Sabin Arana: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 83.61.18.100 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Oraina wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. Etiketa: lehengoratzea |
ARRIBA ESAPAÑA |
||
4. lerroa:
|nazionalitatea = {{bandera|Euskal Herria}}
}}
'''Sabin Polikarpo Arana Goiri''' edo —berak idatzi bezala— '''Arana ta Goiri'taŕ Sabin''' ([[Sabin Etxea]], [[Abandoko elizatea]] —gaur egun [[Bilbo]]—, [[Bizkaia]] ESPAÑA, [[1865]]eko [[urtarrilaren 26]]a - [[Sukarrieta]], Bizkaia, [[1903]]ko [[azaroaren 25]]a) [[politika]]ria eta ideologo [[abertzaletasun|abertzale]] ESPAÑOLA, [[jeltzale]], [[idazle]] eta [[euskal hizkuntzalaritza|euskalaria]] izan zen.
[[1892]]. urtean ''[[Bizkaia bere independentziaren alde|Bizkaya por su Independencia]]'' liburua idatzi zuen. Haren pentsamoldearen oinarriak [[independentzia|independentismoa]], [[eusko abertzaletasun|abertzaletasuna]], [[euskaldun]] arrazaren garbitasuna, [[katolizismo]]a eta [[sabindarren euskara garbia|euskararen garbizalekeria]] izan ziren eta ideia multzo hori [[Jaun-goikua eta Lagi-zaŕa|''Jaun-goikua eta Lagi-zaŕa'' (JEL)]] leloan laburbildu zuen. Aranak [[Bizkaia]]ren [[independentzia]] eskatzen zuen, beste gainerako [[Euskal Herria|euskal herriekin]] batera [[Euskadi (terminoaren historia)|Euzkadi]] izeneko [[euskal Herria|euskal herritarren]] [[konfederazio]] edo [[nazio]] federalean batzeko. Gaur egun aski ospetsua den eta garai hartan [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] gizartean asaldura eragin zuen esaldi berritzailea eta apurtzailea honako hau izan zen:
17. lerroa:
[[Fitxategi:Arana-Goiritarrak.jpg|270px|ezkerrera|thumb|Arana-Goiritar familiaren irudia. Sabin Arana amaren magalean dagoen mutikoa da, [[Luis Arana Goiri]] berriz [[Santiago Arana]] aitak heltzen duen mutikoa delarik.]]
[[1865]]eko [[urtarrilaren 26]]an Sabin Polikarpo Arana Goiri gaur egungo [[Sabin Etxea]] dagoen solairuan zegoen eraikin batean jaio zen, [[Abandoko elizatea|Abando]] udalerrian jaio zen ([[1872]]. urtean [[Bilbo]] hiriko auzo bilakatu zen). Gurasoak [[Santiago Arana|Santiago Arana Antsotegi]] (1823-1883) abandotarra eta Paskuala Goiri Atxa (1824-1887) [[bilbo]]tarra izan zituen.<ref name="Kintana 11">[[#Ki2|Kintana 2007]], Biografiak, 11. orr.</ref> Sabin gurasoen Abandoko etxean munduratu zen, halere eraikin hura [[frankismo|frankistek]] eraitsi zuten, eta gaur egun, toki horretan bertan, [[Sabin Etxea]] eraikina kokatzen da. Garai hartan, Abando eta Bilbo bi udalerri ezberdin ziren: Abando, herritarra ([[nekazaritza]]z gain [[ontziola|ontziolek]] garrantzi handia zuten), 5.000 biztanleekin, eta [[Bilbo]], hiritarra, (bertan [[merkataritza]] nagusi zen) 20.000 biztanle inguru zituela, gehienak [[Zazpikaleak|Zazpi Kaleetan]] bildurik. Bi udalerri hauen arteko lotunea [[Areatzako zubia]] zen<ref name="Kintana 12">[[#Ki2|Kintana 2007]], Biografiak, 12. orr.</ref>ARRIBA ESAPAÑA
ARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑAARRIBA ESAPAÑA
Sabin etxeko txikiena zen, Paskuala eta Santiagoren seigarren umea. Gainontzekoak seme-alabak adinaren arabera Luzila (1845-1893), Frantziska (1847-1922), Joan (1851-1882), [[Paulina Arana Goiri|Paulina]] (1859-1921) eta [[Luis Arana Goiri|Luis]] (1862-1951) izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|url= http://www.euskalnet.net/laviana/gen_bascas/arana.htm |izenburua= Arana. De Arrigorriaga a Abando (Bizkaia). Ascendientes de Sabino Arana de Goiri|argitaletxea= Genealogias vascas |hizkuntza= es}}</ref> Sabinek bizitza osoan bera baino hiru urte zaharragoa zen [[Luis Arana Goiri|Luis anaiarekin]] harreman estua izan zuen<ref name="Kintana 14">[[#Ki2|Kintana 2007]], Biografiak, 14. orr.</ref>
| |||