Wikipedia

Katalina Erauso: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
Oraina (eztabaida | ekarpenak)
19.256 edits
No edit summary
Etiketak: Ikusizko edizioa Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
1. lerroa:
[[Fitxategi:Catalina de Erauso.jpg|thumb|225px|right|Katalina Erauso]]
{{biografia infotaula automatikoa
 
| izenosoa = Katalina Erauso Perez de Galarraga}}
'''Katalina Erauso Perez de Galarraga''' —''Moja alfereza'' deitua— ([[Donostia]], [[Gipuzkoa]], [[1585]] - Cuitlaxtla, [[Mexiko]], [[1650]]) abenturazalea, [[moja]] eta soldadua izan zen.
 
== Bizitza ==
[[1592]]an jaio zen, [[Donostia]]n, Migel ErausorenErauso eta Maria Perez de Galarragaren alaba. Lau urte zituela [[Antigua (Donostia)|Antiguako]] domingotar mojen komentuan sartu zuten, baina izaera ez zuen hartarako oso egokia, eta, beste moja bat astindu ondoren, [[1603]]. urtean [[Gasteiz]]a ihes egin zuen, baserritar gizonezko jantzita, ''Francisco de Loyola'' izenarekin.
 
Handik aurrera gizonezko jantziak erabili zituen beti. Urte hartan berean [[Amerika|Ameriketara]] jo zuen, [[Panama]] aldera, eta handik [[Peru]]ra. [[Txile]]ra joanda, bere anaia hil zuen ezpata borroka baten ondoren (hil eta gero konturatu zen bere anaia zela), eta [[Argentina]]ra jo zuen, [[Andeak|Ande]] mendietan barrena, justiziari itzuri. Perura jo zuen berriz ere, [[Bolivia]]n zehar, eta [[Cusco]]n liskar batean gizon bat hil zuela eta, [[Guanamanga]]ko apezpikuaren etxean babestu zen, larri zaurituta. Hil zorian zegoela, emakume zela aitortu zion apezpikuari, eta berria [[Espainiar Inperioa|Espainiako koroarenkoroa]]ren mendeko lurralde guztietara]] zabaldu zen.
 
Komentu batean egon zen ondoren. [[1620]]. urtean [[Europa]]ra itzuli zen, eta Espainian [[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.a]] erregeak egin zion harrera. [[Erroma]]ra jo zuen gero, eta [[Urbano VIII.a]] aita santuak hartu zuen han. [[1624]]an hasi zen bere autobiografia idazten, eta hurrengo urtean eman zuen liburua argitara. [[1630]]ean Ameriketara jo zuen berriro, eta Mexikoko [[Veracruz (hiria)|Veracruz]] hirian itzaintzan jardun zuen hil zen arte, ''Antonio de Erauso'' izenaz.
15. lerroa:
== Idazlanak ==
Katalina Erausoren idatzi autobiografikoak apokrifotzat jo izan dira batzuetan. Ez dirudi hala denik, 1625ean argitaratu zen ''Relación verdadera de las grandes hazañas y valerosos hechos que una mujer hizo en 24 años que sirvió en el reino de Chile y otras partes al rey nuestro señor'' idazki bildumari dagokionez behintzat. Katalina Erausoren beste bi idazki sail argitaratu ziren [[Sevilla]]n eta [[Mexiko]]n.
[[Fitxategi:San Sebastián - Parque de Miramar, Monumento a Catalina de Erauso.jpg|thumb|eskuinera|250px|Katalina Erausoren omenezko monumenua Domostiako [[Miramar jauregiaren parkea]]n.]]
 
== SexuKatalinaren sexu-joera ==
Katalina ErausorenKatalinaren [[orientazio sexual]]a aspaldi eztabaidatua izan den kontu bat da. LaburbilduzNeskekin izandako zirri eta harremanak berak aitortu zituenez, hiru hipotesi[[homosexual]]a hauekzenaren darabiltzateideia aldezten duten hainbat pertsona daude. ikerlariek:
# Erausok berak neskekin izandako zirri eta harremanak aitortu zituenez, [[homosexual]]a zela.<ref>{{en}} "The Autobiography of doña Catalina de Erauso, by Catalina de Erauso 1592-1650". mith.umd.edu. Retrieved 17 February 2016.</ref> Ondorioz, lesbiana askoren [[ikur]] bihurtu zen.▼
 
