espezie 6-7 metrotatarametrotara hel daitezke, hona: hemenadibidez ''[[Txilar zuri|Erica arborea]]'' eta ''[[Erratz-txilar|Erica scoparia]]''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Erica|hizkuntza=en|data=2019-01-13|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Erica&oldid=878172925|sartze-data=2019-03-14|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>''.'' Hostoak iraunkorrak eta perenneedo estuakperennifolioak dira, bertizilatuak 3 edo 6naka, eta askotan erikoideak, bata bestearekin oso hurbil daudelarik. Hostoen txortena ia ez da behatzen, oso motza baita.

Loreak muturreko lukuetan (lorematsalko-erako lore-elkarteetan) kokatzen dira, [[Perianto|periantoak]] 4 edo 5 piezako bertiziloetan[[bertizilo]]<nowiki/>etan eta kalizak [[Sepalo|sepaloak]] txikiak eta askeak ditu, kolore berde edo arrosatuak hartzen dutelarik. [[Korola|Korolak]] kanpai- edo eltze-itxura hartzen du eta fruituan iraunkor mantentzen da. Nektar -diskoaren gingilen artean txertaturik 8-10 [[Estamine|estaminaestamine]] txertaturik daude; polinizazioa errazteko [[Antera|antereakanterak]] luzakin batzuk ditu<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Aizpuru,|abizena=I.|izenburua=Euskal herriko zuhaitz eta zuhaixken gida|argitaletxea=Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco|data=2010|url=https://www.worldcat.org/oclc/868798162|edizioa=2. [argit.]|isbn=9788445730515|pmc=868798162|sartze-data=2019-03-15}}</ref>.

Fruituari dagokionez [[karpelo]] orrien<nowiki/>en erdiko nerbiotik zehar irekitzen dira, eta kapsula barnekoabat da, lokulizida motakoa. SemillaHazi oso txikiko landareak dira, morfologia aldakorrakoakaldakorrekoak (glogo globo-formakoa, oboideak, elipsoideak), hori edo gorrixkak, eta oso ugariak. Zenbait espezieetan lehorteen aurka oso erreesitenteakerresistenteak dira, hamarkadetan bizirauteko kapazakgai baitira. Honek leku lehorretan bizitzeko ahalmena ematen die.

Filogenetikoki oso harrremandutaharremanduta dagoen ''[[Calluna]]'' generoarekin askotan nahasten da. Nahiz eta oso antzekoak izan, bereiz daitezke. Haien arteko desberdintasunen artean, ''Erica'' generoko espezieak hosto txikiagoak dituzte, 2-3 mm-ko luzerakoak; bestalde, azken hauen korola,korolak [[petalo]] desberdintsatuagotandesberdintzatuagoak banatzen dadauzka.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erica|hizkuntza=es|data=2018-04-04|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Erica&oldid=106709263|sartze-data=2019-03-14|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>

Loredun[[Landare landareakloredun]]<nowiki/>ak izanik, hauen ugalketarako polinizazazioapolinizazioa ezinbestekoa da. [[Polen|Polena]] edo gametogametofito arrakarra mugiezinakmugiezina direla etadenez, obuluetaraobuluetaraino garraiatu behar dirada, eta beraz, garraioagarraio-bektorea inguru -baldintzen menpe dago. Loreen polinizazioa normalean aireahaize, intsektu edo txorien bitartez ematen da, espezieen arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Rafferty, John|abizena=P.|izenburua=Lakes and wetlands|argitaletxea=Britannica Educational Pub. in association with Rosen Educational Services|data=2011|url=http://worldcat.org/oclc/681410922|isbn=9781615304035|pmc=681410922|sartze-data=2019-03-14}}</ref>. Izan ere, [[Nectariniidae]] hegaztien familiako zenbait txori ''Erica'' generoko landareak polinizatzen dituzte, adibidez ''[[Cinnyris chalybeus]]'' eta ''[[Anthobaphes violacea]]'' espezieak<ref name=":0" />. Espezie gehienakgehienek fruitu lehorrak dituzte, zeintzuk irekitzen diren hazi txikiak askatzeko; hala ere, espezie gutxi batzuk fruitu mamitsuak dituzte.

Espezie gehienak areaeremu txikietako endemismoak dira, eta horietatik gehienak afrikaAfrika hegoaldekoak, beste espezie guztiak Afrikako beste lekuetakoak, MadagascarkoakMadagascarekoak, Mediterraneo ingurukoak eta Europako endemikoak direlarik. Hala ere, espezie gutxi batzuk Ipar Ameriketan sartu dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=heath {{!}} Plant, Description, & Examples|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/plant/heath|aldizkaria=Encyclopedia Britannica|sartze-data=2019-03-14}}</ref>.

Habitati-riHabitatari dagokiola, Ericaceaerikazeo gehienak bezala, txilarrak landare kaltzifugoak ([[Azidofilo|azidofiloak]]) dira, mugaturik daude lurzoru azido edo oso azidoetan bizitzera, eta beraz karbonatoetan aberatzakaberatsak diren lurretan haztea ezinezkoa dute. Lur lehor eta haretsuetatik, [[Zingira|zingirak]] bezalako lur oso hezeetara bizi daiteke, daitezke; ordea, normalean txilardiaktxilardiek, mortuak eta basoen soilgune azidoak bezako lur -eremuak menderatzen dituzte<ref name=":0" />.

Espezie -kopurua handia da, badaude 1976 espezie daude deskribaturik, zeinetatik soilik 863 onartutak dauden<ref>{{Erreferentzia|izenburua=List of Erica species|hizkuntza=en|data=2019-01-07|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_Erica_species&oldid=877183409|sartze-data=2019-03-15|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>. Gehienak AfrikatikAfrikako endemikoak dira, baina Euskal Herrian aurkitzen direnak hauek dira<ref name=":1" />: