Anne Conway: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
50. lerroa:
Finch Conwayrentzat natura organismo bizia litzateke, eta ez makina. Garaiko hainbat [[Filosofia naturala|filosofo naturalist]]<nowiki/>ekin bat eginez, animalia eta landare espeziak hierarkia baten arabera antolatuta zaudela eta hierarkia honen puntu gorena gizakia zela defendatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Anne Finch Conway.|hizkuntza=es|url=http://marivi-hypatia.blogspot.com/2011/06/anne-finch-conway.html|sartze-data=2019-03-12}}</ref>
Descartes ere kritikatu zuen: bere ustetan, gorputza sinpleki masa bizigabea eta bizitza izateko guztiz ezgai dela iradokitzen duen [[Kartesianismo|filosofia kartesiarra]]<nowiki/>ren ideia guztiz okerra litzateke. Gainera, gehitzen du ideia oker honen parte dela gorputza eta adimena bi gauza kontrajarri direla eta bata bestea bilakatu ezin daitezkeela argudiatzea, modu honetan gorputzari edozein bizi eta sentsazio ukatzea ekarriko lukeelako.
60 ⟶ 58 lerroa:
'''“'''Monada” hitza [[Greziera|greko]]<nowiki/>ko ''monas'' hitzetik eratorria da eta “unitate” esan nahi du. Finch Conwayren ustetan, bizirik dagoen edozertan topa liteke jatorrizko substantzia hau (substantzia primigenia), naturan eragiten duen substantzia. Zatiezina eta aldaezina litzateke eta beti unibertsoaren osotasuna irudikatuko luke. Finch Conwayrentzat monada lehenengoa [[Jainko|Jainkoa]] litzateke: gorpuzgabea da, guztiaren sortzaile eta denboratik kanpo dago. Jainkoa ezin liteke aditu.
<br />
== Bestelako
Finch Conway unibertsoaren eta bertako izakien formazioa hiru kontzeptu ezberdinen bidez azaltzen saiatu zen: [[Jainko|Jainkoa]], denaren sortzaile; [[Jesu Kristo]] (bitarteko izakia) eta Kreatura (barruan izaki bizidun guztiak dituen formazioa).<ref>{{Cite web|url=https://www.earlymoderntexts.com/assets/pdfs/conway1692_1.pdf|izenburua=The Principles of the most Ancient and Modern PhilosophyGod, Christ, and CreaturesThe Nature of Spirit and Matter|sartze-data=2019/03/12|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=Bennett|izena=Jonathan|egile-lotura=|hizkuntza=Ingelesa|formatua=PDF}}</ref><ref name=":0" />
67 ⟶ 66 lerroa:
Izaki naturalen multzoa da, substantzia bakarra osatuz (Kreatura). Izpirituak dira, Jainkoaren emanazioaren emaitza eta elkarrekiko ezberdinak. Aldakortasuna litzateke haren esentzia. Gorputza izpirituaren azaleratzea litzateke eta espiritualtasun edo zolitasun mailaren arabera Jainkotik urrutiago edo gertuago egongo ginateke.
Dentsitate maila minimoa Jainkoa da eta, nahiz eta ezin harengana guztiz iritsi izaki guztiz Ona den heinean, infinituki zoli izatera iritsi gintezke; hau da, guztiz Onak baina ez Jainkoaren mailan. Kreaturek moralitate mailaren arabera eraikitzen dute haien gorputza. Nahiz eta dentsitate totalera ezin diren iritsi, kreaturak beti Onerako joera izango dute eta hala Jainkoaren kreatura denek Onerako joera izango dute.
Planteamendu honen bitartez, Fich Conway 'zigor jainkotiarra' ere azaldu zuen: bekatu guztiek jasotzen dute zigorra, zeinen bidez ikasiko dugun eta Onerako etengabeko transformaziora eramango gaituena.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Marta Garcia|abizena=Viso|izenburua=La filosofía de Lady Anne Conway y su relación con Monadología de G.W.Leibniz.|hizkuntza=en|url=https://www.academia.edu/26064469/La_filosof%C3%ADa_de_Lady_Anne_Conway_y_su_relaci%C3%B3n_con_Monadolog%C3%ADa_de_G.W.Leibniz|sartze-data=2019-03-12}}</ref>
| |||