#Gutxi Erausokbatzuk, [[lesbianismo]]a bere gizonezko moduan zuen bizitza ezkutatzekoizkutatzeko edo disimulatzeko erabili izan zuela aldezten dute. Hau da, hipotesihauen honen arabera, Katalinairitziz ez zen izatez lesbiana, baizik eta bere gizongizonaren itxuraripaperari indarra emateko erabiltzen zuenduen bere beste engainuiruzurretako bat. Hala, bada, ikerlari horien ustezOndorioz, egoera oso berezianberezietan bizi izan zen neska [[heterosexual]]a izan zen. Iritzi hau izan zen orain-berriki arte onartuena etaikerlari zabalduenahauentzat.▼
▲# Erausok berak neskekin izandako zirri eta harremanak aitortu zituenez, [[homosexual]]a zela.<ref>{{en}} "The Autobiography of doña Catalina de Erauso, by Catalina de Erauso 1592-1650". mith.umd.edu. Retrieved 17 February 2016.</ref> Ondorioz, lesbiana askoren [[ikur]] bihurtu zen.
▲# Erausok [[lesbianismo]]a bere gizonezko bizitza ezkutatzeko edo disimulatzeko erabili zuela. Hau da, hipotesi honen arabera, Katalina ez zen izatez lesbiana, baizik eta bere gizon itxurari indarra emateko erabiltzen zuen beste engainu bat. Hala, bada, ikerlari horien ustez, egoera oso berezian bizi izan zen neska [[heterosexual]]a izan zen. Iritzi hau izan zen orain-berriki arte onartuena eta zabalduena.
# Azken urteotan, lehen pentsaezina zen hirugarren hipotesi batek indarra hartu du: Erauso [[transexual]]a zela. Hipotesi hau aldezten duten ikerlarien iritzira, Katalina emakume gorputzeko gizona zen.<ref>{{en}} ''The Lieutenant Nun: Transgenderism, Lesbian Desire, and Catalina de Erauso''. University of Texas Press. ISBN 9780292787469.</ref><ref>{{en}} Haggerty, George; Zimmerman, Bonnie (2003). ''Encyclopedia of Lesbian and Gay Histories and Cultures''. Taylor & Francis. ISBN 9781135578701.</ref><ref>{{en}} Goldmark, Matthew (2015-04-03). "Reading Habits: Catalina de Erauso and the Subjects of Early Modern Spanish Gender and Sexuality". ''Colonial Latin American Review''. 24 (2): 215–235. doi:10.1080/10609164.2015.1040278. ISSN 1060-9164.</ref>
 
Azken urteetan indarra hartu duen eta lehen pentsaezina zen beste hirugarren ideia bat aldezten dute beste batzuk: [[Transexual]]a omen zen hauentzat eta izatez, ikerlari hauentzat, Katalina emakume baten gorputza zuen gizon bat zen.
<ref>The Lieutenant Nun: Transgenderism, Lesbian Desire, and Catalina de Erauso. University of Texas Press. ISBN 9780292787469.</ref>
<ref>Haggerty, George; Zimmerman, Bonnie (2003). Encyclopedia of Lesbian and Gay Histories and Cultures. Taylor & Francis. ISBN 9781135578701.</ref>
<ref>Goldmark, Matthew (2015-04-03). "Reading Habits: Catalina de Erauso and the Subjects of Early Modern Spanish Gender and Sexuality". Colonial Latin American Review. 24 (2): 215–235. doi:10.1080/10609164.2015.1040278. ISSN 1060-9164.</ref>
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011-12-26}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Kanpo loturak ==
33 ⟶ 34 lerroa:
* {{es}} Catalina de Erauso, ''[http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/01305042011682948755802/index.htm Historia de la monja alférez]'' (autobiografia), Biblioteca Cervantes.
 
{{bizialdia|1585eko|1650eko|DEFAULTSORT:Erauso, Katalina}}
 
[[Kategoria:Donostiarrak]]▼
[[Kategoria:Erlijiosoak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko esploratzaileak]]
[[Kategoria:Donostiako militarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mojak|E]]
▲[[Kategoria:Donostiarrak]]
[[Kategoria:Emakumeak1585eko gerranjaiotzak]]▼
[[Kategoria:1650eko heriotzak]]
[[Kategoria:Amarapedia]]
▲[[Kategoria:Emakumeak gerran]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Katalina_Erauso"(e)tik eskuratuta