Euskal Herria: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
200. lerroa:
Bost biztanletik lauk (% 79k) erdara dute lehen hizkuntza. Horien artean % 74,1ek [[gaztelania]] edo [[frantses]]a dute lehen hizkuntza, eta % 4,9k beste hizkuntzaren bat. Horien artean 34 hizkuntza antzeman dituzte inkesta egileek. Euskara lehen hizkuntza duten herritarrak % 15,6 dira, eta [[euskara]] eta beste bat edo beste batzuk % 4,6. Euskara edo gaztelania eta frantsesa ez den beste hizkuntza bat dakiten gehienek (% 85,2) erabiltzen dute hizkuntza hori senide edo herrikideekin. Beste % 9,9k erabili nahiko lukete. Euskal herritar gehienak eremu pribatuan norbere kultura mantentzeko eskubidearen aldekoak dira (% 93,2). Administrazioak [[kultura]] bat baino gehiago bultzatzearen aldekoak: % 64,2. [[Hezkuntza]] sisteman bertan bizi diren kolektiboen hizkuntzek eta kulturek toki bat izan beharko luketela % 56,3k babesten du. Euskal herritarren % 80,2k uste dute migratzaileei [[gaztelania]] eta [[frantses]]a jakiteko eskatu behar zaiela. Askoz gutxiago dira, berriz, [[euskara]] jakin behar dutela diotenen portzentajea: % 53,2.<ref name=Petxarroman20141005/>
Euskal Herrian [[identitate]] kolektibo nagusia euskal herritar eta espainiar edo frantziar sentitzen direnek osatutakoa da: % 33,2. Gertutik jarraitzen die euskal herritar bakarrik sentitzen direnek osatutako multzoak (% 28,6), eta atzerago dago soilik frantziar edo espainiar sentitzen direnek osatutako multzoa (% 10,6). [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n (EAE) euskal herritarra
=== Hiriak eta udalerriak ===
{{Sakontzeko|Euskal Herriko hiri nagusien zerrenda|Euskal Herriko udalerrien zerrenda|Euskal Herriko udalerri jendetsuenen zerrenda|Euskal Herriko hiriburuak}}
Euskal udalerririk zabalena [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] '''[[Baztan]]''' da, 377,2 [[kilometro koadro|km²]] baititu.
Bestela, hamar euskal hiri nagusiak hauek dira, biztanleen kopuruaren arabera ordenaturik:<ref>{{es}} [http://www.ine.es/jaxi/menu.do?type=pcaxis&file=pcaxis&path=%2Ft20%2Fe245%2Fp05%2F%2Fa2009 INEren webgune ofiziala.]</ref><ref>{{fr}} [http://www.insee.fr/fr/default.asp INSEEren webgune ofiziala.]</ref>
302. lerroa:
{{sakontzeko|Euskal Herriko hizkuntzak}}
[[Fitxategi:Euskaldunkopurua koloreak.png|thumb|250px|Euskaldun diren herritarren ehunekoak, udalerriaren arabera.]]
Euskal Herrian, [[euskara]], [[gaztelania]], [[frantses]]a eta [[gaskoi (hizkuntza)|gaskoiera]] mintzatzen dira.
[[Gaztelania]] eta [[frantses]]a nagusi dira, lehena [[Hego Euskal Herria|Hegoaldean]] eta bigarrena [[Ipar Euskal Herria|Iparraldean]]. Hala ere, gutxi gorabehera biztanleen herenak egiten du [[euskara]]z. [[Gaskoi (hizkuntza)|Gaskoia]], aldiz, [[Baiona]] inguruan ([[Euskal Kosta-Aturri|BAB]]) eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] iparraldeko ingurune batzuetan hitz egiten da, baina oso ahul dago.
Euskararen ofizialtasun maila ezberdina da hiru lurraldeen arabera: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n,
Bestalde, Euskal Herriko [[ijito]]ak [[erromintxel]]a izeneko [[erromaniera|romaniaren]] aldaeraz mintzatzen ziren, eta gaur egun arrasto batzuk geratzen dira oraindik.
| |||