Ediacarar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak «Garai Ediakariko» orria «Ediacararra» izenera aldatu du: Zientzia eta teknikako euskara arautzeko gomendioak
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Ediacaran-GSSP-IMGP6652-.jpg|thumb|250px|EdiakarikoEdiacararra [[periodo geologiko|periodo]] eta [[sistema (geologia)|sistemaren]] behe muga formalki ezartzen duen [[muga globaleko estratotipoaren sekzio eta puntua]], [[Flinders mendiak|Flinders mendietan]] dagoena, [[Hegoaldeko Australia]]n. "Urrezko iltzea" (mugaren puntu zehatza) irudiko behe aldean estratu baten erdialdean dagoen [[brontze]]zko disko bat da. Estratuetako [[zilindro]] formako zulaketak azterketa paleomagnetikoetarako hartutako laginei dagozkie.]]
'''GaraiEdiacararra'''<ref>[[Jose Ramon Etxebarria]]: [http://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/Zientzia_22_06.pdf Ediakarikoa''Zientzia eta teknikako euskara arautzeko gomendioak''], EIMA, Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia.</ref> (izena Australiako [[Ediacara]] mendiengatik jasotzen du) [[denbora eskala geologiko]]aren banaketa bat da, [[Aro Neoproterozoiko]]aren hirugarren eta azken garaia. Duela 635 milioi urte inguru hasi eta duela 542 ± 1 milioi urte amaitu zen (ondoren [[Kanbriar]] garaia hasiz. Datak [[estratigrafia]]ren arabera ezarri dira. Bere garai geologiko ofizial izaera [[2004]]an berretsi zuen [[Zientzia Geologikoen Nazioarteko Elkartea]]k (IUGS [[ingeles]]ezko siglengatik). Ereduzko sekzioa [[Hegoaldeko Australia]]ko Flinders Ranges da. [[Errusia]]k proposatutako izena den Garai Vendiarrarekin gainjartzen da, berau baino laburragoa den arren.
 
== Biota ==
{{sakontzeko|Ediacararreko biota}}
''Artikulu nagusia'': [[Ediakarikoko biota]]
 
Garai honetan, sortzen dira, seguruenik, lehen animaliak, duela 570 milioi urte, eta bere "''ediacarar fauna''gatik ediakariko"agatikda ezaguna da. Zalantzazkoak ez direnen artean, ehun ezberdinez osatutako organismo zelulanitzen fosil ezagunik zaharrenak dira. Oraindik ez zituzten oskol edo [[hezurdura]]rik garatu, eta egungo organismoekin edo ondorengo [[kanbriarreko leherketa]]koekin izan dezaketen harreman interpretatzen zaila da. Motarik arruntenek segmentatutako zizareen, fronda, disko edo poltsa mugiezinen antza dute. Zientzialariren batzuk fosil hauek egungo animalien arbasoak ziren ornogabeak direla uste dute, edo benetako animaliak ez diren organismoak. Fosilek lerro ebolutiboan duten kokapenari buruz askorik erakusten ez dutenez, litekeena da euren jatorria eta historia sekula ez ezagutzea.
 
100100dik generogora ediakarikoediacarar baino gehiagogenero deskribatu dira, horien artean [[Kimberella]], [[Aspidella]], [[Dickinsonia]], [[Charnia]], [[Cyclomedusa]] eta [[Spriggina]]. Teoria asko dago organismo hauen nortasunari buruz. Animalia primitiboak, animaliak ez diren eukariotak, [[protista]] erraldoiak etab. direla esan ohi da.
 
== [[Paleogeografia]] ==
30. lerroa:
}}
 
[[Kategoria:EdiakarikoaEdiacararra]]